Bądź na czas! #wychowanie
Jak nauczyć dziecko planowania
Na początek chciałabym rozwiać wątpliwości, jakie mogą się pojawić u rodziców, np.: “czy moje dziecko nie jest na taką naukę za małe” lub “czy to nie będzie dla niego za trudne”. W końcu to dla dorosłych są organizowane różnego typu warsztaty umiejętnego zarządzania sobą w czasie.
Dlaczego warto uczyć dzieci planowania?
- To ważna umiejętność, która po prostu przydaje się w życiu codziennym.
- Planowanie wykształca dobre nawyki.
- Dobrze zaplanowany dzień pozwala zaoszczędzić czas, który można przeznaczyć na zabawę.
- Planowanie wyrabia umiejętność wyboru zadań, które są ważne dla osiągnięcia danego celu.
- Dziecko planując dzień wie, co chce robić i jak to będzie wyglądało.
- Realizacja celu zgodnie z planem jest źródłem wewnętrznej satysfakcji, podnosi samoocenę, wiarę w swoje kompetencje i umiejętności.
- Dziecko nabiera przekonania, że realizacja zadań wymaga pracy i coraz bardziej obce są mu takie słowa jak: “jakoś to będzie”, “udało się”. W konsekwencji skutkuje to poczuciem wewnątrzsterowności (przeciwieństwo zewnątrzsterowności – o mnie decydują inni).
- Dobre gospodarowanie czasem pozwala na zachowanie równowagi pomiędzy obowiązkami np. szkolnymi a odpoczynkiem.
Jak zacząć naukę planowania?
1. Można zacząć od prowadzenia kalendarza, czy to w formie tradycyjnej czy elektronicznej, w którym dziecko będzie zapisywać zbliżające się wydarzenia, spotkania czy aktualne obowiązki.2. Pomocne są też listy kontrolne tzw. checklisty, na której pociecha wypisuje to, co jest mu potrzebne do wykonania różnych zadań czy do udziału w określonych wydarzeniach. Na przykład przygotowując się do odrabiania lekcji, dziecko przegląda zeszyty i książki, opisuje, co ma zadane i jakie będę mu potrzebne przybory do wykonania zadań.
3. Dobrą praktyką uczącą planowania jest powierzeniu dziecku opracowania jakiegoś rodzinnego wydarzenia, np. wycieczki rowerowej, imprezy urodzinowej dla brata. Pociecha musi się zastanowić, jak będzie wyglądać, np. trasa wycieczki, jakie miejsca chce obejrzeć, jakie przedmioty będą mu potrzebne podczas wyjazdu, o co warto zadbać wcześniej, żeby wycieczka była udana.
4. Ustalenie tzw. dziennego harmonogramu dla rodziny i np. przed wyjściem do szkoły i po powrocie. Najpierw wypisanie wszystkich czynności, które powinny być wykonane, a następnie zastanowienie się, w jakiej kolejności mają zostać zrobione. Warto pozostawić tu dziecku samodzielność w podejmowaniu decyzji, co chce zrobić najpierw, a co później.
Planowanie nauki
Nasze dziecko jako uczeń powinno aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, systematycznie odrabiać prace domowe, przygotowywać się do sprawdzianów czy pisać wypracowania. Planowanie nauki przy tylu zadaniach wydaje się wręcz niezbędne. Jak zacząć?1. Ustalenie, co i na kiedy ma być zrobione i sporządzenie listy zadań.
2. Ułożenie zadań według ważności:
a) najważniejsze,
b) mniej ważne,
c) najmniej ważne.
3. Obliczenie, ile czasu potrzebuje dziecko na wykonanie danego zadania czy projektu oraz kiedy zacznie pracę. Jeśli za 10 dni pociecha ma oddać wypracowanie z języka polskiego, to dwa dni przeznaczy na czytanie opracowań, jeden dzień na napisanie i jeden dzień na sprawdzenie pracy. Czyli dziecko potrzebuje ok. 5 dni na napisanie dobrego wypracowania.
4. Ustalenie, co będzie potrzebne do wykonania zadania i przygotowanie, np. poszukanie w Internecie i przeczytanie opracowań na dany temat.
5. Przystąpienie do pracy – podanie daty rozpoczęcia.
Korzyści z efektywnego zarządzania sobą w czasie
- Mniej stresu i niepokoju, który wiąże się z wykonywaniem zadania na ostatnią chwilę.
- Podjęcie odpowiedzialności za swoje działania, ale i poczucie satysfakcji, kiedy zadanie zostanie wykonane.
- Pozytywny odbiór przez otoczenie.
- Większa efektywność w szkole.
- Więcej czasu na spotkania z przyjaciółmi czy na realizację hobby.
Matryca Eisenhowera – narzędzie do ustalania priorytetów
Matryca Eisenhowera często jest wykorzystywana w nauce zarządzania sobą w czasie. Zdarza się, że jest ona nazywana „ważne vis pilne”. Oznacza podział obowiązków według dwóch kategorii.- Czasu - w jakim czasie powinno coś zostać zrealizowane – kryterium pilności.
- Wartości, rangi zadania – kryterium ważności.
Dziecko może wypisać wszystkie zadania, projekty, czynności, które ma do wykonania, np. w najbliższym tygodniu i wspólne z rodzicem prześledzić je według zasady pilności i ważności.
- To, co jest priorytetem, to zadanie pilne i ważne.
- Na drugim miejscu są zadania ważne, ale niepilne, jak np. oddanie wypracowania za 10 dni.
- Zadania nieważne, ale pilne – tu warto się zastanowić, czy i na ile przybliżają nas one do realizacji celu.
- Natomiast zadania nieważne i niepilne po prostu odpuszczamy w danym momencie.
Źródła:
- Jak towarzyszyć uczniom w rozwoju społeczno-zawodowym. Iwona Kania. Wydawnictwo Difin. Warszawa 2010.
- https://planerydladzieci.pl/jak-nauczyc-dziecko-planowania/- dostęp 05.09.2020.
- https://www.familiowo.pl/nauka-planowania-dla-dzieci/- dostęp 05.09.2020.
Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.
Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również: