Wiele nastolatków doświadczających problemów ze zdrowiem psychicznym, samotnie zmaga się z trudnościami, nie rozumie i nie zdaje sobie sprawy, w jakim są stanie i co się z nimi dzieje. Bardzo często nie są tego świadomi również ich rodzice. Co w takim momencie rozgrywa się w głowie młodego człowieka, w przystępnej i oryginalnej formie wyjaśnia książka „Niespokojny umysł”. Jej twórcy prezentują siedem autentycznych historii opowiedzianych przez dotkniętych chorobą nastolatków.

Oswajanie tematu zdrowia psychicznego

Książka „Niespokojny umysł” powstała w oparciu o serial animowany wyprodukowany dla BBC. Jego realizatorzy rozmawiali z młodymi ludźmi, doświadczającymi problemów ze zdrowiem psychicznym, i przedstawili je w postaci animacji. Prawdziwe wypowiedzi w połączeniu z mądrą, angażującą formą pomagają oswoić te problemy. Widzowie mogą się z nimi utożsamić lub współodczuwać z innymi, których to dotyczy. Opowieść graficzna służy temu samemu celowi. Opowiedziane historie pozwalają lepiej zrozumieć osoby zmagające się z trudnościami psychicznymi, które codziennie doświadczają poczucia beznadziei i osamotnienia.

Jestem byłym psychologiem klinicznym, a obecnie autorem i reżyserem, stąd też projekt ten jest bliski mojemu sercu. Rozmowy z młodymi ludźmi uświadomiły mi, jak wielu z nich samotnie zmaga się z problemami psychicznymi, często bez zrozumienia, co się tak naprawdę z nimi dzieje, i przy braku empatii i wsparcia ze strony otoczenia. Mam nadzieję, że moja książka przyczyni się do lepszego zrozumienia tych osób i pomoże im kroczyć ścieżką wyzdrowienia. – wyjaśnia Andy Glynne, jeden z twórców serialu.

Samotność nastolatków

Narracja z perspektywy osób dotkniętych chorobą jest niezwykle przejmująca i sugestywna. 

Byłem niepogodzony ze sobą, swoim wyglądem i uczuciami.
Nie podobało mi się to, kim jestem.
Nie lubiłam swojego wyglądu.
Nałóg zabrał mi w pewnym sensie moje życie.
Towarzyszyło mi wciąż poczucie kompletnego chaosu w moich działaniach, myślach i emocjach, byłam całkowicie pogubiona.
Poczułem, że jestem uwięziony we własnej głowie.

To tylko niektóre z myśli pojawiające się w głowie bohaterów opowieści, zmagających się z trudami życia – od nieakceptacji siebie do nadużywania narkotyków.

Wstrząsająca jest samotność nastoletnich bohaterów, którzy w swoim otoczeniu latami borykali się z problemami nie potrafiąc sobie poradzić – niezauważani przez otoczenie, nierozumiani, bez jakiegokolwiek wsparcia czy pomocy. – mówi Aleksandra Piotrowska, doktor psychologii i autorka książek na temat wychowania i zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

Książka-wsparcie

Każda historia opowiada niezwykle szczerze o problemie i zilustrowana jest w wysmakowany, delikatny sposób. „Niespokojny umysł” ma pomóc młodym ludziom lepiej zrozumieć kwestię zdrowia psychicznego, nauczyć empatii do innych osób zmagających się z zaburzeniami, ale też ma sprawić, żeby każdy nastolatek, który czuje się przytłoczony życiem, mógł znaleźć w niej siebie, wsparcie i sposób wyjścia z trudnej sytuacji.

Ta książka pełni różnorodne funkcje. Młodym ludziom doświadczającym podobnych do opisanych trudności daje możliwość identyfikacji z bohaterami (czemu sprzyja bardzo atrakcyjna forma graficzna książki) i podążenia wskazaną przez nich drogą ku zdrowieniu. Dodaje otuchy pokazując, że nawet mając takie problemy ze zdrowiem psychicznym można zmienić swoje życie na lepsze. Innym nastolatkom, nie doświadczającym tych problemów, uświadamia, z jakimi trudnościami muszą mierzyć się żyjący tuż obok – ale w izolacji i osamotnieni – ich rówieśnicy. Oswojenie kwestii zdrowia psychicznego zwiększa szansę zrozumienia i empatycznego z nimi współodczuwania. A to bywa czasem nieocenioną pomocą. – komentuje Aleksandra Piotrowska.

Opowieść potrzebna rodzicom i nauczycielom

Kiedy choruje dziecko, problem dotyczy całej rodziny i jego najbliższego otoczenia, dlatego ważne jest to, aby rodzice mogli choć trochę zrozumieć, co dzieje się w głowie ich dziecka i mieli szansę pomóc mu lub zgłosić się do specjalisty w odpowiednim momencie. Zwłaszcza teraz, kiedy w czasie pandemii odnotowuje się częstsze występowanie depresji, stanów lękowych czy nerwicowych i innych zaburzeń u dzieci i młodzieży. Niestety wzrosła też liczba prób samobójczych osób poniżej osiemnastego roku życia, co sprawia, że rodzice i nauczyciele powinni wykazać się jeszcze większą czujnością i uważnością.

Dorośli czytelnicy mogą przekonać się, że okres dojrzewania bywa dramatycznie trudny, że obok, nawet bardzo blisko mogą być nastolatkowie rozpaczliwie potrzebujący wsparcia i pomocy. Opisywane przez bohaterów stany i przeżycia naprawdę mogą być dla wielu dorosłych zaskoczeniem. – mówi Aleksandra Piotrowska.

Historie przedstawione w książce uzupełnione są o komentarze i rady specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym nastolatków. Rodzicie i dzieci znajdą w niej wyjaśnienia i odpowiedzi na pytania dotyczące najczęstszych zaburzeń:

• Czym jest anoreksja?
• Jakie są przyczyny, objawy i skutki zaburzenia odżywiania?
• Jak nałóg i uzależnienie wpływają na nasze życie?
• Dlaczego dokonujemy samookaleczeń?
• Jak poradzić sobie z nękaniem i zastraszaniem?
• Co czuje osoba chorująca na depresję?
• Jak reagujemy w stanie lęku, niepokoju czy paniki?

Źródła:

• Stany ostre. Jak psychiatrzy leczą nasza dzieci, Marta Szarejko, Warszawa 2021
• https://zdrowie.pap.pl/rodzice/wplyw-pandemii-na-zdrowie-psychiczne-dzieci-i-mlodziezy