01 września 2018 r. weszło w życie rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1675). Określa ono szczegółowe formy realizacji zadań związanych z preorientacją zawodową (przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego), orientacją zawodową (klasy I – VI szkoły podstawowej) oraz doradztwem zawodowych (klasy VII i VIII szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowe).

Doradca zawodowy lub inni nauczyciele wskazani przez dyrektora, odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego, opracowują program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. W roku szkolnym 2018/19 dyrektor szkoły zatwierdza program w terminie do dnia 31 października 2018 r.

Program ten określa:

I. działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym:

1. tematykę działań, z uwzględnieniem treści programowych zawartych w złącznikach od 2-7 ww. rozporządzenia oraz oddziałów, których dotyczą te działania,
2. metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami,
3. terminy realizacji działań,
4. osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań;

II. podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań, w tym pracodawcy,  placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, które umożliwiają uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych, szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, placówki doskonalenia nauczycieli, instytucje rynku pracy – z uwzględnieniem odpowiednio potrzeb uczniów, słuchaczy i rodziców oraz lokalnych lub regionalnych działań związanych z doradztwem zawodowym.

Program powinien być tak skonstruowany, aby jego realizacja pozwoliła uczniom najpierw poznać siebie, swoje predyspozycje, uzdolnienia i potrzeby, a później – poprzez poznawanie zawodów, ich specyfiki i środowiska, a także sposobów osiągania kwalifikacji zawodowych – przygotowała do świadomego i samodzielnego wyboru kierunku kształcenia lub zawodu.

Rozporządzenie w 7 załącznikach wskazuje treści programowe do realizacji na poszczególnych etapach edukacyjnych.

Dla przedszkoli i klas I-III szkoły podstawowej są to:

1. Poznanie siebie.
2. Świat zawodów i rynek pracy.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Dla klas IV-VI szkoły podstawowej, klas VII-VIII i szkół ponadpodstawowych:

1. Poznawanie własnych zasobów.
2. Świat zawodów i rynek pracy.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Obowiązujący w placówce program powinien być realizowany w przedszkolach na zajęciach edukacyjnych zgodnych z podstawą programową oraz podczas działań pozwalających dzieciom poznawać środowiska zawodowe i różne formy kształcenia zawodowego. W klasach I-VI dodajemy zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej i zajęcia z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem, w których uwzględniamy tematykę orientacji zawodowej zgodnie w programem.

W klasach VII i VIII oraz w szkołach ponadpodstawowych – oprócz wcześniej wymienionych zajęć – doradztwo powinno być realizowane na zajęciach doradztwa zawodowego dla każdej klasy (kl. VII i VIII po 10 godzin w roku szkolnym, szkoły ponadpodstawowe po 10 godzin w cyklu nauczania).

Zajęcia doradztwa zawodowego powinny być realizowane przez specjalistów, których kwalifikacje określa rozporządzenie MEN w dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r.; poz. 1575), w klasach młodszych szkół podstawowych i przedszkolach treści orientacji i preorientacji zawodowej realizują nauczyciele dydaktycy.

Zadania doradcy zawodowego są określone w dwóch rozporządzeniach:

I. w ramach doradztwa zawodowego na podstawie § 6 ust. 1 rozp. MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1675)

1. systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania zwiane z realizacją doradztwa zawodowego;
2. prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego;
3. opracowanie we współpracy z innym nauczycielami, w tym z nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego oraz koordynacja jego realizacji;
4. wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
5. koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia

II. w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej na podstawie § 26 ust. 1 rozp. MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591 ze zm.)

1. prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
2. współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
3. wpieranie nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Do roku szkolnego 2021/2022 w przypadku braku w szkole doradcy zawodowego dyrektor szkoły może powierzyć prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego innemu nauczycielowi lub osobie, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy (osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia zajęć, za zgodą kuratora oświaty).





Autor: 
Maria Tuchowska – Nauczyciel dyplomowany polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami.

Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.