Bądź na czas! #wychowanie
Zaburzenia przetwarzania słuchowego u dzieci
Zaburzenie przetwarzania słuchowego
Dziecko z zaburzonym przetwarzaniem słuchowym ma trudności z prawidłowym funkcjonowaniem wyższych funkcji słuchowych. Jego mózg nie potrafi rozpoznać i zinterpretować dźwięków z otoczenia, w tym mowy. Ucho słyszy i przekazuje informacje do mózgu, ale ten ma kłopot, żeby je odpowiednio przetworzyć i zinterpretować. Można powiedzieć, że nie ma pomiędzy nimi właściwej współpracy. Dlatego w diagnozie zaburzeń przetwarzania słuchowego w pierwszej kolejności należy wykluczyć wady czy ubytki słuchu.Objawy
Dziecko ma problem z uwagą słuchową, ponieważ nie potrafi właściwie różnicować i selekcjonować bodźców, które docierają do niego z otoczenia. Ma kłopot, żeby właściwie rozumieć mowę, w tym polecenia, szczególnie w tzw. niekorzystnych warunkach akustycznych, czyli np. w hałasie.Inne sygnały
1. Problemy z nabywaniem kompetencji językowych, które sprawiają, że dzieci:- później mówią,
- mają kłopot, aby zlokalizować skąd pochodzi słyszany przez nie dźwięk,
- przejawiają trudności ze zrozumieniem szczególnie dłuższych poleceń, pytań (np. „Idź do kuchni, przynieś sok, a po drodze umyj ręce, bo masz brudne po spacerze”),
- mogą mieć zaburzoną tzw. prozodię mowy, czyli dziecko mówi bardzo głośno i szybko albo wręcz przeciwnie wolno i cicho.
- wysoką wrażliwością na dźwięki; skarżą się na hałas, który wywołuje u nich napięcie, niepokój frustrację, zmęczenie, bóle głowy; mogą nawet z tego powodu odmawiać chodzenia do szkoły,
- zapamiętaniem ze słuchu, zwłaszcza nowych informacji, co wpływa negatywnie na umiejętność prowadzenia swobodnej konwersacji i skutkuje unikaniem rozmów z innymi,
- z uczeniem się „na pamięć”, zwłaszcza jeśli w tym procesie jest uruchamiany głównie kanał słuchowy,
- rozróżnianiem i zapisem podobnie brzmiących dźwięków mowy, takich jak d-t, w-f, k-g, c-dz; mają problemy w nauce języka polskiego, języków obcych, ale także na lekcjach muzyki czy wychowania fizycznego, kiedy trzeba zapamiętać sekwencje ruchowe ćwiczeń,
- rozumieniem samodzielnie czytanego tekstu, szczególnie na głos oraz wypowiedzi ustnych innych osób czy wielowątkowych poleceń.
Diagnoza
W diagnozie zaburzeń przetwarzania słuchowego bierze udział wielu specjalistów.- Lekarz audiolog-laryngolog, który określa stan kanału słuchowego i ucha, wyklucza niedosłuch, co jest podstawą dalszej diagnozy.
- Psycholog, który diagnozuje funkcje poznawcze i funkcjonowanie emocjonalne. Dziecko musi wykazywać prawidłowy rozwój intelektualny. Upośledzenie umysłowe wyklucza dalszą diagnozę.
- Neurologopeda, który bada kompetencje językowe i komunikowanie się oraz sprawdza aparat mowy.
- Pedagog, który ocenia, jaki jest poziom opanowania umiejętności szkolnych w zakresie czytania i pisania.
- trening słuchowy – ćwiczenie koncentracji uwagi, pamięci słuchowej, umiejętności wykrywania i ignorowania zakłócających sygnałów z otoczenia, ćwiczenie rozumienia mowy w hałasie,
- zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, aby poprawić analizę i syntezę słuchowo- fonemową oraz pamięć słuchową,
- trening poznawczy – to ćwiczenie rozumienia przekazu słownego oraz innych niezbędnych umiejętności poprawiających ogólne funkcjonowanie dziecka np. umiejętności organizacyjnych, rozwiązywania problemów, wykonywania notatek, zadawania potrzebnych pytań do tekstu, umiejętność odpowiadania na pytania.
Dziecko z zaburzeniem przetwarzania słuchowego jest obciążone emocjonalnie i nieustannie przeżywa stres, szczególnie w szkole. Dlatego właściwa diagnoza i podjęcie terapii są niezbędne. Ich brak może prowadzić do różnych zaburzeń wtórnych, takich jak niska samoocena, trudności w nauce przy prawidłowych, a nawet wysokich możliwościach intelektualnych, nadmierna drażliwość, wybuchowość, agresja, co skutkuje zaburzeniami zachowania.
To, co możesz zrobić jako rodzic, to zwracać uwagę na niepokojące objawy u dziecka. Zadbać o właściwą diagnozę, a następnie terapię i rehabilitację. Pamiętaj, że Twoje dziecko często w szkole, ale i w domu, kiedy do niego mówisz, czuje się jakby było w obcym kraju i nie znało miejscowego języka. Słyszy, że ktoś coś do niego mówi, ale nic z tego nie rozumie.
Źródła:
- https://ppp23.waw.pl/zaburzenia-przetwarzania-sluchowego-u-dzieci-przyczyny-symptomy-terapia/ dostęp 21.02.2023.
- https://www.audika.pl/blog/zaburzenia-apd dostęp 21.01.2023
Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.
Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również: