Stan błogiego relaksu, ukojenie zmysłów i poprawa samopoczucia (wellness) to efekty, których oczekujemy po wizycie w SPA. Centra odnowy biologicznej oferują obecnie wszelkiego rodzaju zabiegi pielęgnacyjne, lecznicze i kosmetyczne. Zakres usług w dużej mierze zależy od ośrodka, do którego się wybierzemy, a także celu, jaki zamierzamy osiągnąć. Nie inaczej jest w wypadku konsultacji logopedycznej. Rodzaj proponowanych i promowanych metod terapeutycznych zależy nie tylko od miejsca, do którego udamy się z prośbą o pomoc, ale i od pracującego tam specjalisty, jego podejścia, kompetencji oraz doświadczenia. Sprawdź, co może skłonić Cię do wizyty u logopedy.

Pierwsza wizyta

Kilkadziesiąt czy też nawet kilkanaście lat temu uważano konsultację u logopedy za coś niecodziennego. Dziś jednak postrzegamy ją inaczej. Często to konieczność, która w znacznym stopniu może podnieść komfort życia na każdym jego etapie. Wraz ze wzrostem tempa życia, wybór dobrego momentu na właściwe działanie bądź ukierunkowaną profilaktykę to już nie fanaberia, tylko wyzwanie naszych czasów. Jeżeli któraś z funkcji, takich jak oddychanie, ssanie, żucie czy połykanie była realizowana w dzieciństwie w niewłaściwy sposób (a bywa, że te zaburzenia są ze sobą skorelowane), to często znajduje to swoje odbicie w nieprawidłowej wymowie i artykulacji. Szkodliwe nawyki nabyte na wczesnych etapach rozwoju, na których nawarstwiają się kolejne, mogą zaowocować także długotrwałym leczeniem lub terapią w wieku dorosłym np. leczeniem ortodontycznym. Udając się do specjalisty, musimy pamiętać, że w każdym wieku spotykamy się z nieco innymi trudnościami czy też deficytami, ale podlegają one ocenie logopedycznej lub neurologopedycznej według określonego standardu. Spotkanie z logopedą będzie wyglądać inaczej w przypadku wizyty małego dziecka, a inaczej nastolatka. Warto pamiętać, że nigdy na taką konsultację nie jest za późno, a jej efektem może być znacząca poprawa naszego komfortu i samopoczucia.

Diagnoza

Z jakim zatem problemem możemy trafić do gabinetu logopedycznego i co może podlegać diagnozie? Wiele zależy od wieku i etapu rozwoju osoby, która udaje się do terapeuty zajmującego się wadami wymowy. Warto sięgnąć po poradę, gdy zauważymy coś, co nas niepokoi. Specjalista oceni, na co należy zwrócić uwagę i wskaże metody pracy.

W czasie badania dziecka w wieku niemowlęcym specjalista:

• ocenia budowę i funkcjonowanie aparatu artykulacyjnego,
• diagnozuje bazowe umiejętności komunikacyjne (kontakt wzrokowy, uwagę słuchową, gesty, dźwięki prymarne),
• pyta o występowanie problemów w trakcie karmienia,
• sprawdza ustny tor oddechowy w spoczynku i w aktywności,
• bada nadwrażliwość wewnątrz i na zewnątrz jamy ustnej,
• prowadzi naukę lub trening picia z kubka i jedzenia,
• analizuje trudności z rozszerzaniem diety (m.in. krztuszenie się, nieakceptowanie określonych konsystencji, „chomikowanie” jedzenia w kieszeniach policzków, nieprawidłowe gryzienie i żucie),
• zwraca uwagę na brak bądź występowanie w niewielkim stopniu głużenia i gaworzenia, wcześniactwa, zespołów genetycznych.

Na etapie żłobka, przedszkola i u dzieci w wieku szkolnym logopeda:

• diagnozuje bazowe umiejętności komunikacyjne,
• zwraca uwagę na brak nawiązywania kontaktu wzrokowego, naśladowania, reakcji na własne imię, rozumienia prostych poleceń,
• sprawdza, czy opóźniony jest rozwój mowy lub występuje afazja,
• pyta o niedokształcenia mowy na tle niedosłuchu,
• ocenia zaburzenia aparatu mowy (m.in. ustny tor oddechowy, nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, nadmierne ślinienie),
• bada nadwrażliwość w obrębie jamy ustnej,
• analizuje parafunkcje (np. ssanie kciuka, obgryzanie paznokci, nagminne wkładanie do buzi różnych przedmiotów),
• ocenia wady wymowy wady zgryzu,
• sprawdza, czy występują przerośnięte migdałki, niepłynność mowy, mutyzm wybiórczy lub trudności z nauką czytania i pisania.

Gdy do gabinetu trafia osoba w wieku dorosłym lub dojrzałym, specjalista sprawdza występowanie:

• dysfagii (zaburzenia połykania),
• dyzartrii,
• afazji,
• porażenie nerwu twarzowego,
• chorób neurodegeneracyjnych,
• wad zgryzu (i ewentualnie sugeruje rozpoczęcie leczenia ortodontycznego),
• problemów z emisją głosu.

Pomoc logopedyczna

Jeśli na użytek tego artykułu odczytamy skrót SPA jako speech pathology assistance (pomoc logopedyczna) i damy się przekonać temu tłumaczeniu, to zupełnie nieoczekiwanie spotkanie z logopedą zaczniemy traktować już nie jako diagnozę czy żmudną terapię, ale jako dopasowane wsparcie. Od zawsze ludzie zastanawiają się, jak osiągnąć zamierzony efekt, pracując przy tym mniej i bardziej skutecznie. Logopedia również nie jest dziedziną wolną od tego typu rozważań. Wsparcie wdrożone odpowiednio wcześnie może nas uchronić przed ewentualnymi problemami natury logopedycznej w późniejszym wieku bądź zwiększyć skuteczność działań innych specjalistów. Zatem jeśli coś nas choć trochę niepokoi, warto pozwolić się oczarować wizją wizyty w logopedycznym SPA. Znajomość własnego dziecka i rodzicielska intuicja bywają zaskakująco dobrym drogowskazem.



Monika Sadowska
neurologopeda kliniczny, specjalista w zakresie wczesnej interwencji, terapeuta miofunkcjonalny, terapeuta manualny, wieloletni praktyk. Dała się poznać jako Pani nie tylko od języczka w PerLogo, gdzie na co dzień dzieli się swoją wiedzą i umiejętnościami.