Librus

Oficjalna aplikacja Librus

Jak znaleźć pozytywy w tej trudnej sytuacji?

W obecnej sytuacji chyba najłatwiej jest funkcjonować refleksyjnym optymistom. Widzą oni nie tylko możliwości i pozytywy, ale także lubią oddawać się zadumie. Gorzej mają ci zadaniowi pesymiści, dla których dostrzeganie jasnych stron życia stanowi duży problem. Zawsze skazani byli na działanie, które dziś dla większości z nas jest zdecydowanie ograniczone.

Jest jak jest

Mija kolejny tydzień od zawieszenia zajęć w placówkach oświatowych i wprowadzenia radykalnych zakazów w związku ze stanem epidemiologicznym w naszym kraju. Mimo pewnych poluzowań nadal raczej pozostajemy w domach, pracujemy zdalnie, unikamy spotkań towarzyskich. Jedyne możliwości uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych oferuje nam Internet. Dni zlewają się w jedno, bliźniaczo podobne do siebie. Coraz częściej gubimy się w tym, jaki mamy dzień tygodnia i który to dzień miesiąca. Czujemy się znużeni, coraz mniej nam się chce. Nasi bliscy, z którymi spędzamy każdą minutę, coraz bardziej działają nam na nerwy. W zalewie przygnębiających informacji na temat sytuacji w Polsce i na świecie, w obliczu rosnących statystyk zachorowań i zgonów, budzą się nasze lęki. Czy da się jeszcze założyć różowe okulary? Nawet jeśli nie całkiem różowe, to przynajmniej takie, które skupią nasz wzrok i uwagę na pozytywnych aspektach obecnych czasów?

Może być inaczej

Każdy z nas radzi sobie w inny sposób ze stresem. Osoby refleksyjne szukają pociechy w filozoficznym spojrzeniu na czas, który przeżywają. Szukają zarówno w historii (analizując inne pandemie), jak i w wizjach przyszłych zmian, jakie możemy wprowadzić w życie – bo każde doświadczenie uczy i daje nam więcej mądrości. Budują wizję siebie mądrzejszych, lepiej wykorzystujących swoje możliwości. Doceniających każdy aspekt codzienności, jakiej dziś brakuje: swoboda poruszania, możliwość korzystania z dóbr nauki, kultury, sportu, rekreacji, nieograniczone możliwości spotykania się rodziną, przyjaciółmi etc.

Pesymiści natomiast komentują, że brzmi to jak lista postanowień noworocznych, o których pamiętamy raczej krótko i niewielu z nas ich dotrzymuje. Nie szkodzi. Planowanie przyszłości jest sposobem znajdowania pozytywnych aspektów tego, co przeżywamy. Jeśli planujemy, to znaczy, że widzimy możliwości zmiany tego, co jest i co dzisiaj tak mocno nas przytłacza. Może więc sposobem na zakładanie różowych okularów stanie się dla nas spisywanie marzeń z datą ważności?

Chińskie przysłowia w praktyce

Można także odwrócić spojrzenie i zająć się przeszłością w nietypowy sposób: spisujmy te rzeczy, na które nie mieliśmy czasu przed kwarantanną. Chińczycy mawiają: Uważaj żeby Ci się nie spełniły marzenia! Coś w tym jest. Chcieliśmy mieć czas, żeby np. być z dziećmi (naprawdę do niedawna o tym marzyliśmy!), czytać im książki, grać w planszówki, nauczyć ich gry na gitarze, pokazać im albumy zdjęć z młodości, oglądać razem filmy przyrodnicze i relacje z podróży w niedostępne zakątki ziemi. Ciągle odkładaliśmy plany, aby zacząć praktykować jogę albo uprawiać fitness, napisać własną książkę (np. kucharską)… I to właśnie odpowiedni czas na takie postanowienia! Do dzieła! Najpierw plan dnia, tygodnia, później może i nawet miesiąca i… zaczynamy! Powodzenia!

Myślę, że może to być także dobry czas na poznanie siebie, dostrzeżenie swoich zalet (i wad) w nowym świetle. To może być trudne doświadczenie. Jeśli ciągle wymagaliśmy od naszych dzieci, aby systematycznie uczyły się, odrabiały lekcje, ćwiczyły umiejętności, bo tylko tak osiągną swoje cele, teraz przyszedł czas, kiedy dzieci mogą powiedzieć: Mamo, Tato, sprawdzamy! Tak więc: słowo się rzekło i… Uwzględniając obowiązki zawodowe i naukę dzieci, planujemy pozostały czas wolny.

Przykłady

  1. Ogłaszamy rodzinny konkurs na liczbę przeczytanych książek (mogą być w wersji cyfrowej). Nie wystarczy je tylko przeczytać, trzeba opowiedzieć o nich rodzinie (podczas wieczornych sesji) i zarekomendować te, które oceniamy jako warte polecenia. Formy prezentacji mogą być dowolne: plakat, rysunek, komiks, przedstawienie, drama, pantomima… Co komu w duszy gra. Jeśli to zaowocuje wzmożoną miłością do czytania, to możemy zapisać po stronie pozytywów ten aspekt kwarantanny.

  2. Rozpisujemy plany treningów dla wszystkich członków rodziny: rozciąganie się, trening z hantlami (butelkami napełnionymi wodą), skakanka, skoki w worku, żabie skoki, przysiady, pompki (różne, w zależności od wieku i możliwości), treningi oddechowe (jeśli jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami domu z ogródkiem – to na trawie lub na tarasie, jeśli mieszkania w bloku – na balkonie). 

  3. Rywalizacja rodzinna w robieniu wyjątkowych zdjęć: codzienne obrazy czy zwykłe przedmioty można fotografować z różnych perspektyw tak, aby zaskoczyć wszystkich domowników! Jeden wieczór w tygodniu będzie zaplanowany na prezentacje najciekawszych – zdaniem autorów – fotografii. Zgaduj-zgadula: co przedstawia moje zdjęcie?
Powiecie, że to trudne? Wydaje się trudne, ponieważ wiele z tych propozycji już wykorzystaliście, a pomysłów nowych brak. Większość dnia zajmuje Wam zdalna praca zawodowa i pomaganie dzieciom w uporaniu się z wymaganiami nauczycieli. Można by rzec, że skutków kolejnego chińskiego przysłowia, które mówi: Obyś cudze dzieci uczył…, doświadczamy na własnej skórze w wersji: Obyś własne dzieci uczyłAle to też może być cennym i pozytywnym doświadczeniem, które zmieni nasze widzenie szkoły, odbywających się w niej zajęć, a także samych dzieci. Myślę o dostrzeganiu rzeczywistych możliwości naszych pociech, ich zaangażowania (lub jego braku), zdolności koncentracji i mobilizacji do wykonania zadania czy też motywacji. To dobry czas na chwalenie i nagradzanie słowne wielu małych i wielkich osiągnięć naszych dzieci.

a_jak_znalezc_pozytywy_LR_graf.jpg

Dobry czas

Najcenniejszą jednak kompetencją, jaką możemy teraz właśnie kształcić zarówno u siebie, jak i u naszych dzieci, jest umiejętność bycia wdzięcznym. Wdzięczność jest trudna w codziennej bieganinie, kiedy koncentrujemy się na różnych aspektach realizacji naszych potrzeb. Okazywanie wdzięczności jest bardziej kompetencją duchową niż społeczną. Jest niezmiernie cenna w budowaniu relacji społecznych, partnerskich, rodzinnych… Jak trenować wdzięczność? Można zacząć od rozmowy z dziećmi o tym, za co my jesteśmy wdzięczni swoim rodzicom, dziadkom, bliskim… A może nasze dzieci usłyszą od nas, za co im jesteśmy wdzięczni? Nawet jeśli borykamy się z wieloma kłopotami, które generują nasze pociechy, to jednak ich pojawienie się na świecie wniosło w nasze życie inną jakość.

Na koniec bez żartów

Wszyscy przeżywamy aktualnie bardzo trudny czas, ale to, czy i jak go spożytkujemy, zależy tylko i wyłącznie od naszego podejścia. Możemy np. wykorzystać ten okres jako okazję  do rozwijania w sobie kompetencji przyszłości. Raport Institute for The Future University of Phoenix z 2020 roku wymienia dziewięć kompetencji, które mogą zagwarantować sukces w świecie przyszłości. Wśród nich takie, które właśnie w tej trudnej rzeczywistości możemy ćwiczyć:

  1. Znajdowanie sensu i istotności zjawisk społecznych i ekonomicznych, nadawanie sensu pracy swojej i innych.

  2. Inteligencja społeczna: rozumienie zachowań, wywieranie wpływu na innych. 

  3. Myślenie poza schematami (twórcze myślenie, kreatywność) i adaptacja (elastyczność, dostosowywanie się do zmieniających się warunków).

  4. Korzystanie z nowych mediów (wykorzystywanie obrazów i filmów). 

  5. Zarządzanie informacjami i krytyczne myślenie. 

  6. Efektywna współpraca w wirtualnym zespole.
Może więc już czas na nowe umiejętności? Do dzieła! Uczymy się wszyscy, aby w przyszłości osiągnąć sukces. Powodzenia!





Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: