Przekąski na Sylwestra – łatwe przepisy #żywienie
Nowalijki – wiosenne warzywa i owoce
Warzywa i owoce sezonowe są zazwyczaj świeższe, smaczniejsze i bardziej odżywcze, ponieważ są zbierane w okresie dojrzałości, a nie transportowane na długie odległości. Sezonowe produkty mogą również być bardziej dostępne lokalnie, co zazwyczaj wpisuje się w zasady zrównoważonego żywienia, czyli promowania lokalnych i sezonowych produktów. Dokonywanie takich wyborów może pomóc w zmniejszeniu śladu węglowego żywności poprzez ograniczenie konieczności transportu. Ponadto promowanie lokalnych rolników wspiera lokalną gospodarkę i społeczność.
Wiosenne nowalijki
Na wiosenne nowalijki często oczekujemy z utęsknieniem, ponieważ oznaczają one przejście z zimowego jadłospisu do bardziej kolorowego i różnorodnego menu. Poniżej znajduje się lista niektórych warzyw i owoców, po których możemy rozpoznać, że nadeszła wiosna.- Szczypiorek, pietruszka, koperek, cebula dymka – delikatne, długie liście tych warzyw są popularnym dodatkiem do wielu potraw. Nadają koloru i świeżego aromatu, wnosząc co nieco witamin i pożytecznych związków roślinnych. Najlepsze jest to, że każdy z nas może je hodować wiosną na parapecie. Młode cebule są delikatniejsze, mają łagodniejszy smak niż dojrzałe i można wykorzystać zarówno szczypior,
jak i cebulkę. Wiosną najlepsze są twarożki z szczypiorem lub koperkiem i kromka świeżego chleba. - Młoda marchew – mniejsza, bardziej soczysta, o bardziej intensywnym, słodkim smaku niż jej dojrzałe odpowiedniki. Zazwyczaj sprzedawana jest ze świeżą nacią, którą również można wykorzystywać w kuchni do zrobienia pesto lub sałatek.
Pesto z liści marchewki
- pęczek młodej marchwi
- oliwa extra virgin
- 2-3 ząbki czosnku
- orzechy włoskie, laskowe lub np. pestki dyni
- sól
- chilli
- ewentualnie parmezan lub kozi ser
- Szparagi – powszechnie są dostępne wiosną, a ich sezon trwa zazwyczaj od kwietnia do czerwca. Szybko się gotują i doskonale pasują do jajek sadzonych i omletów.
- Młode liście zielone: szpinak, sałaty. Młody szpinak ma delikatne liście i jest świetnym składnikiem sałatek czy dań gotowanych. Nadaje się do mrożenia, więc można go kupować sezonowo i mrozić. Na wiosnę są także dostępne różne odmiany młodej sałaty, która oprócz tego, że wprowadza świeżość do posiłków, dodatkowo dostarcza nam m.in.: prowitaminę A, witaminę C, witaminy z grupy B, magnez, wapń i potas.
- Młode ziemniaki – charakteryzują się tym, że są mniejsze i mają cienką skórkę. Wystarczy je dobrze umyć szczoteczką do warzyw i nie trzeba ich obierać. Można je gotować w całości, świetnie sprawdzą się też jako dodatek do obiadu lub urozmaicenie sałatki.
- Rzodkiewki – chrupiące, czerwone warzywa charakterystyczne dla wiosennych sałatek. Rzodkiewki są dostępne od marca do czerwca. Bardzo dobrze smakują również w formie kiszonej.
- Młoda kalarepa – delikatniejsza niż jej dojrzała wersja, można ją jeść zarówno na surowo, jak i po obróbce cieplnej. Z kalarepy robi się pyszną, prostą zupę rodem ze Śląska, która nazywa się oberiba („oberiba” po śląsku oznacza właśnie kalarepę).
Oberiba
- 2-3 kalarepy z liśćmi
- 5-6 średnich ziemniaków
- 1 marchew
- 1 pietruszka
- 1 cebula
- 3-4 łyżki smalcu lub masła klarowanego
- 100 ml śmietany 12% lub 18%
- bulion warzywny lub warzywno-mięsny (około 1,5 litra)
- liście laurowe
- ziele angielskie
- sól
- pieprz
- Rabarbar – łodygi mają charakterystyczny kwaśny smak i często są używane do przygotowania kompotów lub ciast. Jest źródłem witamin i polifenoli, a poza tym ma niewiele kalorii.
- Buraki i botwinka – młode buraki z liśćmi są dostępne wiosną i mogą być używane do różnych potraw, zarówno gotowanych, jak i surowych. Można z nich przyrządzić np. zupę botwinkową.
Zupa botwinkowa
- 3 cm świeżego imbiru
- pół papryczki chili
- 1 ząbek czosnku
- 2 łyżki oleju kokosowego lub innego roślinnego
- 2 pęczki botwinki z buraczkami
- 2 ziemniaki
- 1 korzeń pietruszki
- 1 marchewka
- 1 łyżeczka mielonej kolendry
- 1 łyżeczka mielonego kuminu
- sól
- czarny pieprz
- 0,5 1 bulionu warzywnego
- 1 puszka mleka kokosowego / 400 ml
- 1-2 łyżki soku z cytryny
- świeża kolendra do podania
Z wiosennym sezonem owocowym najczęściej kojarzymy truskawki, wiśnie i niektóre odmiany porzeczek, które są dostępne przez krótki okres wiosną, zazwyczaj od maja do czerwca. Warto je zjadać na surowo, a nadwyżkę zaprawić.
Żyjemy w czasach globalizacji i na półkach sklepowych wiele warzyw i owoców jest dostępnych przez cały rok. Transport lądowy, morski i powietrzny umożliwia sprowadzanie ich z bardzo dalekich rejonów świata, co pozostawia ślad węglowy mający negatywny wpływ na środowisko naturalne. Dokonując odpowiednich wyborów, możemy mieć swój wkład w ochronę środowiska i wsparcie lokalnych społeczności.
Źródło:
- https://trocheinnacukiernia.home.blog
- https://www.jadlonomia.com
- https://slaskiesmaki.pl
Dr n. o zdr. Gabriela Wanat-Kańtoch
Autorka ukończyła doktorat na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Jest asystentem dydaktycznym w Zakładzie Promocji Zdrowia. Dietetyk z wykształcenia i pasji. Popularyzator nauki w zakresie wiedzy o żywieniu i zdrowiu. Autorka wielu projektów dla dzieci o tematyce kuchni molekularnej i zdrowego odżywiania. Prywatnie świeżo upieczona mama mierząca się z wyzwaniami, które niesie rozszerzanie diety.
Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również: