Im bliżej końca roku szkolnego, tym częściej w rozmowach na forach rodzicielskich pojawia się wątek podziękowania dla wychowawcy. A co przygotować dla innych nauczycieli – przecież to koniec szkoły! W dyskusjach, czasem burzliwych, pojawiają się przeróżne propozycje: widziałam już kryształowe wazony, serwisy do kawy, biżuterię, a nawet komplet pościeli satynowej. Jak to z tymi „prezentami” jest?

Nie wszystko można, nie wszystko wypada

Myślę, że czasy obdarowywania nauczycieli prezentami, czasem kosztownymi, bezpowrotnie minęły i dzisiaj – zgodnie z prawem – nauczyciel nie może przyjąć żadnej „korzyści” za swoją pracę bez narażenia się na nieprzyjemności. Dlatego z listy pomysłów na podziękowania powinny natychmiast zniknąć wszelkie wartościowe przedmioty materialne, a także kosztowne propozycje, takie jak np. wycieczka z biura podróży, czy voucher. Tego typu „upominki” nie tylko są niezgodne z prawem, ale stawiają nauczyciela w bardzo trudnej sytuacji, gdyż, nie przyjmując prezentu musi uzasadniać tę decyzję. W takich sytuacjach zażenowani będą wszyscy uczestnicy tego wydarzenia, a przecież efekt ma być odwrotny.

Jeśli chcemy, aby zakończenie roku szkolnego, a tym bardziej zakończenie szkoły było chwilą wspominaną z przyjemnością po latach, to dobrze jest najpierw skupić się na tym, w jaki sposób ta uroczystość będzie zorganizowana. Nauczyciele przed zakończeniem roku mają nawał pracy, również tej biurokratycznej. Trudno im wygospodarować czas na szczególną organizację tego wyjątkowego dnia. Na pewno będzie im miło, jeśli ten obowiązek zostanie zdjęty z ich barków i zadbają o to uczniowie wraz ze swoimi rodzicami. Na pewno ucieszy ich przygotowanie sali: stoliki ułożone w podkowę i nakryte obrusami, kwiaty w wazonie, ciasto upieczone przez rodziców lub uczniów, jednorazowa zastawa i sztućce, herbata czy – dla dorosłych – kawa w termosach. Miłą niespodzianką byłby występ przygotowany przez uczniów. Może to być krótka scenka z podziękowaniami, prezentacja np. ciekawych zdjęć upamiętniających szkolne chwile, wspólna (napisana przez dzieci) piosenka dla nauczycieli. A potem, w atmosferze radości, nauczyciel będzie wręczać świadectwa i dyplomy. Co przy tej okazji można i wypada ofiarować?

Propozycje upominków

1. Kwiaty – to zawsze miły gest. Warto pomyśleć o tym, co się z nimi stanie później. Może lepiej przygotować jeden duży bukiet od całej klasy? A może takie same pojedyncze kwiaty (np. róże) na długich łodygach przewiązanych symbolicznie lub w ogóle bez zdobień? Razem utworzą imponujący bukiet podziękowań od każdego ucznia i jednocześnie od całej klasy.
   
   
2. Pamiątkowe albumy – stworzone przez uczniów i ich rodziców z wykorzystaniem zdjęć z różnych wydarzeń albo z aktualnymi podobiznami wszystkich uczniów wraz z wpisami, zarówno podopiecznych, jak ich rodziców; mogą być pamiątką na zakończenie etapu wczesnoszkolnego lub szkoły.
   
   
3. Fotoksiążka – z utrwalonymi odręcznymi dedykacjami czy też komentarzami uczniów (i rodziców).
   
   
4. Prezentacja multimedialna lub film – może najpierw zostać zaprezentowany podczas spotkania w klasie, a później uroczyście wręczony na płycie CD czy innym nośniku.
   
   
5. Książka z dedykacją od klasy lub osobistą od każdego ucznia – w zależności od zainteresowań, pasji nauczyciela, może to być książka typu albumowego (np. ze zdjęciami Bieszczad lub Tatr, bo nauczyciel lubi wyprawy górskie w Polsce), naukowego (np. z dziedziny psychologii lub socjologii) z żartobliwym komentarzem w dedykacji dotyczącym wspólnie pokonywanych trudności, popularnonaukowego (np. dotycząca najnowszych badań neurodydaktycznych nad procesami uczenia się).
   
   
6. Praca plastyczna – wykonana przez samych uczniów (lub/i rodziców). Warto zwrócić uwagę na formę dzieła. Widziałam kiedyś „pamiątkową” pracę, która miała ponad trzy metry długości i sześćdziesiąt cm szerokości – była trudna w eksponowaniu, więc mimo wartości sentymentalnej i uroku dopracowanych plastycznie poszczególnych scenek przedstawiających wszystkich uczniów w żartobliwej formie komiksu, została pokazana tylko raz na zakończenie roku. Bardziej „użyteczną” formą może być praca umieszczona w antyramie.
   
   
7. A może – na zakończenie szkoły – przygotować kapsułę pamięci? Wymaga to jednak sporego nakładu sił i pracy już na wcześniejszych etapach nauki tak, aby tych różnych pamiątkowych przedmiotów było co najmniej kilkanaście. Do takiej kapsuły można włożyć także np. zeszyty uwag, co ciekawsze usprawiedliwienia, listy uczniów, w których planują swoją przyszłość. Na spotkaniu uroczyście plombujemy i ustalamy datę spotkania. To wymagająca forma, ale ileż przeżyć i emocji, które ciepłem odczują wszyscy uczestnicy.

I jeszcze na zakończenie

Marek Grechuta śpiewał przed laty piosenkę do tekstu Jana Zycha:

„Gdziekolwiek będziesz
Cokolwiek się stanie…
Ktoś do drzwi zapuka pamięć przyniesie
Z kwiatem z godziną z kolorem
Gdziekolwiek będziesz
Cokolwiek się stanie…”

Myślę, że to może być idealne podsumowanie tego tekstu. Dziękujemy za to, co było i zachowujemy te chwile w pamięci. Pamiętajmy to, co dobre: wsparcie, życzliwość, profesjonalizm, otwartość, akceptację, zainteresowanie. Bądźmy wyrozumiali dla nauczycieli, którzy – jak to ludzie – mogą popełniać błędy. Niech nie przesłaniają nam one w pamięci ogromu dobrych zdarzeń i zaangażowanej pracy włożonej w rozwój naszych dzieci. Dobrych wakacji życzę!



Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.