Zaburzenia odżywiania u dzieci i młodzieży #psychologia
Kim jest Twoje dziecko? Introwertyk a ekstrawertyk
Carl Gustav Jung to szwajcarski psycholog, który jako pierwszy wprowadził terminy – introwertyczny i ekstrawertyczny – opisując dwa różne typy osobowości. Są one względnie stałe i niezmienne dlatego, że są uwarunkowane genetycznie. To pewne cechy, z którymi przychodzimy na świat, a które determinują nasz sposób reagowania na różne sytuacje.
Nasze reakcje wynikają nie tylko z działającego na nas bodźca, ale również z wewnętrznych predyspozycji. Introwertycy i ekstrawertycy mają nieco odmienne układy nerwowe, a co za tym idzie – różnie reagują na bodźce.
Różnica w intro-ekstrawersji
Układ nerwowy ekstrawertyka reaguje słabiej. Oznacza to, że:- potrzebuje on więcej bodźców, mocniejszej stymulacji, aby się pobudzić i poczuć, że żyje, np. jaskrawsze światło, głośniejsza muzyka, więcej ludzi wokół,
- kiedy ekstrawertyk nie ma dostatecznej stymulacji ze środowiska, może czuć się poirytowany czy zdenerwowany,
- dla niego ludzie i przebywanie z nimi, to źródło energii, więc zazwyczaj będzie szukał większego towarzystwa, często hałaśliwego.
- duże skupiska ludzi go męczą i zabierają energię. Dlatego też rzadko prowadzi bujne życie towarzyskie,
- jego energia dość szybko się wyczerpuje, kiedy ma przy sobie większą grupę ludzi, choć nie oznacza to, że introwertyk nie lubi towarzystwa,
- najchętniej przebywa w małych, 2-3 osobowych grupach,
- czerpie energię z bycia samego ze sobą, często z książką czy smartfonem w ręku.
Pamiętajmy, że mimo wszystko nawet skrajny introwertyk odnajdzie się w towarzystwie znanych i zaprzyjaźnionych osób. Może też zachowywać się głośno i żartować tak, jakby był ekstrawertykiem. Z kolei nawet skrajny ekstrawertyk, lubiący otaczać się ludźmi, będzie potrzebował czasu na wyciszenie i bycie tylko ze sobą.
Pierwsze oznaki intro- i ekstrawersji można zauważyć już w wieku wczesnoszkolnym. Wtedy widać różnice w nawiązywaniu relacji z innymi dziećmi oraz w preferencjach dotyczących nauki i odpoczynku.
Supermoce introwertyka
- Preferuje spokojne rozmowy w wąskim gronie przyjaciół.
- Przyjaźnie opiera na zaufaniu i przyjemności przebywania w swoim towarzystwie.
- Zabiera głos tylko wtedy, gdy ma coś ważnego do powiedzenia, dlatego jego wypowiedzi są przemyślane i wnikliwe.
- Doskonały słuchacz, wnikliwy obserwator, który woli słuchać niż mówić. Ma talent do słuchania z wielką uwagą, cierpliwością i empatią.
- Posiada umiejętność niezależnego myślenia.
- Charakteryzuje go spokój i opanowanie w sytuacjach napięcia, raczej nie lubi konfliktów.
- Ma bogate życie wewnętrzne, jest refleksyjny.
- Najlepiej pracuje mu się samemu.
- Perfekcjonista – bardzo rzadko pokazuje efekty swojej pracy, jeśli nie ma przekonania, że jest ona skończona. Pracuje tak długo nad jednym zadaniem, aż go nie skończy.
- Cechuje go zdolność do głębokiego skupienia i koncentracji na danym zagadnieniu czy wykonywanej czynności.
- Analityk, rozmyśla nad strategiami. Lubi przebywać w domu, w swoim pokoju.
Supermoce ekstrawertyka
- Pewny siebie i asertywny, zdecydowanie mówi o tym, czego potrzebuje, chce, nie odczuwając przy tym zawstydzenia czy skrępowania.
- Emocje kieruje na zewnątrz, przebywanie z ludźmi daje mu wielką radość i energię do życia.
- Kreatywny, pełen twórczych pomysłów, wizjoner.
- Lubi pracę zespołową, w której w naturalny sposób wchodzi w rolę lidera.
- Chętnie podejmuje się występów publicznych. Zaśpiewanie piosenki na imieninach babci to dla niego nie problem, nawet jak nie do końca zna wszystkie słowa.
- Ma dużą potrzebę niezależności.
- Posiada talent organizacyjny, nie lubi nudy, uwielbia, kiedy coś się dzieje.
- Stale poszukuje nowych wyzwań, ustanawia nowe cele.Niezwykle aktywny podczas realizacji zadań, ponadto ciekawy, żądny przygód.
Czego potrzebuje od otoczenia introwertyczne dziecko?
Zrozumienia, że nie każdy potrzebuje do szczęścia obecności dużej grupy ludzi, zwłaszcza kiedy rodzice są ekstrawertykami i sami mają sporo znajomych i lubią się z nimi często spotykać. Dla introwertyka przebywanie w szkole, hałasie czy zgiełku przy sztucznym świetle jest na tyle wyczerpujące, że często nie ma on już ani siły ani ochoty na dodatkowe spotkania ze znajomymi.Z drugiej strony potrzebuje pomocy i wsparcia w podtrzymaniu relacji z tymi kilkoma znajomymi, których ma. Jednak nie należy go zmuszać do zaprzyjaźniania się z kimkolwiek, ponieważ „tak trzeba”, bo np. nastolatek powinien mieć grupę rówieśników. Uczeń introwertyczny jest cichy i spokojny, może zostać zignorowany czy niezauważony. Ale z drugiej strony może też być tak, że introwertyk tak bardzo stara się zwrócić na siebie uwagę, że robi to w sposób mało akceptowany społecznie np. dokuczając czy drażniąc kolegów.
Warto podwozić introwertyczne dziecko do szkoły samochodem, ponieważ już sama jazda autobusem w tłoku i hałasie może być dla niego rozregulowująca. Po takiej „wycieczce” introwertyk może poczuć się kompletnie wyczerpany, bez energii do wysiłku umysłowego.
W szkole warto dać mu czas na odpowiedź np. po usłyszeniu pytania nauczyciela, potrzebuje on większej uważności, wsparcia i zwracania na niego uwagi. Uczeń introwertyczny nie będzie wyrywać się pierwszy do odpowiedzi. Nie działa impulsywnie, potrzebuje czasu i przestrzeni na refleksję. Wymaga również zauważenia i docenienia. Bardzo nie lubi pracować pod presją czasu. Czuje wtedy niepokój, a czasem nawet i zdenerwowanie, drżą mu ręce.
W domu introwertyk potrzebuje ciszy i własnego kąta na odreagowanie w samotności szkolnych stresów. Raczej mało dowiemy się od niego o jego życiu szkolnym czy osobistym. Po prostu nie lubi mówić o oczywistościach, bo to strata czasu. Często uważa, że wiedzie raczej mało interesujące życie, o którym nie warto opowiadać.
Czego potrzebuje od otoczenia ekstrawertyk?
Przede wszystkim ruchu i możliwości doświadczania silnych bodźców. Nuda i stagnacja np. na lekcji jest dla niego nie do zniesienia i dlatego będzie robić wszystko, żeby coś się działo, czasem ma skłonność do przeszkadzania. W szkole ekstrawertyk może mieć trudności z koncentracją i zwykle jest wrażliwy na rozpraszacze oraz uwagi. Szczególnie na tych przedmiotach, które wymagają skupienia, np. matematyka, która zwykle nie należy do jego ulubionych. Za to tam, gdzie jest dyskusja i może zabrać głos – bryluje.Warto uszanować jego predyspozycje do bycia liderem. To naprawdę urodzony przewodniczący klasy czy samorządu szkolnego.
Rodzice powinni zadbać o jego potrzebę dużej stymulacji i zapewnić ją, wpierając zaangażowanie dziecka w różnego rodzaju zajęcia pozalekcyjne, np. sportowe. Warto też pozwolić mu na częste kontakty z rówieśnikami. Jeśli Twoje dziecko jest ekstrawertykiem, to pewnie w domu przebywa zwykle kilkoro jego znajomych, a i on sam często wychodzi w odwiedziny. Doceńcie jego kreatywność i nieszablonowe myślenie oraz niezrównany entuzjazm. Ekstrawertyk ma dużą potrzebę niezależności i dlatego bardzo źle działają na niego narzucone czy gotowe rozwiązania. Zostaw mu wybór, niech on decyduje.
Podsumowanie
Nie ma nic złego w tym, że Twoje dziecko unika po lekcjach spotkań ze znajomymi. Nie ma nic złego w tym, że ciągnie go do kolegów i nie można go zatrzymać w domu, nawet na zjedzenie obiadu. Jak pisze Susan Cain „introwertyk i ekstrawertyk są dla siebie niczym yin i yang – kochają się potrzebują nawzajem”.Źródła:
- Susan Cain. Cicha siła introwertyków. Warszawa 2017 r. Wydawnictwo Laurum.
- Wykład TED - https://www.ted.com/talks/susan_cain_the_power_of_introverts/transcript?language=pl., dostęp 14.07.2020 r.
- Głos pedagogiczny . NR 107 (marzec 2019 r.)
- Artykuł - Jak pomóc introwertycznym dzieciom rozwijać swoją cichą siłę w świecie ekstrawertyków .Wysokie obcasy publikacja 26 luty 2016 r.
Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.
Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również: