Przerwa świąteczna trwa już od kilku dni. To upragniony czas odpoczynku nie tylko dla uczniów, ale i nauczycieli. W słowniku języka polskiego czytamy, że odpoczynek to „przerwa w jakimś wysiłku dla nabrania sił oraz czas poświęcony na pozbywanie się zmęczenia, zwykle poprzez robienie tego, co sprawia przyjemność”. Odpoczynek to jednak nie to samo, co leniuchowanie czy brak obowiązkowych zajęć. Warto zastanowić się, co sprawia nam radość i jak możemy najlepiej dla siebie, w dbałości o swoje potrzeby, odpocząć podczas nadchodzących wolnych dni.

„Wynikiem pośpiechu jest nieobecność”
Wojciech Eichelberger

Każdy nauczyciel jest swoim „narzędziem pracy” i aby mógł sprawnie z tego „narzędzia” korzystać, musi regularnie o siebie dbać. Czas świąt i ferii zimowych to idealny moment na zatroszczenie się o siebie i swoje potrzeby. Okazuje się, że bez tego trudno potem odpowiednio zająć się uczniami.

Planując najbliższe dni , warto zadać sobie pytania: Co nas tak naprawdę regeneruje? Co sprawi, że czas wolny od szkoły da nam prawdziwy odpoczynek? Dla jednych będzie to kontakt z naturą, dla innych wieczór z dobrą książką, filmem czy wspólne spędzenie czasu z rodziną. Pewnie są i tacy, którzy najlepiej ładują akumulatory swojej energii podczas wspólnego wyjazdu z najbliższymi. Wycieczka do lasu, w góry czy zimowe zwiedzanie miasta mogą być bardzo relaksujące.

Dni wolne spędzone w domu a prawdziwy wypoczynek

Wiele osób traktuje czas spędzony w domu jako ten zmarnowany. Wielokrotnie sama tak spędzałam urlop. Wydaje się truizmem mówienie, że to tylko od nas zależy, jak wykorzystamy te chwile. Warto jednak zastanowić się nad tym, bo jeśli będąc w domu spędzimy czas na zaległych porządkach czy załatwianiu różnych spraw w urzędach (skądinąd to bardzo ważne sprawy), to wtedy naprawdę trudno mówić o jakimkolwiek relaksie.  Wolny czas minie szybko i zostaniemy z posprzątanym mieszkaniem, ale wyczerpani, bez energii, a często z myślą: „O rany, już muszę wracać do pracy”.

W artykule „W czasie urlopu czyścimy okulary – jak regenerować siły” Magdalena Bucior pisze o tym, że urlop to czas na przetarcie okularów. Czas wolny jest nam potrzebny, aby zdystansować się do tego, co działo się w ostatnich miesiącach. Świąteczny odpoczynek i ferie pozwolą nam spojrzeć na ostatnie wydarzenia inaczej. Przed wolnym zadbajmy o to, aby uporządkować szkolne sprawy. Brak zaległości czy zadań powinien być naszym punktem obowiązkowym na przedświątecznej liście sprawunków. Nasza głowa musi poczuć, że naprawdę zaczął się czas odpoczynku i teraz możemy pomyśleć tylko i wyłącznie o sobie.

Jak spędzić czas wolny w domu

Przede wszystkim, jak pisałam na wstępie, należy wyjść z trybu pracy i wejść w tryb odpoczynku. Oznacza to niepodejmowanie działań, które są związane z pracą, czyli nie sprawdzamy zaległych sprawdzianów, nie przygotowujemy kolejnych pytań na klasówkę czy scenariusza na fajną lekcję. Nie piszemy żadnych sprawozdań i innych prac po to, żeby nadrobić zaległości w przygotowaniach do nowego semestru. Co zatem robić?

1. Pośpij dłużej, tyle, ile chcesz – czyli śpij do oporu bez nastawiania budzika. Pozwól sobie na poranne leniuchowanie w łóżku np. z filiżanką dobrej i pachnącej kawy.
   
   
2. Celebruj poranki – przygotuj pyszne śniadanie, zjedz je powoli w tzw. rytmie slow food, delektuj się jego smakiem.
   
   
3. Rób to, na co masz ochotę – może to być czytanie książki, oglądanie filmów, układanie puzzli lub jeszcze coś innego.
   
   
4. Zadbaj o siebie – spaceruj, biegaj, ćwicz w domu (jeśli lubisz). Nie od dziś wiemy, że ruch, zwłaszcza ten na świeżym powietrzu, powoduje wydzielanie przez nasz mózg endorfin zwanych hormonami szczęścia.

Być może tegoroczne święta i ferie to dobry czas, aby zapoznać się z dość popularnym ostatnio procesem psychologicznym – Mindfulness. Jest to praktyka uważności i koncentracji uwagi na wewnętrznych i zewnętrznych bodźcach występujących w danej chwili. W tym miejscu chciałabym polecić lekturę dwóch książek: „Pięć głębokich oddechów” oraz „Szczęśliwi nauczyciele zmieniają świat”.

Dlaczego warto dbać o siebie?

Wychowanie młodego pokolenia to najważniejsza i zarazem najtrudniejsza praca, jaką ma do wykonania nauczyciel. Dlatego należy cenić siebie i robić rzeczy, które sprawiają nam przyjemność. Czasami wystarczy dać sobie pozwolenie, by ten czas po prostu poświęcić sobie. Warto być dla siebie dobrym, życzliwym oraz zastanowić się:

• Jak najlepiej mogę zaopiekować się sobą?

• Co sprawiłoby mi największą radość?

W odpowiedzi warto brać pod uwagę tylko te „głosy”, na które mam realny wpływ, a ich realizacja zależy ode mnie.

Zadbaj o swoje pokoje i odpoczywaj

„Człowiek jest jak dom o czterech pokojach – jest pokój ciała, pokój umysłu, pokój emocji i pokój ducha. Mądry człowiek codziennie odwiedza każdy pokój, a przynajmniej w każdym przewietrza". (Patrycja Załug, Coaching, 14.10.2019)

• Obszar ciała (fizyczność) – poruszaj się przez 20 minut, idź na spacer, potańcz.

• Obszar umysłu (intelekt) – przeczytaj interesującą książkę.

• Obszar duchowości – wyjdź na łono natury, popatrz na drzewa, przyrodę, powoli syć się ich pięknem.

• Obszar emocji – znajdź minimum pół godziny na spokojną rozmowę z bliską osobą.

Michał Pasterski – trener rozwoju osobistego, który mówi o sobie, że „pracuje nad stworzeniem alternatywnego systemu edukacji dla dzieci i dorosłych”, na swoim blogu pisze o 50 sposobach dbania o siebie. Oto kilka z nich:

1. Wyjście na spacer o dowolnej porze dnia ze słuchawkami na uszach, w których brzmi ulubiona muzyka. Jeśli lubimy sobie wpisywać nasze zadania do realizacji w kalendarz, to warto właśnie dodać spacer jako zadanie obowiązkowe.
   
   
2. Można też wybrać się na spacer, zostawiając w domu telefon i inne sprzęty elektroniczne, aby usłyszeć i cieszyć się dźwiękami natury.
   
   
3. Słuchanie ulubionej muzyki, czytanie odkładanej „na później” książki.
   
   
4. Telefon do przyjaciela – umówienie się z nim na kawę (jeśli to możliwe), aby zapytać, co u niego słychać, jak się ma albo po prostu porozmawiać o niczym.
   
   
5. Spotkanie ze sobą, uśmiechnięcie się do siebie, zadanie sobie kilku pytań – np. „jak się masz?”, „czego teraz najbardziej potrzebujesz?”, „jak się czujesz?”, „co możesz zrobić dla siebie najlepszego?” itp. Warto mówić do siebie z miłością i akceptacją.
   
   
6. Warto traktować siebie tak, jak najlepszego przyjaciela, zrobić sobie aromatyczną kąpiel z bąbelkami przy świecach i filiżanką dobrej herbaty.
   
   
7. Zrobienie ulubionego deseru lub innego dania. Warto zacząć od uważnych i spokojnych zakupów wszystkich produktów, które są niezbędne do wykonania potrawy.
   
   
8. Dobrze się wyspać. W czasie snu nasz organizm oddycha głębiej i spokojniej, normuje się ciśnienie, uspokaja tętno. Kiedy jesteśmy wyspani, potrafimy też lepiej zadbać o siebie w ciągu dnia.
   
   
9. Medytacja, oddychanie głęboko do przepony. Warto starać się, aby wydech był dłuższy nich wdech i wypuszczać powietrze powoli, czując, jak opuszcza nasze ciało.
   
   
10. Zastanowienie się i zapisanie, jak inaczej można jeszcze zadbać o swoje ciało, robiąc sobie tzw. „domowe spa”. Dbając o ciało, można sobie zrobić domowy detoks, czyli jeść przez cały dzień tylko owoce i warzywa oraz pić duże ilości wody.

Jeśli lubimy czytać, a nie znam nauczyciela, który tego nie lubi, to można udać się do księgarni, by przejrzeć książki oraz czasopisma i wybrać coś dla siebie.

Nie musisz realizować od razu wszystkich punktów. Wybierz kilka z listy, ale bądź w tym systematyczny(-a). Być może czas wolny będzie dobrą okazją do znalezienia czasu na robienie porządków w każdym z tych czterech pokojów. Myślę, że warto też zastanowić się, które nasze działania i pasje sprawiały nam radość zanim zostaliśmy nauczycielami. Oczywiście nie żyjemy w próżni i może się tak zdarzyć, że w ostatniej chwili będziemy musieli zrezygnować ze swoich planów lub je przeorganizować. Najważniejsze jest budowanie przekonania, że poświęcanie sobie uwagi i dbanie o siebie nie jest marnowaniem czasu.



Literatura:

• https://poradnikpracownika.pl/-urlop-w-domu-czy-to-zmarnowany-czas – dostęp 02.01.2020
• https://sjp.pwn.pl/slowniki/odpoczynek.html – dostęp 02.01.2020
• https://michalpasterski.pl/2016/07/50-sposobow-zadbanie-o-siebie/ – dostęp 02.01.2020
• https://www.focus.pl/artykul/soczysta-obecnosc-przepis-na-wewnetrzny-dobrostan?page=3-  dostęp 02.01.2020

Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.