Awans zawodowy nauczycieli – cz. 4

Jakie czynności podejmują nauczyciel i dyrektor szkoły w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela? Jak wygląda postępowanie egzaminacyjne na stopień nauczyciela mianowanego? Jak wygląda postępowanie kwalifikacyjne na stopień nauczyciela dyplomowanego?

Ostatni rok trwania przygotowania do zawodu nauczyciela

Na podstawie:
  • art. 6a ust. 1da i ust. 4, art. 9fa ust. 5-11 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, oraz 2022 r. poz. 939, 1116, 1700 i 1730),
  • §3 ust. 2-7 rozp. MEiN z dnia 6 września 2022 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2022 r. poz. 1914).
W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela. Nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, jest obowiązany przeprowadzić zajęcia w wymiarze 1 godziny w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły.

W skład tej komisji wchodzą:

  1. dyrektor szkoły jako przewodniczący komisji,

  2. ekspert z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, posiadający kwalifikacje z zakresu psychologii lub pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej albo nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony na stanowisku psychologa, pedagoga lub pedagoga specjalnego, w tej samej lub innej szkole,

  3. doradca metodyczny albo nauczyciel-konsultant, przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny lub nauczyciel dyplomowany, który naucza tego samego przedmiotu albo prowadzi ten sam rodzaj zajęć, zatrudniony w tej samej lub innej szkole.
Na wniosek nauczyciela w pracach komisji może brać udział w charakterze obserwatora przedstawiciel związku zawodowego, którego nauczyciel wskazuje w tym wniosku.

Komisja po przeprowadzeniu przez nauczyciela zajęć:

  1. omawia je z nauczycielem, odnosząc się do poprawności merytorycznej, realizacji celu zajęć oraz umiejętności nauczyciela, w szczególności w zakresie elastycznego reagowania na zmieniającą się sytuację na zajęciach, kultury osobistej oraz komunikacji werbalnej i pozawerbalnej między uczniem a nauczycielem,

  2. przeprowadza z nauczycielem rozmowę dotyczącą zastosowanych metod i form pracy oraz indywidualizacji nauczania, w trakcie której nauczyciel wykonuje zadanie wskazane przez komisję z użyciem narzędzi multimedialnych, o ile narzędzia takie nie były wykorzystane w trakcie tych zajęć.
Po omówieniu przeprowadzonych zajęć i przeprowadzeniu rozmowy z nauczycielem komisja wydaje opinię. Opinia może być pozytywna lub negatywna i jest ustalana na podstawie liczby punktów przyznanych przez komisję. Każdy z członków komisji ocenia przeprowadzone przez nauczyciela zajęcia, przyznając punkty według skali od 0 do 10. Na podstawie liczby punktów przyznanych przez członków komisji oblicza się średnią arytmetyczną punktów. Komisja podejmuje rozstrzygnięcie w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków.
Nauczyciel otrzymuje pozytywną opinię o przeprowadzonych zajęciach, jeżeli średnia arytmetyczna uzyskanych punktów wynosi co najmniej 5.
Opinia jest sporządzana na piśmie zgodnie ze wskazaniami zawartymi w ustawie. Wzór opinii o przeprowadzonych zajęciach znajduje się w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

Postępowanie egzaminacyjne na stopień nauczyciela mianowanego

Na podstawie:
  • art. 9b ust. 2 i 2a oraz ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, oraz 2022 r. poz. 939, 1116, 1700 i 1730),▪ §4 ust. 1 oraz §10 ust. 1-4 i ust. 6-7 rozp. MEiN z dnia 6 września 2022 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2022 r. poz. 1914).
Komisja egzaminacyjna przeprowadza postępowanie egzaminacyjne na wniosek nauczyciela skierowany do organu prowadzącego. Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. Stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w drodze decyzji administracyjnej nadaje organ prowadzący szkołę.

„Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego zawiera:

  1. imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji nauczyciela;

  2. miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;

  3. podpis nauczyciela.” – art. 9b ust. 2a ustawy
Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego dołącza się:

  1. kopię dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem,

  2. zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające:

    a) informacje o odbyciu przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela, wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w okresie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela,

    b) w przypadku nauczyciela, odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela w skróconym wymiarze 2 lat i 9 miesięcy – także informację o przyczynie skrócenia wymiaru przygotowania do zawodu nauczyciela,

    c) w przypadku nauczyciela, odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela w skróconym wymiarze 2 lat i 9 miesięcy – także informację o wyrażeniu przez dyrektora szkoły zgody na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela w skróconym wymiarze wraz ze wskazaniem przyczyny skrócenia wymiaru tego przygotowania,

    d) w przypadkach, kiedy nauczyciel odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela – także informację o odbyciu przez nauczyciela dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w okresie odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela,

  3. kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę pracy (co najmniej dobrą) uzyskaną w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela,

  4. kopię pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela.
Zakres wymagań wskazanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, które dotyczą wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję egzaminacyjną podczas egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego jest następujący:

  1. znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela,

  2. umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w szczególności realizację podstawy programowej,

  3. umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów i indywidualizowania nauczania,

  4. umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki,

  5. znajomość środowiska uczniów oraz umiejętność uwzględniania w swojej pracy problematyki środowiska lokalnego i współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych,

  6. umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych.
Komisja egzaminacyjna zapoznaje się z opinią o przeprowadzonych zajęciach i oceną pracy nauczyciela oraz przeprowadza egzamin, podczas którego nauczyciel:

  1. odpowiada na pytania członków komisji egzaminacyjnej dotyczące ww. wymagań,

  2. wykazuje się umiejętnością rozwiązania wskazanego przez komisję egzaminacyjną problemu związanego z wykonywaną pracą.
W trakcie egzaminu zapewnia się nauczycielowi dostęp do aktów prawnych.

Każdy z członków komisji ocenia spełnienie przez nauczyciela wymagań oraz umiejętność rozwiązania wskazanego przez komisję egzaminacyjną problemu związanego z wykonywaną pracą, przyznając łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10.
Na podstawie liczby punktów przyznanych przez członków komisji egzaminacyjnej oblicza się średnią arytmetyczną punktów. Nauczyciel zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną, jeśli średnia arytmetyczna uzyskanych punktów wynosi co najmniej 7. Komisja egzaminacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków.

Załączniki do tego opracowania:

  1. Wniosek nauczyciela o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego – pobierz TUTAJ

  2. Zaświadczenie dyrektora szkoły dołączone do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego dla nauczyciela, który realizował przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy – pobierz TUTAJ

  3. Zaświadczenie dyrektora szkoły dołączone do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego dla nauczyciela, który realizował przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy – pobierz TUTAJ

Postępowanie kwalifikacyjne na stopień nauczyciela dyplomowanego

Na podstawie:
  • art. 9b ust. 2 i 2a oraz ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, oraz 2022 r. poz. 939, 1116, 1700 i 1730),
  • §5 ust. 1 i §7 ust. 1 oraz §11 ust. 1-4 oraz ust. 6-7 rozp. MEiN z dnia 6 września 2022 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2022 r. poz. 1914).
Zakres wymagań wskazanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, które dotyczą realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję kwalifikacyjną w postępowaniu kwalifikacyjnym na stopień nauczyciela dyplomowanego obejmuje:

  1. doskonalenie warsztatu pracy (w tym w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej) oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności w celu podnoszenia jakości pracy szkoły,

  2. umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie:

    a) zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli odbywających przygotowanie do zawodu

    lub

    b) zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli,

  3. umiejętność wykorzystywania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się,

  4. realizowanie co najmniej jednego z następujących zadań:

    a) wykonywanie zadań mentora, opiekuna praktyk pedagogicznych, społecznego kuratora sądowego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej, wolontariusza wykonującego świadczenia na rzecz stowarzyszenia lub innej organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzenie i wzbogacenie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły, instruktora harcerstwa lub innych zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły lub wykonywanych na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub zagrożonych wykluczeniem społecznym,

    b) opracowanie i wdrożenie innowacji lub działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, w tym podejmowanie działań w ramach realizowanego w szkole eksperymentu pedagogicznego,

    c) opracowanie podręcznika lub autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub innej zwartej publikacji,

    d) prowadzenie cyklicznych zajęć szkoleniowych dla nauczycieli lub rodziców uczniów, o ile nie należą one do obowiązków nauczyciela, w tym z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość,

    e) przeprowadzanie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, w szczególności związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.
Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego powołuje organ nadzoru pedagogicznego.
Komisja kwalifikacyjna przeprowadza postępowanie kwalifikacyjne na wniosek nauczyciela skierowany do organu nadzoru pedagogicznego.
Stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego, w drodze decyzji administracyjnej, nadaje organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

„Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego zawiera:

  1. imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji nauczyciela;

  2. miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;

  3. podpis nauczyciela.” – art. 9b ust. 2a ustawy
Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego nauczyciel dołącza:

  1. kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem,

  2. zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające:

    a) informację o wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć, w okresie odpowiednio 5 lat i 9 miesięcy lub 4 lat i 9 miesięcy, a w przypadku braku akceptacji komisji kwalifikacyjnej odpowiednio w okresie 9 miesięcy lub w przypadku ponownego braku akceptacji komisji kwalifikacyjnej w okresie 2 lat i 9 miesięcy wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel pracował,

    b) w przypadku nauczyciela spełniającego warunek okresu pracy w szkole wynoszący 4 lata i 9 miesięcy – także informację o przyczynie skrócenia tego okresu pracy w szkole,

  3. kopię karty oceny pracy poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem,

  4. opis i analizę sposobu realizacji wymagań przedstawionych powyżej, wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez nauczyciela czytelnym podpisem (dokument obejmuje nie więcej niż 4 strony w formacie A4).
Komisja kwalifikacyjna zapoznaje się z oceną pracy nauczyciela oraz opisem i analizą sposobu realizacji ww. wymagań, a także przeprowadza rozmowę z nauczycielem podczas, której nauczyciel:

  1. dokonuje prezentacji dorobku zawodowego,

  2. odpowiada na pytania członków komisji kwalifikacyjnej dotyczące realizowanych zadań lub podjętych działań na rzecz oświaty oraz ich efektów w zakresie ww. wymagań.
W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej zapewnia się nauczycielowi dostęp do aktów prawnych oraz umożliwia dokonanie prezentacji dorobku zawodowego nauczyciela.
Każdy z członków komisji kwalifikacyjnej, po dokonaniu analizy dorobku zawodowego i przeprowadzonej rozmowie, ocenia spełnienie przez nauczyciela ww. wymagań, przyznając łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10. Na podstawie liczby punktów przyznanych przez członków komisji egzaminacyjnej oblicza się średnią arytmetyczną punktów. Nauczyciel uzyskał akceptację komisji kwalifikacyjnej, jeśli średnia arytmetyczna uzyskanych punktów wynosi co najmniej 7. Komisja kwalifikacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków.

Załączniki do tego opracowania:

  1. Wniosek nauczyciela o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego – pobierz TUTAJ

  2. Zaświadczenie dyrektora szkoły dołączone do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego – pobierz TUTAJ



Danuta Skrzypek
Edukator, menadżer oświaty, wieloletni dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły, zdobywczyni licencji na prowadzenie grantów kuratoryjnych w zakresie: dokumentacji pracy szkoły, bezpieczeństwa uczniów, planowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w świetle podstawy programowej kształcenia ogólnego, nauczyciel biologii i chemii w szkołach różnych typów. Laureatka licznych nagród kuratoryjnych i samorządowych; za szczególne zasługi dla oświaty odznaczona medalem KEN.

Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: