W szkołach ponadpodstawowych przedmiot wiedza o społeczeństwie (w zakresie podstawowym) zostanie zastąpiony przedmiotem historia i teraźniejszość. W roku szkolnym 2022/2023 nastąpi to w klasach I liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły I stopnia. Starsze klasy zostaną objęte zmianą w kolejnych latach.

Historia i teraźniejszość w branżowej szkole I stopnia

Na podstawie:

• zał. 4a do rozp. MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 356 ze zm.) – ostatnie zmieniające rozporządzenie z dnia 8 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 609);

• zał. nr 8 do rozp. MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019 r. poz. 639 ze zm.) - ostatnie zmieniające rozporządzenie z dnia 8 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 658).

W podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia został wprowadzony nowy przedmiot „Historia i teraźniejszość”.
Jest to przedmiot interdyscyplinarny, który łączy wiedzę o życiu społecznym człowieka i jego głównych instytucjach z wiedzą o najnowszych dziejach Polski i świata. W podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia został uchylony przedmiot „Wiedza o społeczeństwie” oraz wszystkie części podstawy programowej zatytułowane „Wiedza o społeczeństwie” i „WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE”.

W podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia zostały także zmienione zapisy związane z treściami przedmiotu „Historia” i „HISTORIA”. Treści nauczania historii dla branżowej szkoły I stopnia obejmują 18 działów. Poszczególne działy tematyczne należy realizować w klasach:

1. klasa I – działy od I do VIII;
2. klasa II – działy od IX do XIII;
3. klasa III – działy od XIV do XVIII.

W nauczaniu historii dla branżowej szkoły I stopnia wskazane są metody pracy z uczniem, ze zwróceniem szczególnej uwagi na nauczanie problemowe i metody aktywizujące. W podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia zostały wprowadzone również niewielkie zmiany w Treściach nauczania – wymaganiach szczegółowych części podstawy programowej „PODSTAWY  PRZEDSIĘBIORCZOŚCI” oraz w Warunkach i sposobie realizacji części podstawy programowej „WYCHOWANIE FIZYCZNE”.

Podstawę programową kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej, której założenia zostały przedstawione powyżej, stosuje się począwszy od roku szkolnego 2022/2023 w klasie I branżowej szkoły I stopnia, w której kształcenie rozpoczyna się z dniem 1 września 2022 r. lub z dniem 1 lutego 2023 r., a w latach następnych również w kolejnych klasach lub semestrach tej szkoły.
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne „Historia i teraźniejszość” są realizowane tylko w klasie I branżowej szkoły I stopnia w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Razem w trzyletnim okresie nauczania przedmiot ten jest realizowany 1 godzinę.

Historia i teraźniejszość w liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole II stopnia

Na podstawie:

• zał. nr 1 i zał. nr 3 do rozp. MEN z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U. z 2018 r. poz. 467 ze zm.) – ostatnie zmieniające rozporządzenie z dnia 8 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 622);

• zał. nr 4, zał. nr 5 i zał. nr 11 do rozp. MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019 r. poz. 639 ze zm.) - ostatnie zmieniające rozporządzenie z dnia 8 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 658).

Zmiana w podstawie programowej kształcenia ogólnego w czteroletnim liceum ogólnokształcącym i pięcioletnim technikum polega na dodaniu do realizacji nowego przedmiotu „Historia i teraźniejszość”, który będzie nauczany tylko w zakresie podstawowym. 

Dotychczas nauczany przedmiot „Wiedza o społeczeństwie” będzie nauczany tylko w zakresie rozszerzonym.

„Wiedza o społeczeństwie” jako przedmiot nauczany w zakresie rozszerzonym jest również przedmiotem interdyscyplinarnym, którzy korzysta z dorobku filozofii (antropologii filozoficznej, etyki), nauk społecznych (socjologii, nauk o polityce, nauk prawnych, nauk o polityce publicznej oraz elementów nauk: o administracji, o mediach, o poznaniu i komunikacji społecznej oraz psychologii) oraz nauk humanistycznych (etnologii i kulturoznawstwa). Podstawa programowa wiedzy o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym nawiązuje zarówno do nauczania tego przedmiotu w szkole podstawowej, jak i do wiedzy i umiejętności z zakresu przedmiotu historia i teraźniejszość.

Nowe brzmienie otrzymała część podstawy programowej „HISTORIA ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY.

Po części zatytułowanej „HISTORIA ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY” została dodana część „HISTORIA I TERAŹNIEJSZOŚĆ ZAKRES PODSTAWOWY” w brzmieniu określonym w rozporządzeniu
oraz
część zatytułowana WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZAKRES ROZSZERZONY również w brzmieniu określonym rozporządzeniu.   

Wszystkie te części podstawy programowej zostały określone przez:

1. Cele kształcenia – wymagania ogólne
2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe
3. Warunki i sposób realizacji 

Przedmioty w liceum ogólnokształcącym i technikum mogą być nauczane w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym:

1. tylko w zakresie podstawowym – przedmioty: muzyka, plastyka, historia i teraźniejszość, podstawy przedsiębiorczości, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie do życia w rodzinie, etyka;
2. w zakresie podstawowym i w zakresie rozszerzonym – przedmioty: język polski, język obcy nowożytny, matematyka, język mniejszości narodowej lub etnicznej oraz język regionalny – język kaszubski, historia, geografia, biologia, chemia, filozofia, język łaciński i kultura antyczna, fizyka, informatyka;
3. tylko w zakresie rozszerzonym – przedmioty: historia muzyki, historia tańca, historia sztuki, wiedza o społeczeństwie.

W podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego i technikum zostały wprowadzone również niewielkie zmiany w:

1. „Warunkach i sposobie realizacji części podstawy „GEOGRAFIA” ;
2. „Treściach nauczania – wymaganiach szczegółowych” oraz w „Warunkach i sposobie realizacji” części podstawy „PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI” ;
3. „Warunkach i sposobie realizacji części podstawy „WYCHOWANIE FIZYCZNE ZAKRES PODSTAWOWY”.

Podstawę programową kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum, której założenia zostały przedstawione powyżej, stosuje się począwszy od roku szkolnego 2022/2023:

1. w klasie I tych szkół, a w latach następnych również w klasach kolejnych tych szkół;
2. w semestrze I klasy I liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, który rozpoczyna się z dniem 1 września 2022 r. lub z dniem 1 lutego 2023 r., a w latach następnych również w kolejnych klasach i semestrach tej szkoły – z tym, że w zakresie przedmiotu historia tańca – od dnia 1 września 2023 r.

W liceum ogólnokształcącym obowiązkowe zajęcia edukacyjne „Historia i teraźniejszość” są realizowane w klasie I  – w wymiarze 2 godzin tygodniowo i w klasie II  – w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Razem w czteroletnim okresie nauczania przedmiot ten jest realizowany w liceum ogólnokształcącym 3 godziny.

W technikum obowiązkowe zajęcia edukacyjne „Historia i teraźniejszość” są realizowane w klasie I technikum  – w wymiarze 1 godzin tygodniowo, w klasie II  – w wymiarze 1 godziny tygodniowo i w klasie III  – w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Razem w pięcioletnim okresie nauczania przedmiot ten jest realizowany w technikum 3 godziny.

W branżowej szkole II stopnia został uchylony przedmiot z zakresu kształcenia ogólnego, jakim jest „Wiedza o społeczeństwie” oraz części podstawy programowej  zatytułowanej „Wiedza o społeczeństwie” i „WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE”. 
Podstawę programową kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej stosuje się począwszy od roku szkolnego 2022/2023 w semestrze I klasy I branżowej szkoły II stopnia, który rozpoczyna się z dniem 1 września 2022 r. lub z dniem 1 lutego 2023 r., a w latach następnych również w kolejnych klasach i semestrach tej szkoły. Ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły II stopnia, który jest zbieżny z realizacją zmienionej ww. podstawy programowej z zakresu kształcenia ogólnego dla tego typu szkoły, jest realizowany zgodnie z załącznikiem  nr 11 w brzmieniu nadanym w rozp. MEiN  z dnia 8 marca 2022 r. zmieniającym rozporządzeniu w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (poz. 658). 




Danuta Skrzypek
Edukator, menadżer oświaty, wieloletni dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły, zdobywczyni licencji na prowadzenie grantów kuratoryjnych w zakresie: dokumentacji pracy szkoły, bezpieczeństwa uczniów, planowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w świetle podstawy programowej kształcenia ogólnego, nauczyciel biologii i chemii w szkołach różnych typów. Laureatka licznych nagród kuratoryjnych i samorządowych; za szczególne zasługi dla oświaty odznaczona medalem KEN.

Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.