Promieniowanie UV – jak chronić się przed słońcem?

Cudowna pogoda zachęca do spędzania czasu w plenerze. Należy jednak pamiętać, że długotrwałe przebywanie na słońcu jest szkodliwe nie tylko dla dzieci, ale również dorosłych. Czym jest promieniowanie UV i jak rozważnie korzystać z uroków lata?

Czym jest promieniowanie UV?

Istnieje wiele powodów, dla których uwielbiamy słoneczne dni. Nasz organizm wytwarza więcej serotoniny i endorfin, czyli hormonów szczęścia, a także witaminy D3 - niezwykle potrzebnej dla układu kostnego. Słońce emituje jednak, niewidoczne dla oka, promieniowanie UV. W zależności od długości fal wyróżnić możemy trzy rodzaje promieniowania, z których UVA oraz UVB docierają do Ziemi.

Promieniowanie UVA. Stanowi aż 95% promieniowania UV, które do nas dociera. Cechuje się najdłuższą falą (od 320 do 400 nm), przez co przenika do głębszych warstw skóry i uszkadza włókna kolagenowe. W efekcie, wywołuje fotostarzenie się skóry i uszkodzenia DNA. Ten rodzaj promieniowania odpowiada za powstawanie opalenizny natychmiastowej, która niestety znika po kilku godzinach. Powszechnie uważa się, że pod wpływem promieniowania UVA rzadko powstają oparzenia skórne. Nie jest to prawdą, ponieważ długotrwała ekspozycja na promieniowanie UVA również może doprowadzić do poparzeń. Dodatkowo ten rodzaj promieniowania może odpowiadać za odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne oraz nowotwory skóry.

Promieniowanie UVB. Jest w większości pochłaniane przez atmosferę ziemską i stanowi niecałe 5% promieniowania UV. To właśnie promieniowanie UVB odpowiada za wytwarzanie drogocennej witaminy D3, ale także za większość oparzeń i uszkodzeń komórek skóry, które mogą przyczynić się rozwoju nowotworów, w tym czerniaka. Fala promieniowania jest bowiem krótsza (280-320 nm) i skupia się przede wszystkim na powierzchniowych warstwach skóry.

Skóra dziecka a promieniowanie UV

Skóra nazywana jest największym narządem ludzkiego ciała. W naszym organizmie pełni głównie funkcję ochronną przed urazami mechanicznymi i chemicznymi, a także zimnem, gorącem i promieniowaniem UV. Skóra osoby dorosłej znacznie różni się od niedojrzałej skóry dziecka. U maluszków jest ona cienka, delikatna i bardziej przepuszczalna. Ponadto melanocyty, czyli komórki produkujące i magazynujące melaninę (pigment chroniący skórę przed oparzeniem) są u dzieci mniej aktywne, co z kolei zwiększa ryzyko oparzenia. Z tego powodu, dzieci poniżej trzeciego roku życia nie powinny być eksponowane na promienie słoneczne. Co ciekawe według szacunków Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Rakiem prawie 25% czasu spędzonego na słońcu przypada na etap do 18 roku życia.

a_promieniowanie_uv_jak_chronic_sie_przed_sloncem_LR_graf_1.jpg

Jak określić fototyp?

Mówi się, że czerniak jest chorobą osób, które większość czasu przebywają w pomieszczeniach zamkniętych, a sezonowo próbują zaprzyjaźnić się ze słońcem. To również choroba ludzi o jasnych karnacjach, rudych lub blond włosach oraz niebieskich i zielonych oczach. Ale oczywiście nie jest to regułą i przed szkodliwym promieniowaniem powinien się chronić każdy z nas! Wybierając się na letnią wycieczkę warto poznać swój fototyp i dopasować do niego odpowiednie preparaty ochronne.

FOTOTYP 1. Zawsze pojawia się rumień, nigdy opalenizna - albinosi i osoby z bardzo jasną skórą, często posiadające piegi, rudowłose, niebieskookie. Takie osoby powinny unikać ekspozycji na słońcu i stosować preparaty z filtrem ochronnym 50+ SPF (wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej).

FOTOTYP 2. Często rumień, niewielka opalenizna - osoby o jasnej skórze, blond, rudych lub brązowych włosach, zielonych oraz niebieskich oczach. Podczas letnich spacerów, zalecane jest stosowanie kosmetyków z SPF powyżej 30.

FOTOTYP 3. Niewielki rumień, mocna opalenizna - kremowy kolor skóry, ciemny blond lub brązowe włosy, szare lub brązowe oczy. Dla osób z fototypem 3 wystarczą preparaty z filtrem 15 SPF.

FOTOTYP 4. Nigdy rumień, mocna opalenizna - jasnobrązowa lub oliwkowa skóra, ciemny kolor włosów i oczu. Dla tej karnacji polecany jest filtr z minimum 10 SPF.

FOTOTYP 5. Brązowa skóra, ciemne lub czarne włosy.

FOTOTYP 6. Ciemnobrązowa lub czarna skóra, ciemnobrązowe oczy.

Jak chronić skórę latem?

Spacery i wspólne zabawy na zewnątrz to cudowny pomysł, jeśli będziemy przestrzegać kilku prostych zasad:
 
  • Pamiętaj o nakryciu głowy, wybierając kapelusz z szerokim rondem lub czapkę z daszkiem.
  • Chroń pozostałe części ciała, okrywając je naturalnymi i przewiewnymi materiałami.
  • Okryj skórę podczas uprawiania sportu np. będąc w wodzie.
  • Ubieraj okulary z filtrem UV.
  • Unikaj spacerów w porach o największym natężeniu słonecznym (między 10:00-15:00).
  • Przyjaźń ze słońcem rozpocznij etapami, od krótkich spacerów.
  • Pij dużo płynów, najlepiej wody.
  • Używaj preparatów z filtrem UVA oraz UVB i odpowiednim dla swojego fototypu wskaźnikiem SPF. Na rynku dostępne są kremy z filtrami fizycznymi i chemicznymi. Dla małych dzieci przeznaczone są filtry fizyczne (zwane również mineralnymi), które nie wchodzą w głąb skóry, a jedynie odbijają promienie słoneczne i nie uczulają. 
  • Nałóż krem z filtrem 20-30 minut przed wyjściem i powtarzaj czynność minimum co dwie godziny.
  • Nakładając krem omiń okolice oczu, jednak pamiętaj o uszach, ustach czy karku.
  • Nie lekceważ chmur, ponieważ latem zatrzymują one jedynie część promieniowania.
Letnie wycieczki i spacery z rodziną to doskonały pomysł na budowanie więzi. Organizując rodzinny wyjazd, pamiętajmy o ochronie przed słońcem i podstawowych zasadach bezpieczeństwa. W artykule “Bezpieczne wakacje - najważniejsze zasady" znaleźć można praktyczne wskazówki, które z pewnością przydadzą się podczas rodzinnego weekendu w górach czy rowerowej wyprawy.





Źródła:
  • https://dziecisawazne.pl/promieniowanie-uv/
  • https://mamapediatra.pl/2019/05/06/skora-dziecka-slonce/
  • http://onkologia.org.pl/promieniowanie-uv/


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: