#egzamin ósmoklasisty
Powtarzamy! Bryły #egzamin ósmoklasisty
Wakacje? Czas na… pracę! - zasady pracy małoletnich
Wakacje to dla wielu uczniów czas zupełnej beztroski, a czasem – trochę nudy. Jednak część nastolatków dostrzega w nim szansę, żeby zdobyć doświadczenie, którego nie daje im zwykle szkoła, a przy okazji – trochę zarobić. Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę i jak pomóc dziecku, które chce podjąć pracę wakacyjną.
Jednak jeśli nasze dziecko wie już, jaka ścieżka zawodowa będzie je interesowała po zakończeniu szkoły – warto rozejrzeć się za stażem czy praktyką w zawodzie. Takie staże są zwykle mniej płatne lub nawet bezpłatne, ale pozwalają zweryfikować, czy pomysł na życie, jaki w tej chwili ma nasz nastolatek, jest trafiony. A jeśli tak – będą cennym punktem w jego przyszłym życiorysie zawodowym.
Inną motywacją do podjęcia pracy w wakacje jest chęć przeżycia czegoś ciekawego, doświadczenia przygody. W tej sytuacji można pomyśleć o pracy za granicą, która powoli podszlifować znajomość języka obcego i poznać ludzi z innych krajów. Ciekawą opcją są też wolontariaty, które nie tylko dają szansę zmienić świat na lepsze, ale także odwiedzić czasem zupełnie egzotyczne miejsca. Wolontariaty zwykle są bezpłatne, ale ich uczestnikom zapewnia się noclegi i wyżywienie. Organizator czasem pokrywa też koszty podróży w dane miejsce. Co można robić w ramach wolontariatu? Prawie wszystko! Wyszukiwarki wolontariatów i workcampów podpowiadają, że do wyboru jest oznaczanie szlaków w górach na Bałkanach, praca przy największych festiwalach w Europie, uczenie angielskiego dzieci w wioskach na końcu świata lub… opieka nad słoniami!
Zgodnie z przepisami umowę o pracę mogą podpisać osoby młodociane, które ukończyły 15. rok życia. Młody pracownik musi mieć ukończoną co najmniej 8-letnią szkołę podstawową lub gimnazjum, przedstawić świadectwo lekarskie stwierdzające, że dany rodzaj pracy nie zagraża jego zdrowiu, a praca nie może kolidować z nauką. W czasie wolnym od nauki uczniowie mogą podejmować tzw. prace lekkie, czyli takie, które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Prace lekkie to np. zbiór owoców. Ale już zadania związane z dźwiganiem skrzynek, załadunkiem itd. nie są dozwolone.
Czas pracy małoletnich w wakacje nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo łącznie u wszystkich pracodawców. Nastolatki nie mogą też pracować w nocy (od 22:00 do 6:00).
Oczywiście poza umową o pracę, nastolatek może podpisać także umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Umowa zlecenie może dotyczyć pracy, dla której nie jest istotny jej rezultat – np. przez określony czas nastolatek ma rozdawać ulotki. Z kolei umowa o dzieło dotyczy pracy, która ma dać konkretny efekt – np. zaprojektowanie ulotki czy stworzenie strony internetowej. W przypadku staży, praktyk czy wolontariatu również podpisuje się odpowiednie umowy cywilno-prawne.
A co z młodszymi dziećmi? Pracę może podjąć już 13-latek, przepisy jednak stawiają więcej warunków, aby taka praca była zgodna z prawem. Młodociany może wykonywać pracę tylko na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Musi mieć też zgodę swojego ustawowego przedstawiciela lub opiekunka. Ponadto pracodawca musi uzyskać zezwolenie właściwego inspektora pracy. Dzieci w tym wieku nie mogą pracować więcej niż 6 godzin na dobę. Ponadto forma prawna dostępna dla młodszych to umowa o dzieło lub zlecenie, nie umowa o pracę.
Jeśli szukamy stażu lub praktyki zawodowej – w sieci istnieją również strony poświęcone tego typu ogłoszeniom. Dobrym pomysłem jest także sprawdzenie bezpośrednio na stronie naszego wymarzonego pracodawcy, czy prowadzi program stażowy. A nawet jeśli nie – można skontaktować się i zapytać, czy nie byliby zainteresowani przyjęciem na praktyki.
W przypadku wolontariatów większość informacji można znaleźć w sieci. Na stronach fundacji i organizacji pojawiają się propozycje udziału w projektach lokalnych i ogólnokrajowych. Jeśli nie wiesz, jak organizacji działa w twojej okolicy, można przejrzeć listę na stronie www.ngo.pl. Myśląc o wolontariacie za granicą, warto wyszukać oferty ze stron takich jak workcamps.pl czy www.eurodesk.pl/eurowolontariat.
I w końcu – doświadczenie. Trudno będąc uczniem, mieć imponujące doświadczenie zawodowe. Szczególnie, gdy się szuka swojej pierwszej pracy… Dlatego zamiast doświadczenia można wpisać zajęcia dodatkowe – może zaangażowanie w samorząd szkolny lub koła zainteresowań? Pomoc w organizacji jakiegoś wydarzenia w szkole? Realizację dodatkowego projektu? A może prowadzenie kanału na YouTube lub konta na Instagramie, którym warto się pochwalić?
Nastolatek nie powinien też pominąć w CV umiejętności. Warto wpisać w życiorys np. znajomość Worda czy Excela albo innych programów, języków obcych itd. Nie można zapomnieć też o zainteresowaniach – tych zawodowych i całkiem prywatnych. Aby CV było czytelne i atrakcyjne, można skorzystać z „kreatorów CV”. W sieci jest wiele bezpłatnych stron tego typu. Można też zainspirować się szablonami, które podpowie Google, po wpisaniu w wyszukiwarkę „wzór CV”. Wysyłając CV, należy pamiętać o dodaniu do niego każdorazowo zgody na przetwarzanie danych osobowych. Uwaga – zgodnie z RODO w klauzuli takiej powinna znaleźć się odpowiednia nazwa pracodawcy, do którego aplikujemy. A więc trzeba ją zmienić za każdym razem, gdy wysyłamy aplikację do kolejnej firmy.
Firmy coraz częściej nie proszą o wysłanie listu motywacyjnego. Dobrze jest jednak napisać „mail motywacyjny”. Treść wiadomości, do której dołącza się CV nie powinna się sprowadzać do schematu „W odpowiedzi na Państwa ogłoszenie wysyłam w załączniku CV”. Warto napisać kilka słów o tym, dlaczego warto zatrudnić właśnie nas na dane stanowisko i czemu nam na tym zależy.
Pierwsza praca dla nastolatka to ciekawe, ale i stresujące doświadczenie. Może ono wpłynąć na jego późniejsze postrzeganie pracy zawodowej i postawy w pracy. Dlatego warto go wspierać, motywować, ale i dbać o jego bezpieczeństwo.
Edyta Dendra
Kierownik działu HR firmy z branży IT, trener biznesu specjalizujący się w kompetencjach menadżerskich i komunikacyjnych, wykładowca akademicki przedmiotów związanych z rynkiem pracy, autorka publikacji z zakresu zarządzania zespołem, pasjonatka prawa pracy.
Źródła:
Wakacje w pracy – czy to dobry pomysł?
Rodzice mają czasem wątpliwości, czy nastolatek powinien podejmować w wakacje pracę. Może lepiej, żeby „naładował akumulatory” przed kolejnym rokiem szkolnym lub rozpoczęciem studiów? Jednak wakacje to doskonały czas na zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych, które dają wiele korzyści. Po pierwsze – dziecko uczy się odpowiedzialności i realnej wartości pieniądza. Często główną motywacją jest chęć zarobienia na coś, na czym mu zależy. W takiej sytuacji doskonale sprawdzą się wszelkie prace sezonowe. Opcji jest wiele: praca w gastronomii, hotelarstwie, przy zbiorach owoców, pracach rolnych albo w rozrywce – choćby w wesołym miasteczku.Jednak jeśli nasze dziecko wie już, jaka ścieżka zawodowa będzie je interesowała po zakończeniu szkoły – warto rozejrzeć się za stażem czy praktyką w zawodzie. Takie staże są zwykle mniej płatne lub nawet bezpłatne, ale pozwalają zweryfikować, czy pomysł na życie, jaki w tej chwili ma nasz nastolatek, jest trafiony. A jeśli tak – będą cennym punktem w jego przyszłym życiorysie zawodowym.
Inną motywacją do podjęcia pracy w wakacje jest chęć przeżycia czegoś ciekawego, doświadczenia przygody. W tej sytuacji można pomyśleć o pracy za granicą, która powoli podszlifować znajomość języka obcego i poznać ludzi z innych krajów. Ciekawą opcją są też wolontariaty, które nie tylko dają szansę zmienić świat na lepsze, ale także odwiedzić czasem zupełnie egzotyczne miejsca. Wolontariaty zwykle są bezpłatne, ale ich uczestnikom zapewnia się noclegi i wyżywienie. Organizator czasem pokrywa też koszty podróży w dane miejsce. Co można robić w ramach wolontariatu? Prawie wszystko! Wyszukiwarki wolontariatów i workcampów podpowiadają, że do wyboru jest oznaczanie szlaków w górach na Bałkanach, praca przy największych festiwalach w Europie, uczenie angielskiego dzieci w wioskach na końcu świata lub… opieka nad słoniami!
Na co pozwala prawo
Poza wspieraniem dziecka w wyborze najlepszego dla niego letniego zajęcia, warto sprawdzić stronę formalną umowy, którą ma podpisać. Przestrzegajmy przed podejmowaniem jakiejkolwiek pracy „na czarno”. Nawet, a może przede wszystkim, jeśli warunki, jakie teoretycznie są proponowane, wydają się wyjątkowo atrakcyjne. To podstawowa kwestia bezpieczeństwa!Zgodnie z przepisami umowę o pracę mogą podpisać osoby młodociane, które ukończyły 15. rok życia. Młody pracownik musi mieć ukończoną co najmniej 8-letnią szkołę podstawową lub gimnazjum, przedstawić świadectwo lekarskie stwierdzające, że dany rodzaj pracy nie zagraża jego zdrowiu, a praca nie może kolidować z nauką. W czasie wolnym od nauki uczniowie mogą podejmować tzw. prace lekkie, czyli takie, które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Prace lekkie to np. zbiór owoców. Ale już zadania związane z dźwiganiem skrzynek, załadunkiem itd. nie są dozwolone.
Czas pracy małoletnich w wakacje nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo łącznie u wszystkich pracodawców. Nastolatki nie mogą też pracować w nocy (od 22:00 do 6:00).
Oczywiście poza umową o pracę, nastolatek może podpisać także umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Umowa zlecenie może dotyczyć pracy, dla której nie jest istotny jej rezultat – np. przez określony czas nastolatek ma rozdawać ulotki. Z kolei umowa o dzieło dotyczy pracy, która ma dać konkretny efekt – np. zaprojektowanie ulotki czy stworzenie strony internetowej. W przypadku staży, praktyk czy wolontariatu również podpisuje się odpowiednie umowy cywilno-prawne.
A co z młodszymi dziećmi? Pracę może podjąć już 13-latek, przepisy jednak stawiają więcej warunków, aby taka praca była zgodna z prawem. Młodociany może wykonywać pracę tylko na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Musi mieć też zgodę swojego ustawowego przedstawiciela lub opiekunka. Ponadto pracodawca musi uzyskać zezwolenie właściwego inspektora pracy. Dzieci w tym wieku nie mogą pracować więcej niż 6 godzin na dobę. Ponadto forma prawna dostępna dla młodszych to umowa o dzieło lub zlecenie, nie umowa o pracę.
Jak szukać, żeby znaleźć
Pracy na wakacje można szukać na wiele sposobów – standardowo w Internecie, ale także za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, które specjalizują się w poszukiwaniu pracy dla niepełnoletnich. Warto skorzystać z nich szczególnie, jeśli myślimy o pracy za granicą. Przed podjęciem decyzji o współpracy z danym pośrednikiem pracy dobrze jest też sprawdzić, jakie opinie można znaleźć na jego temat. Warto też zajrzeć na stronę urzędu pracy. Innym popularnym sposobem szukania pracowników tymczasowych są po prostu ogłoszenia wywieszone np. w witrynie sklepu czy restauracji.Jeśli szukamy stażu lub praktyki zawodowej – w sieci istnieją również strony poświęcone tego typu ogłoszeniom. Dobrym pomysłem jest także sprawdzenie bezpośrednio na stronie naszego wymarzonego pracodawcy, czy prowadzi program stażowy. A nawet jeśli nie – można skontaktować się i zapytać, czy nie byliby zainteresowani przyjęciem na praktyki.
W przypadku wolontariatów większość informacji można znaleźć w sieci. Na stronach fundacji i organizacji pojawiają się propozycje udziału w projektach lokalnych i ogólnokrajowych. Jeśli nie wiesz, jak organizacji działa w twojej okolicy, można przejrzeć listę na stronie www.ngo.pl. Myśląc o wolontariacie za granicą, warto wyszukać oferty ze stron takich jak workcamps.pl czy www.eurodesk.pl/eurowolontariat.
CV nastolatka
Decyzja podjęta. Pomysł na formę pracy wakacyjnej wybrany. Najciekawsze oferty – znalezione. I co dalej? Oczywiście – trzeba wysłać CV. Standardowe elementy nie budzą wątpliwości: imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, dane kontaktowe, może także data urodzenia i zdjęcie (w Polsce ciągle mile widziane). Kolejny punkt: wykształcenie. Jako pierwszą wpisujemy szkołę, w której się teraz uczymy, poniżej wcześniejsze. Jeśli jesteśmy w technikum, szkole zawodowej lub klasie o jakimś konkretnym profilu – warto to w CV zaznaczyć.I w końcu – doświadczenie. Trudno będąc uczniem, mieć imponujące doświadczenie zawodowe. Szczególnie, gdy się szuka swojej pierwszej pracy… Dlatego zamiast doświadczenia można wpisać zajęcia dodatkowe – może zaangażowanie w samorząd szkolny lub koła zainteresowań? Pomoc w organizacji jakiegoś wydarzenia w szkole? Realizację dodatkowego projektu? A może prowadzenie kanału na YouTube lub konta na Instagramie, którym warto się pochwalić?
Nastolatek nie powinien też pominąć w CV umiejętności. Warto wpisać w życiorys np. znajomość Worda czy Excela albo innych programów, języków obcych itd. Nie można zapomnieć też o zainteresowaniach – tych zawodowych i całkiem prywatnych. Aby CV było czytelne i atrakcyjne, można skorzystać z „kreatorów CV”. W sieci jest wiele bezpłatnych stron tego typu. Można też zainspirować się szablonami, które podpowie Google, po wpisaniu w wyszukiwarkę „wzór CV”. Wysyłając CV, należy pamiętać o dodaniu do niego każdorazowo zgody na przetwarzanie danych osobowych. Uwaga – zgodnie z RODO w klauzuli takiej powinna znaleźć się odpowiednia nazwa pracodawcy, do którego aplikujemy. A więc trzeba ją zmienić za każdym razem, gdy wysyłamy aplikację do kolejnej firmy.
Firmy coraz częściej nie proszą o wysłanie listu motywacyjnego. Dobrze jest jednak napisać „mail motywacyjny”. Treść wiadomości, do której dołącza się CV nie powinna się sprowadzać do schematu „W odpowiedzi na Państwa ogłoszenie wysyłam w załączniku CV”. Warto napisać kilka słów o tym, dlaczego warto zatrudnić właśnie nas na dane stanowisko i czemu nam na tym zależy.
Pierwsza praca dla nastolatka to ciekawe, ale i stresujące doświadczenie. Może ono wpłynąć na jego późniejsze postrzeganie pracy zawodowej i postawy w pracy. Dlatego warto go wspierać, motywować, ale i dbać o jego bezpieczeństwo.
Edyta Dendra
Kierownik działu HR firmy z branży IT, trener biznesu specjalizujący się w kompetencjach menadżerskich i komunikacyjnych, wykładowca akademicki przedmiotów związanych z rynkiem pracy, autorka publikacji z zakresu zarządzania zespołem, pasjonatka prawa pracy.
Źródła:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141)
- Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. (Dz.U. 1996 nr 60 poz. 278 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. 2004 nr 200 poz. 2047 z późn. zm.).
