Dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego są corocznie publikowane w formie komunikatu przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE). Dotyczą one uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym o specyficznych trudnościach w uczeniu się. Komunikat bardzo jasno określa, co podlega dostosowaniu i kto jest uprawniony do skorzystania z niego. Sprawdź, czy Twoje dziecko może podlegać dostosowaniu na egzaminach zewnętrznych.

Zarówno na egzaminie maturalnym, jak i egzaminie ósmoklasisty, dostosowaniu może podlegać:

• forma zdawania egzaminu, czyli odrębne arkusze egzaminacyjne, dostosowane do potrzeb i możliwości zdających np. dla ucznia słabowidzącego,
• warunki zdawania egzaminu np. osobna sala, odpowiednie środki dydaktyczne (słowniki), odrębne zasady oceniania zadań, pomoc nauczyciela wspomagającego w czytaniu lub pisaniu, czy właśnie wydłużenie czasu egzaminu.

Jacy uczniowie są uprawnieni do dostosowań

1. Uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niepełnosprawność, powinni mieć dostosowane formy i warunki zdawania egzaminu. Wyjątek stanowią uczniowie mający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niedostosowanie społeczne czy zagrożenie niedostosowaniem społecznym, którzy mają dostosowania jedynie warunków zdawania egzaminu.
2. Uczniowie posiadający opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznej, a także poradni specjalistycznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia).
3. Uczniowie z chorobami przewlekłymi, chorzy lub niesprawni czasowo np. z powodu złamania ręki, na podstawie zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia. Dostosowania dotyczą warunków zdawania egzaminu.
4. Uczniowie objęci w roku szkolnym, w którym zdają egzamin pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole. Mogą to być uczniowie z:
   • trudnościami adaptacyjnymi z powodu wcześniejszego kształcenia za granicą,
   • trudnościami i zaburzeniami komunikacji językowej,
   • w trudnej, kryzysowej, traumatycznej sytuacji.
   • Uczniowie ci otrzymują dostosowania w zakresie warunków na podstawie opinii rady pedagogicznej.
5. Cudzoziemcy, którym znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu. Ta grupa uczniów otrzymuje dostosowania w zakresie warunków na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej.

Warto pamiętać, że w szczególnych przypadkach losowych czy zdrowotnych dyrektor szkoły, na wniosek rady pedagogicznej (który składa rodzic ucznia lub pełnoletni uczeń) może wystąpić do dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej z wnioskiem o zgodę na przystąpienie do egzaminu (ósmoklasisty czy maturalnego) w warunkach dostosowanych do indywidualnych potrzeb ucznia, biorąc pod uwagę jego możliwości psychofizyczne, które nie zostały ujęte w komunikacie CKE.

Jakim uczniom przysługuje wydłużenie czasu na egzaminie ósmoklasisty

1. Z autyzmem.
2. Słabowidzący i niewidomi.
3. Słabosłyszący i niesłyszący.
4. Z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.
5. Z afazją.
6. Z niepełnosprawnością ruchową spowodowaną mózgowym porażeniem dziecięcym.
7. Z niepełnosprawnościami sprzężonymi, np. autyzm + niepełnosprawności intelektualna w stopniu lekkim.
8. Ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się.
9. Z chorobami przewlekłymi.
10. Chorzy lub niesprawni czasowo – tylko na egzaminie z języka obcego, czas zostaje wydłużony o 45 minut.
11. Którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej.
12. Którzy mają trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym przebywaniem za granicą.

Czas trwania egzaminu ósmoklasisty dla uczniów bez wydłużenia czasu wynosi:

• język polski – 120 minut,
• język obcy – 90 minut,
• matematyka – 100 minut.

Dla wymienionych wyżej grup uczniów czas trwania egzaminu jest wydłużony w następujący sposób:

• język polski – 120 minut + 60 minut więcej (łącznie 180 minut),
• język obcy – 90 minut + 45 minut więcej (łącznie 135 minut),
• matematyka – 100 minut + 50 minut więcej (łącznie 150 minut).

Mogą oni korzystać również z innych dostosowań warunków zdawania egzaminu ósmoklasisty. Między innymi:

• korzystanie z pomocy nauczyciela wspomagającego,
• nieprzenoszenie odpowiedzi na kartę odpowiedzi,
• zapisywanie odpowiedzi na komputerze, jeżeli w toku edukacji uczeń korzystał z tej formy pracy,
• korzystanie z przyborów związanych z niepełnosprawnością np. przybory optyczne, sprzęt medyczny itp.,
• przystąpienie do egzaminu w oddzielnej sali,
• zastosowanie szczegółowych zasad oceniania rozwiązań zadań otwartych z języka polskiego, języków obcych, matematyki ze względu na specyficzne trudności w uczeniu się.

Jakim uczniom przysługuje wydłużenie czasu na egzaminie maturalnym 

Dostosowania obejmują również egzamin maturalny. Jednak nie wszyscy uczniowie, którzy mieli wydłużony czas na egzaminie ósmoklasisty, mają go również na egzaminie maturalnym. Sprawdź, na co może liczyć Twoje dziecko podczas pisania matury.

• Uczniowie zdający egzamin maturalny z informatyki, mogą liczyć na przedłużenie czasu jego trwania o 30 minut. Zapis ten dotyczy obu części egzaminu łącznie. Rada pedagogiczna w porozumieniu ze zdającym wskazuje czas przedłużenia pracy z arkuszem egzaminacyjnym. Może to być np. po 15 minut na każdą część lub wykorzystane jednorazowo.
• Pozostali uczniowie:

Egzamin maturalny

Warto wiedzieć, że zarówno w przypadku egzaminu ósmoklasisty, jak i egzaminu maturalnego, w szczególnych przypadkach wynikających ze stanu zdrowia lub niepełnosprawności ucznia oraz za zgodą dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej egzamin może być przeprowadzony w innym miejscu niż szkoła np. w domu. Należy również pamiętać o wyznaczonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną terminach składania odpowiednich dokumentów potwierdzających uprawnienia do dostosowań, takich jak np. zaświadczenie lekarskie czy opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej wraz z wnioskiem rodzica lub pełnoletniego ucznia, o jakie dostosowania chce się ubiegać na egzaminie.

Wydłużenie czasu na egzaminie maturalnym nie dotyczy uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się.

Warto zapoznać się szczegółowo z komunikatami CKE dot. egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego oraz być w stałym kontakcie z pedagogiem lub psychologiem szkolnym, aby warunki i formy egzaminu były jak najbardziej korzystnie dla naszego dziecka.




Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.