Librus

Oficjalna aplikacja Librus

Rada rodziców – prawa, obowiązki, wpływ na rozwój szkoły

Na początku każdego roku szkolnego spośród rodziców uczniów wybierani są przedstawiciele do tzw. trójek klasowych. Jedna osoba spośród nich wchodzi do szkolnej rady rodziców. Wszyscy rodzice i uczniowie mają tego świadomość, jednak wiedza na temat wpływu rady na rozwój szkoły nie jest już tak powszechna. Świadczyć o tym mogą coroczne kłopoty z wyborem kandydatów do trójek klasowych.

Kompetencje rady rodziców

Do kompetencji rady rodziców należy w szczególności:

  1. Występowanie we wszystkich sprawach dotyczących szkoły do dyrektora oraz pozostałych organów szkoły, a także organu prowadzącego i sprawującego nadzór pedagogiczny.

  2. Uchwalanie, w porozumieniu z radą pedagogiczną, programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły.

  3. Opiniowanie projektu planu finansowego szkoły składanego przez dyrektora.

  4. Opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania.

  5. Opiniowanie możliwości podjęcia w szkole działalności przez stowarzyszenie lub inną organizację, w szczególności organizację harcerską.

  6. Opiniowanie dorobku zawodowego nauczycieli, w związku z ubieganiem się przez nich o awans zawodowy na stopień nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego.

  7. Występowanie do dyrektora z wnioskiem o wprowadzenie obowiązku noszenia przez uczniów (na terenie szkoły) jednolitego stroju oraz udział w określeniu wzoru tego stroju.

  8. Występowanie z wnioskami o dokonanie oceny pracy dyrektora i nauczycieli.

  9. Występowanie z wnioskiem o utworzenie rady szkoły.

  10. Wybór przedstawicieli rodziców do rady szkoły, komisji oraz innych organów, których przepisy przewidują udział przedstawicieli rodziców uczniów danej szkoły.

  11. Wybór przedstawicieli rady do komisji konkursowej na stanowisko dyrektora.

  12. Uchwalanie corocznego preliminarza rady i jego zmian.

  13. Zatwierdzanie rocznego sprawozdania finansowego rady (po zbadaniu sprawozdania przez komisję rewizyjną i przedstawieniu przez nią opinii w tej sprawie).

  14. Uchwalanie propozycji wysokości składek rodziców.

  15. Podejmowanie decyzji o sposobach wydatkowania zebranych funduszy.

Rada rodziców, a ogół rodziców w szkole

Czytając uważnie zapisy dotyczące kompetencji rady rodziców w szkole lub przedszkolu, można wyciągnąć wnioski o obszarze działań szkoły, na który mają i powinni mieć wpływ rodzice. Pomijając kwestie dotyczące opiniowania awansu i oceny pracy nauczycieli oraz dyrektora, rodzice mogą kształtować pracę wychowawczą szkoły. To oni mogą, a nawet powinni podejmować decyzje o kierunkach pracy wychowawczej i profilaktycznej, a także decydować o podjęciu współpracy z organizacjami pozarządowymi i stowarzyszeniami, poszerzając w ten sposób ofertę wychowawczą szkoły. Angażując się w organizację imprez i projekty szkoły, wpływają na jej wizerunek i jakość pracy w placówce. Zaangażowani rodzice, to lepsza atmosfera pracy wewnątrz społeczności szkolnej i lepsze relacje z pracownikami szkoły.

Rada rodziców może być wsparciem dla tych spośród ogółu rodziców uczniów, którzy mają jakieś zastrzeżenia do pracy szkoły. Przedstawiciele w radzie są wtedy rzecznikami interesów rodziców, mogą wnioskować do dyrektora szkoły o podjęcie konkretnych działań. Oczywiście status rodzica jest zawsze taki sam: może otrzymać informacje dotyczące tylko swojego dziecka, więc w sytuacji, kiedy dochodzi do konfliktu, przedstawiciel rady może wspierać rodzica, ale nie powinien brać udziału w rozmowach dotyczących bezpośrednio kłopotów dydaktycznych czy wychowawczych innych uczniów. 

a_rada_rodzicow_prawa_obowiazki_LR_graf.jpg

Reasumując

Uczestnictwo w działaniach rady rodziców jest prawem i przywilejem rodzica. Jeśli jednak podejmie się on działań w tym organie – stanie się także obowiązkiem na mocy podjętych zobowiązań. Nie jest to jednak szczególnie trudne i absorbujące zadanie. Formalnie odbywają się spotkania plenarne (są to zwykle 2 do 4 spotkania w roku), natomiast działania członków rady w różnych aktywnościach, podejmowanych przez rodziców, są i tak z nimi uzgadniane, więc można dopasować stopień zaangażowania do swojego kalendarza zawodowego i rodzinnego.

Uczestnictwo w życiu szkoły, jako członek w rady rodziców, niesie za sobą wiele korzyści. Do podstawowych zaliczyć należy: poczucie wpływu na jakość pracy szkoły (poprzez możliwość opiniowania wielu znaczących obszarów pracy szkoły), poszerzanie oferty zgodnie z potrzebami uczniów i wybór środowiska lokalnego (współpraca z instytucjami kultury, stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi itd.) czy wpływanie na wizerunek szkoły (rodzic jako przedstawiciel rady staje się niejako „twarzą” szkoły podczas uroczystości i projektów). A dla dziecka? Jako zaangażowany rodzic mamy lepszy ogląd wielu spraw szkolnych, a to na pewno będzie miało wpływ na sposób patrzenia i oceny sytuacji, w których uczestniczy dziecko.

Podstawa prawna określająca zasady działania rady rodziców

Podstawą prawną funkcjonowania rady rodziców jest Ustawa MEN z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910). W artykule 83 (poz.1 – 6) opisane są zasady powoływania i działania rad rodziców, a w art. 84 (poz. 1-7) – kompetencje rady. Szczegółowe kompetencje w zakresie opiniowania, opisane są także w art. 91,100, 102 i 109.

Nadal obowiązuje także art. 22ab, pkt 4 ustawy MEN o systemie oświaty (Dz. U. z 2020 r., z 1323), z dnia 7 września 1991, dotyczący opiniowania zestawów podręczników i materiałów ćwiczeniowych. 

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215), w art. 6a i 9c opisuje udział rady rodziców w procedurach awansu zawodowego nauczycieli. 

Ponadto obowiązuje Rozporządzenie MEN z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz.U., poz. 1322), które nakłada na dyrektora szkoły obowiązek zasięgnięcia opinii rady rodziców na temat propozycji zajęć wychowania fizycznego do wyboru.





Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: