Jak dobrze wybrać szkołę średnią

Co roku w maju uczniowie klas 8 stają przed wyborem szkoły ponadpodstawowej. Aby ta decyzja była nie tylko trafna, ale i nie skutkowała dużym stresem i napięciem, warto się do niej przygotować wcześniej. Jak zatem mądrze wybrać szkołę średnią?

Dobrze jest zacząć od rozważenia wszystkich „za i przeciw” szkół, które nastolatek bierze pod uwagę. Kiedy podczas warsztatów i rozmów doradczych mówię ósmoklasistom, jakie to ważne, część z nich bagatelizuje ten fakt. To, co wówczas ich przekonuje to porównanie decyzji o wyborze szkoły do zakupu telefonu komórkowego. Kiedy pytam ich, czy przygotowują się do wymiany urządzenia na nowe i jak to robią, podnosi się las rąk. Ci odważniejsi opowiadają z nieukrywaną satysfakcją, w jaki sposób wybierają najlepszy model. Jeśli tak przygotowujemy się do takiej błahej decyzji, jak wybór telefonu, który służy nam 2, 3 lata, to ile uwagi powinien wymagać wybór szkoły, który wpływa na naszą przyszłość? Kolejne ważne zagadnienie to przejęcie kontroli nad tym, gdzie dziecko będzie się dalej uczyć. Chodzi o to, by „wybrać” placówkę, a nie zostać przez nią „wybranym”. Jak to zrobić?

Czym się kierować, wybierając szkołę ponadpodstawową

  1. Sprawdź, jaki rodzaj szkoły Twoje dziecko chce wybrać. Do dyspozycji ma:

    • Liceum – w którym uczy się na poziomie ogólnym wszystkich przedmiotów, podobnie jak w szkole podstawowej, ale minimum dwa z nich są realizowane na poziomie rozszerzonym. To oznacza, że przez 4 lata nastolatek będzie mieć codziennie od 2-4, a czasem nawet więcej godzin danego przedmiotu, zakres wiedzy z niego będzie szerszy i będzie wymagał od dziecka więcej uwagi i czasu. Liceum najczęściej wybierają uczniowie, którzy nie mają większych kłopotów z nauką, raczej lubią się uczyć, są systematyczni i chętni do pogłębiania wiedzy. Pamiętajmy, że liceum nie przygotowuje do wykonywania żadnego zawodu, nawet jeśli klasa ma profil policyjny, wojskowy czy medyczny. Uczniowie otrzymują wiedzę ogólną i mogą, ale nie muszą zdawać matury. Jest ona jednak konieczna, aby dostać się na studia. Jeśli Twoje dziecko nie zdecyduje się na zdawanie matury, to może kontynuować naukę w szkole policealnej, która trwa od 1 do 2 lat i kończy się egzaminem potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie. Ucząc się w szkole policealnej Twoje dziecko zdobędzie określony zawód, taki jak np. opiekunka dziecięca, opiekun osoby niepełnosprawnej, higienistka stomatologiczna itp.

    • Technikum – nauka trwa w nim 5 lat. Technikum wybierają uczniowie, którzy wiedzą już, w jakiej dziedzinie chcą pracować. To szkoła, która w pierwszej kolejności przygotowuje do zawodu. Aby otrzymać tytuł technika np. weterynarii, informatyka, hotelarstwa Twoje dziecko będzie musiało zdać 2 egzaminy zawodowe zwane kwalifikacyjnymi kursami zawodowymi (KKZ). Są one przeprowadzane w klasie 3 i 4 w formie ustnej i pisemnej. Dopiero kiedy uczeń otrzyma pozytywny wynik z egzaminów i świadectwo ukończenia technikum, może liczyć na tytuł technika, co jest jego „przepustką” na rynku pracy. Tego typu szkoła również przygotowuje do matury i umożliwia kontynuację nauki na studiach. Pamiętaj, że Twoje dziecko w technikum będzie uczyło się aż 5 lat. Jeśli źle wybierze zawód, może być to dużym problemem.

    • Szkoła branżowa I stopnia jest szkołą trzyletnią, która przygotowuje do konkretnego zawodu np. kucharz, fryzjer, kelner, ogrodnik, mechatronik, elektryk itp. W tej szkole Twoje dziecko będzie uczyło się wiedzy praktycznej. Jeśli chodzi o harmonogram zajęć, zazwyczaj 2 dni tygodniu przeznaczane są na praktyki, a 3 dni na zajęcia w placówce. Również w tej szkole uczeń musi zdać jeden egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Kiedy otrzyma pozytywny wynik egzaminu i świadectwo ukończenia szkoły otrzymuje tytuł zawodowy. Po ukończeniu szkoły może podjąć pracę i dalej kontynuować naukę w 2-letniej szkole branżowej II stopnia, gdzie będzie zdawać kolejny egzamin zawodowy, aby otrzymać tytuł technika lub zdać maturę i studiować.

  2. Zaproś dziecko do rozmowy i wspólnie zastanówcie się, których przedmiotów uczy się z przyjemnością, jaka dziedzina je interesuje. I nie chodzi tu jedynie o to, czy lubi przedmiot i nauczyciela, co zwykle idzie ze sobą w parze, ale czy treści i materiał są dla niego ciekawe.

  3. Zastanówcie się, czy Twoje dziecko lubi się uczyć i nauka nie sprawia mu kłopotu. Może odwrocie – chętniej coś naprawia, majsterkuje, robi makijaż, projektuje biżuterię, szyje, dekoruje swój pokój, a nauka przedmiotów ogólnych jest dla niego wyzwaniem. W tym przypadku wybór liceum może nie być zbyt trafny.

  4. Porozmawiajcie o tym, jakie nastolatek ma zainteresowania, pasje, czyli co lubi robić w wolnym czasie. Nawet jeśli są to gry komputerowe czy oglądanie filmów na YouTube, to warto się zastanowić, co jest w tym dla niego ciekawego i jakie treści go pasjonują.

  5. Pomóż określić, jakie są mocne i słabe strony Twojego dziecka. Czy wolałoby np. pracę z:

    • ludźmi – aby im pomagać, nauczać, wyjaśniać, opiekować się nimi, słuchać ich,

    • przedmiotami – naprawiać je, konstruować, tworzyć, obsługiwać,

    • przyrodą i zwierzętami,

    • światem artystycznym – tworzyć, projektować, malować itp.

  6. Istotne jest także, jaki jest stan zdrowia Twojego dziecka, zwłaszcza jeśli myśli o wyborze szkoły zawodowej. Zarówno w technikum, jak i szkole branżowej konieczne jest dostarczenie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania danego zawodu. Jeśli więc Twoje dziecko jest pod opieką lekarza specjalisty, to przy najbliższej wizycie kontrolnej zapytaj go, czy może uczyć się, a potem pracować w określonym zawodzie i czy lekarz nie widzi przeciwwskazań.

  7. Ważne, na ile Twoje dziecko jest gotowe, żeby poświęcić czas naukę, jakie ma aspiracje, ambicje. Jeśli nie lubi się uczyć, to zastanówcie się, czy wybór liceum lub technikum będzie dla niego dobry.

  8. Odległość szkoły od miejsca zamieszkania – ta z pozoru błaha sprawa, która właściwie nie powinna przesądzać o wyborze szkoły, w momencie, kiedy już się do niej uczęszcza, staje się niezwykle ważna. Zazwyczaj nie bierzemy tego pod uwagę. Natomiast jeśli Twoje dziecko ma kłopot z porannym wstawaniem i spóźnia się do placówki, którą ma blisko domu to zastanówcie się, czy wybór szkoły ponadpodstawowej, do której trzeba dojeżdżać godzinę lub więcej nie będzie dla niego na tyle uciążliwy, że po pół roku zrezygnuje z nauki.

a_jak_dobrze_wybrac_szkole_srednia_LR_graf_1.jpg

Rekrutacja

Aby dostać się do szkoły ponadpodstawowej trzeba zebrać odpowiednią liczbę punktów rekrutacyjnych między innymi za:

  • oceny na świadectwie – punktowane są 4 przedmioty, obowiązkowo język polski i matematyka oraz 2 przedmiotu do wyboru, wskazane przez szkołę ponadpodstawową,

  • wyniki z egzaminu ósmoklasisty,

  • dodatkowe punkty za świadectwo z wyróżnieniem, konkursy, olimpiady, zawody sportowe i artystyczne, wolontariat, działania na rzecz szkoły.
Pamiętaj, że do niektórych szkół obowiązują dodatkowe egzaminy np. do klas sportowych czy dwujęzycznych.

Na stronach kuratoriów oświaty danego województwa co roku publikowane są zarządzenia o terminach i warunkach rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. Warto to sprawdzić.

Potrzebne dokumenty do szkoły ponadpodstawowej

Aby dostać się do szkoły ponadpodstawowej Twoje dziecko potrzebuje zebrać następujące dokumenty:

  • świadectwo ukończenia szkoły podstawowej,

  • zaświadczenie o wynikach egzaminu ósmoklasisty,

  • zaświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania określonego zawodu, jeśli dziecko wybiera technikum lub szkołę branżową,

  • zaświadczenia o udziale w konkursach, olimpiadach, o wolontariacie itp. Dokumenty warto zbierać już od klasy 6, a następnie przekazać wychowawcy, który umieści dokonania Twojego dziecka na świadectwie ósmoklasisty. Dodatkowe punkty mogą być bardzo przydatne w rekrutacji.
Wybór szkoły średniej jest ważny, ale nie wpłynie na losy Twojego dziecka tak bardzo, jak myślisz. Szkołę zawsze można zmienić, choć w praktyce nie jest to takie proste i wiąże się z licznymi konsekwencjami. Uczniowie klas 8 często skarżą się na napięcie, jakie dorośli, nauczyciele i rodzice tworzą wokół tematu wyboru szkoły. To im nie pomaga, dokłada tylko stresu i utrudnia proces wyboru. Oczywiście, warto przygotować się do tej decyzji jak najlepiej. Jeśli Twoje dziecko ma z nią kłopot, a Ty nie wiesz, jak mu pomóc, można zwrócić się o pomoc do doradcy zawodowego w rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Warto również wybrać się na dni otwarte do wybranych szkół ponadpodstawowych, aby dopytać, jak wygląda w danej szkole nauka.




Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: