Zero waste – sposób życia bez obciążania planety

W ostatnim czasie coraz bardziej popularny staje się styl życia zero waste (ang. zero marnowania). Jak sama nazwa wskazuje, osoby, które postępują w ten sposób, starają się dążyć do zminimalizowania lub całkowitego zaprzestania marnowania zasobów Ziemi. Jednak czy takie postępowanie ma sens w dzisiejszym świecie i czy przynosi rzeczywistą korzyść naszej planecie oraz nam samym?

Jak to się zaczęło?

Kilka lat temu świat obiegła sensacyjna wiadomość – Bea Johnson, mieszkanka USA oświadczyła, że jej czteroosobowa rodzina w ciągu roku wyprodukowała zaledwie słoik odpadów. Jedni reagowali niedowierzaniem, inni zastanawiali się, jaki jest cel takiego działania, a część osób podążyła za Beą Johnson i tak zrodził się styl życia, na który decyduje się coraz więcej osób. Jednak jaka była przyczyna zmiany stylu życia zarówno przez Beę Johnson, jak i przez wiele tysięcy osób później? Właściwie wystarczy rozejrzeć się dookoła, będąc na spacerze w parku lub na plaży – jesteśmy otoczeni śmieciami. Części z nich w ogóle nie jesteśmy w stanie się pozbyć, ponieważ nie podlegają recyklingowi. Ta świadomość sprawia, że niektórzy zaczynają zmieniać swój styl życia, w tym stosunek do wytwarzania odpadów. 
Na podjęcie decyzji o życiu w stylu zero waste często ma też wpływ obejrzenie filmów dokumentalnych. Są to produkcje o tym, jak bardzo zaśmiecona jest nasza planeta lub o ludziach, którzy pracują w niehumanitarnych warunkach, wytwarzając przedmioty kupowane przez nas. Duże znaczenie dla zmiany stylu życia ma również kwestia plastiku. Coraz częściej słyszymy o niezmiernie szkodliwym wpływie tego surowca na środowisko i na nas samych. Kwestie globalnego ocieplenia, smogu, głodu na świecie również nie pozostają bez znaczenia – to wszystko składnia do refleksji, która często prowadzi do przemyślenia naszego wpływu na środowisko.

5 x R – podstawy zero waste

Stwierdzenie, że zero waste to dążenie do zminimalizowania odpadów, nie wystarczy, aby dać obraz tego stylu życia. Ten ruch ma konkretne zasady, które ułatwiają działanie oraz zrozumienie takiego postępowania. Zasada 5 x R:

  • Refuse (odmawiaj) – pierwszą zasadę najłatwiej wprowadzić w swoje codzienne życie, ponieważ nie wymaga żadnego dodatkowego działania. Wystarczy odmawiać przyjmowania rzeczy, które i tak zwykle się na nic nie przydadzą, a jedynie wygenerują dodatkowe śmieci, tym samym obciążając planetę. Zgodnie z tą zasadą nie należy przyjmować ulotek, reklamówek oraz wszelkiego rodzaju gratisów, np. smyczy, breloczków, długopisów, próbek kosmetyków i innych gadżetów. Bez tych przedmiotów jesteśmy w stanie funkcjonować, a ich zabranie spowoduje, że prawdopodobnie w niedługim czasie (zwykle nie są to przedmioty dobrej jakości), staną się odpadami. Z jednej strony wydaje się, że te przedmioty i tak już zostały wyprodukowane, więc to, czy je zabierzemy, nic nie zmieni. Jednak osoby żyjące w stylu zero waste zwracają uwagę na to, że im częściej odmawiamy, tym większe prawdopodobieństwo, że firmy przestaną produkować takie rzeczy.

  • Reduce (ograniczaj) – przestrzeganie tej zasady bardzo zbliża zero waste do minimalizmu. Ten styl życia zachęca do rezygnowania z przedmiotów, które nie są nam potrzebne. Często jest to najtrudniejsze zadanie, jakie stawia przed nami zasada 5 x R. Na każdym kroku jesteśmy otaczani reklamami, które zachęcają nas do kupowania nowych ubrań, kosmetyków, sprzętu elektronicznego, gadżetów, kreując tym samym potrzeby, których tak naprawdę nie mamy. Zmiana nawyków związanych z kupowaniem będzie miała świetny wpływ zarówno na środowisko, jak i na nasz portfel. Ta zasada zwraca uwagę na to, że każdy nasz konsumencki wybór powinien być odpowiedzialny – kiedy coś kupujemy, powinniśmy pomyśleć o tym, jaki wpływ wyprodukowanie tego miało na środowisko oraz co się stanie z tą rzeczą, kiedy już przestanie nam być potrzebna. 

  • Reuse (używaj ponownie) – ta zasada mówi o tym, że rzeczy powinniśmy wykorzystywać do końca. Jej przestrzeganie wiąże się przede wszystkim z używaniem przedmiotów wielorazowego użytku, z drugiej ręki oraz z recyklingiem. Osoby starające się przestrzegać zasad zero waste używają materiałowych toreb na zakupy, wielorazowych woreczków, aby w sklepie nie pakować warzyw do reklamówek, a wodę piją z bidonów lub butelek filtrujących. Z tą zasadą wiąże się również kupowanie używanych ubrań i sprzętu (oczywiście tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne, aby nie przeczyć poprzedniej zasadzie). 

  • Recycle (segreguj i przetwarzaj) – jeśli już wyprodukuje się odpady, należy zadbać o to, aby zostały odpowiednio przetworzone i nie stały się bezużytecznymi śmieciami. Dlatego ważna jest segregacja odpadów (umożliwia recykling), ale również samodzielne przerabianie pozornie niepotrzebnych rzeczy na coś, co może się nam przydać. Temu sprzyja idea upcyclingu (więcej na ten temat tutaj ). 

  • Rot (kompostuj) – to zasada dotycząca pozbywania się odpadów organicznych. Dzięki kompostowaniu resztki jedzenia nie zalegają na wysypiskach śmieci, gdzie generują ogromną ilość gazów cieplarnianych. Jedocześnie osoba, która kompostuje, otrzymuje wysokiej jakości naturalny nawóz. 

Do zasady 5 x R często dodaje się kolejne: Repair (naprawiaj) – przed wyrzuceniem i kupnem nowej rzeczy warto naprawić to, co już mamy. Remember (pamiętaj) – ta zasada wiąże się ze świadomością wpływu naszych działań na środowisko oraz Rethink (przemyśl) – przemyślenie dotychczasowego życia i zastanowienie się nad tym, jakie zmiany powinniśmy wprowadzić.

Grafika_artykul_2019_zero_waste.jpg

Czy tak da się żyć?

Okazuje się, że wiele osób, nie wiedząc o zero waste, postępuje zgodnie z tym stylem życia. Wystarczy nosić wielorazowe torby na zakupy, segregować śmieci lub pić wodę z kranu. Zawsze można pójść o krok dalej i zacząć korzystać z wielorazowych pojemników podczas zakupów, z własnego kubka podczas kupowania kawy na wynos oraz wybierania produktów w szklanym opakowaniu zamiast plastikowego. W Internecie można znaleźć mnóstwo blogów z poradami dotyczącymi życia w stylu zero waste. Dostępne są również książki autorstwa polskich i zagranicznych propagatorów ruchu zero waste. W Polsce istnieje kilkadziesiąt grup zrzeszających osoby, które starają się żyć zgodnie z tą ideą, a ich liczba ciągle rośnie. Dzięki temu ludzie dzielą się swoimi doświadczeniami, podsuwają pomysły na bezodpadowe życie i wspierają się w swoich działaniach.

Jednostki kreują ogólnoświatowe trendy

W dyskusji o zero waste często pojawiają się wątpliwości dotyczące tego, czy jednostki są w stanie coś zmienić. W końcu czy ma znaczenie, że jedna osoba używa wielorazowych przedmiotów, skoro tysiące innych korzystają z łatwiej dostępnych jednorazowych rozwiązań? Osoby postępujące zgodnie z zasadami zero waste mówią o znacznej poprawie jakości ich życia po wprowadzeniu zmian. Ograniczanie się do niezbędnych rzeczy podczas zakupów przynosi ulgę portfelowi oraz pozwala zaoszczędzić miejsce w domu i zmniejsza ilość wyprodukowanych odpadów. A radość kupowania? Ludzie żyjący w stylu zero waste zapewniają, że lepiej zamienić ją na długotrwałe przyjemności, jak spędzanie czasu z bliskimi lub hobby – w końcu idea niemarnowania dotyczy również czasu.

Zero waste to ciekawy styl życia, który składnia ludzi do przemyślenia swoich nawyków, szczególnie tych konsumenckich. Oczywiście nie każdy musi od razu robić własne środki czystości lub domowy ser, jednak picie napoju bez jednorazowej słomki lub odmówienie gratisowego gadżetu nie wpłynie znacząco na jakość naszego życia, a może być początkiem pozytywnej zmiany.



Źródła:
  • http://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/
  • https://ulicaekologiczna.pl/umysl-i-cialo/zero-waste-dla-poczatkujacych
  • http://prostemiasta.pl/zero-waste-to-optymalizacja/
  • https://www.ograniczamsie.com/


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: