Bądź na czas! #wychowanie
Codzienne rytuały. Czy warto je pielęgnować?
Rytuały rodzinne – co to takiego?
Każda społeczność ma wypracowane specyficzne dla siebie rytuały, czyli pewne zachowania w odniesieniu do czasu i okoliczności (połączone z obrzędami, zwyczajami, tradycją). To nadaje rytm funkcjonowania w czasie. Mała społeczność, jaką jest rodzina, działa podobnie. Codzienne rytuały to rytm wspomagający rozwój wszystkich jej członków, wzmacniający poczucie bezpieczeństwa, poprzez budowanie relacji i więzi. Rytuały porządkują czas: dzień, tydzień, miesiąc, rok, zatrzymują chwile, aby wzmocnić to, co najważniejsze. Mogą to być:- Rytuały codzienne: sposób, w jaki zaczyna i kończy się dzień w rodzinie, wspólny czas.
- Rytuały tygodniowe: np. w weekend.
- Rytuały miesięczne: związane ze świętowaniem sukcesów nie tylko szkolnych.
- Rytuały roczne: świętowanie ważnych dat (urodzin, imienin, rocznic, świąt).
Korzyści dla dziecka
Im młodsze dziecko, tym bardziej uporządkowany czas. To zasada, która ma zastosowanie w wychowaniu od pierwszych dni życia. Rytuał jest przewidywalny, zmniejsza liczba tych chwil, w których rodzi się napięcie: co będzie? Zaczynając od stałej godziny odbierania dziecka z przedszkola (np. powiązania tej chwili z wizytą na przedszkolnym placu zabaw), przez rytualne pytania kierowane do dziecka po powrocie ze szkoły: „Czego się dzisiaj dowiedziałeś(-aś) w szkole? Co było ciekawe? Co Cię zdziwiło?”. Pozwalają one zainicjować rozmowę o sprawach, które dla dziecka są bardzo ważne, bo dotyczą rzeczywistości, w której uczestniczy przez wiele godzin w ciągu dnia, bez swoich bliskich. A potem wspólne rozmowy przy przygotowaniu posiłków, w czasie jedzenia i sprzątania.Nastolatki też potrzebują rytuałów. Trochę „kolczaste”, niemal nieustająco walczące o autonomię, potrzebują stałego wzmacniania, bardzo tęsknią do tych chwil, w których mogą znowu poczuć spokój, pozwolić sobie na moment utulenia emocji. Jeśli wcześniej wypracujemy rytuał wspólnych kolacji i przytulania na dobranoc, może pozwolą nam (i sobie) na oddech w tym trudnym dla nich czasie dorastania.
Korzyści dla rodziców
Oczywiście, że korzyści dziecka są ważne dla rodziców. Ale jest jeszcze jeden aspekt. Wypracowane rytuały pozwolą rodzicom znaleźć czas dla siebie, dla budowania swojego związku, ale również dla indywidualnego rozwoju. Rytuały to nie tylko większa kontrola nad czasem w ciągu dnia, to przede wszystkim więcej spokoju w głowie (wyciszony mózg gadzi nie generuje negatywnych emocji) pozwalającego na lepsze skupienie się na zainteresowaniach, pasjach, hobby. A te pozostaną, gdy dzieci dorosną i zaczną życie poza rodzinnym domem. Nie zostaniecie w pustym gnieździe, tylko zyskacie miejsce na inne wyzwania. Ale to już temat na inny artykuł.Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.
Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również: