Szkoła średnia to zupełnie nowy etap w edukacji i w życiu młodych ludzi. Po ośmioletniej podstawówce lub trzyletnim gimnazjum uczniowie chcą wybrać najlepsze dla siebie miejsce, w którym zdobędą wiedzę, praktyczne umiejętności lub znajomość zawodu. Jak przejść przez proces rekrutacji? Jak wspierać w nim swoje dziecko? Kiedy należy złożyć wnioski, odwołania, dokumenty? Prezentujemy kompendium wiedzy o naborze do szkół średnich.

Progi punktowe

Samorządy już dawno przygotowały miejsca dla przyszłych uczniów, system naboru jest gotowy. Za nami egzaminy klas ósmych i gimnazjalne – ich wyniki poznamy 14 czerwca. Uczniowie starają się jeszcze o możliwie najlepsze świadectwa, zliczają punkty za szczególne osiągnięcia i wolontariat. To ważne, bo od liczby punktów zyskanych w procesie rekrutacji zależy możliwość wyboru dobrej szkoły. Do niektórych prestiżowych liceów progi punktowe w ubiegłym roku były tak wysokie, że dla ich osiągnięcia trzeba mieć szóstkowe świadectwo, maksymalny wynik egzaminów i wybitne osiągnięcia w kilku konkursach przedmiotowych. Dyrektorzy szkół średnich podkreślają jednak, że ubiegłoroczne progi punktowe należy traktować z przymrużeniem oka, w tym roku bowiem sytuacja znacznie się zmieniła. W szkołach średnich powstają oddziały dla absolwentów szkół podstawowych i gimnazjów, inna jest więc liczba klas i kandydatów. O tym, jaki próg procentowy będzie dopuszczał do danego oddziału w konkretnej szkole przekonamy się już po zakończeniu procesu rekrutacji. Na razie możemy jedynie oszacować, jak wiele z 200 możliwych punktów zdobędzie nasze dziecko (o zasadach zliczania punktów przeczytacie tutaj).

Składanie wniosków do szkół

Na razie uczniowie zapoznają się z ofertą szkół w swojej okolicy i zaczynają składać wnioski o przyjęcie do wybranych oddziałów (klas). Chętni do klas sportowych, dwujęzycznych lub artystycznych zdają także testy uzdolnień i predyspozycji. W każdym województwie harmonogram działań w procesie rekrutacji może być inny – koniecznie trzeba sprawdzić daty, by nie przeoczyć żadnego ważnego terminu (szczegóły harmonogramu znajdziecie tutaj). Warto wiedzieć, że poszczególne samorządy decydują o tym, z jakiego systemu rekrutacji będą korzystać. O tym, czym różnią się: system elektroniczny ze wsparciem dotychczasowej szkoły, system elektroniczny, w którym kandydat sam tworzy swoje konto i uzupełnia dane oraz system tradycyjny przeczytacie tutaj. Sprawdźcie koniecznie, gdzie w waszym przypadku należy złożyć - wypełniony i podpisany przez oboje rodziców - wniosek.

Wybór pomiędzy profilami

W całym kraju obowiązuje zasada, że uczeń układa listę oddziałów (klas), do których chce się dostać w kolejności: od tej najbardziej wymarzonej, do tych, które ewentualnie wchodzą w grę, jeśli dla kandydata zabraknie miejsca w szkole pierwszego wyboru. Oznacza to, że wskazujemy konkretną klasę w konkretnej szkole, wpisujemy także drugi (poza angielskim) język obcy, jakiego chcemy się uczyć (spośród oferowanych przez daną placówkę do wyboru). W ramach szkoły można wybrać dowolną liczbę oddziałów (oczywiście zachowując przy tym rozwagę i kierując się swoimi predyspozycjami). W kilku województwach będzie jeszcze możliwość zmiany listy wybranych oddziałów (np. jeśli kandydat uzna, że słabo poszedł mu test predyspozycji językowych może wpisać inną klasę niż wybrana wcześniej dwujęzyczna). Warto pamiętać, że wybór profilu klasy, a dokładniej przedmiotów rozszerzonych, jakie są w niej realizowane, to bardzo ważna decyzja. Oceny z przedmiotów rozszerzonych na maturze będą brane pod uwagę podczas naboru na studia. Jeśli więc dziecko idzie do liceum ogólnokształcącego i zamierza w przyszłości studiować, powinno już teraz, na etapie rekrutacji do szkoły średniej, znać swoje plany zawodowe na przyszłość. O przedmiotach rozszerzonych przeczytacie więcej tutaj. Warto także wiedzieć, jakie zawody będą w przyszłości gwarantować dobrą pracę (link). Dla kandydatów do nauki w technikum mamy informacje o kierunkach, dla których Ministerstwo Edukacji Narodowej prognozuje koniunkturę (link).

Wyniki pierwszego etapu naboru

Wielu uczniów i rodziców myśli o tym, co będzie, gdy w pierwszym etapie rekrutacji nie uda się dostać do wybranej szkoły. Wyniki naboru poznamy już w czasie wakacji. Trzeba pamiętać, że sama informacja o zakwalifikowaniu lub niezakwalifikowaniu kandydata do wybranego oddziału nie jest jeszcze wiążąca. Gdy szkoły ogłoszą listy przyjętych, ci z uczniów, którzy są zadowoleni z przydziału, muszą koniecznie potwierdzić wolę kontynuowania edukacji w danej placówce (o ważnych działaniach w procesie rekrutacji przeczytacie tutaj). Jeśli tego nie zrobią, zostaną skreśleni z listy przyjętych i zwolnią miejsca dla innych chętnych. Co ważne – jeśli ktoś nie jest całkiem zadowolony z zajętego miejsca i chce jeszcze próbować szczęścia w rekrutacji uzupełniającej – także musi potwierdzić wolę nauki w szkole, do której skierował go system naboru, a jednocześnie złożyć podanie do wymarzonej szkoły. W przeciwnym razie, jeśli nigdzie nie potwierdzi woli nauki, „wypadnie” poza system rekrutacyjny. 

Rekrutacja uzupełniająca

W szkołach, w których pozostały wolne miejsca, odbywa się następnie rekrutacja uzupełniająca. Podczas tego etapu punkty już nie mają tak wiążącego znaczenia; komisje rekrutacyjne kwalifikują kandydatów na podstawie podań, rozważając zamieszczone w nich argumenty. W pierwszej kolejności rozpatruje się wnioski uczniów, którzy mają szczególnie trudne wyzwania w życiu osobistym (dokładniej opisujemy to w osobnym artykule – link). W niektórych województwach rekrutacja uzupełniająca kończy się w ostatnich dniach sierpnia. Jeśli uczeń nie dostał się do wymarzonej szkoły na pierwszym etapie naboru, do końca wakacji trwa w niepewności…

W nowej szkole

We wrześniu uczniowie klas pierwszych rozpoczną naukę w swoich nowych szkołach. W tym roku rozpoczynają swoją działalność nowe czteroletnie licea i pięcioletnie technika. Przez najbliższe trzy lata nauka w szkołach średnich będzie się odbywać według dwóch różnych podstaw programowych. Zmiana szkoły z podstawowej na średnią z pewnością jest znacząca. Nowi nauczyciele, nowi koledzy, inne wymagania i oczekiwania. Dla części uczniów będzie to wspaniałe uczucie, odnalezienie swojego miejsca, nobilitacja. Dla innych zmiana może się okazać wyzwaniem, które zmusza do zmiany sposobu uczenia się i wymaga większej niż dotąd odpowiedzialności za swoją edukację. W serwisie Szkoła średnia bez tajemnic przygotowanym przez wydawnictwo Nowa Era przeczytacie także o tym, jak pracuje mózg nastolatka, jak wspierać motywację do nauki, jak efektywnie uczyć się i korzystać z lekcji. Uczniom, którzy od pierwszych klas podstawówki korzystają z naszych podręczników, chcemy towarzyszyć w tej wielkiej i ważnej zmianie, jaką jest rozpoczęcie edukacji w szkole średniej. A dla ich rodziców przygotowujemy stale teksty z porcją wsparcia i porad. Wiemy, jak trudnym zadaniem jest towarzyszenie w rozwoju dziecku, które wchodzi w świat dorosłych. Jesteśmy z wami!






Joanna Szulc
Dziennikarka z wykształceniem psychologicznym i socjologicznym, była redaktor naczelna miesięcznika „Dziecko”. Specjalizuje się w tematyce wspierania rozwoju dzieci. Autorka tekstów i książek o wychowaniu i edukacji.