Librus

Oficjalna aplikacja Librus

Orzeczenie, opinia z poradni - prawa rodzica, zadania szkoły

W polskim systemie oświaty każdy uczeń realizujący obowiązek szkolny w publicznej i niepublicznej szkole ma prawo do uzyskania pomocy i wsparcia wtedy, gdy ma trudności w sprostaniu wymaganiom edukacyjnym. Dotyczy to uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Zwykle na podstawie opinii lub orzeczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej są oni objęci stosowną pomocą. Jakie zadania ma szkoła w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a jakie prawa ma rodzic? Poznaj regulacje prawne w tym zakresie.

Na podstawie rozporządzenia MEN w sprawie organizacji udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej z 9 sierpnia 2017 roku (Dz. U. 2017, poz. 1591 ze zm.), szkoła na podstawie opinii z poradni ma obowiązek zapewnić uczniowi dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej, która ma charakter powszechny, a korzystanie z niej jest dobrowolne i nieodpłatne.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne są wyspecjalizowanymi instytucjami, których zadaniem jest rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych ucznia oraz wskazanie kierunków dalszej pracy edukacyjnej. Efektem tego procesu diagnostycznego jest wydanie dokumentów postdiagnostycznych, takich jak opinia i orzeczenie. Warto tutaj nadmienić, że orzeczenie i opinia poradni nie są jedynymi przesłankami, aby objąć ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną.

Opinia a orzeczenie – różnice

Opinia to dokument, który przedstawia stanowisko poradni wraz z uzasadnieniem w sprawie zgłoszonej przez rodziców lub opiekunów prawnych ucznia, a także pełnoletniego ucznia. Poradnia wydaje opinie w różnych sprawach. Do szkoły najczęściej trafiają opinie dotyczące:

  • objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, np. ucznia zdolnego czy z trudnościami w uczeniu się o charakterze trudności niespecyficznych.
  • dostosowania wymagań do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia,
  • specyficznych trudności w uczeniu się, w tym o ryzyku dysleksji,
  • objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką kształcenia.

Orzeczenie to dokument w sprawie ucznia z decyzją administracyjną pierwszej instancji, który wydaje zespół orzekający działający w poradni. Rodzice mają prawo uczestniczyć w posiedzeniu zespołu, kiedy rozmawia się o ich dziecku, o czym niewielu z rodziców wie. Mają też prawo poprosić, aby w spotkaniu zespołu brali udział inni specjaliści znający dziecko, np. lekarz. Wykonanie decyzji wynikającej z orzeczenia jest dla szkoły obligatoryjne. Oznacza to, że szkoła jest zobowiązana do realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu, są one bezdyskusyjne.

Do szkoły najczęściej trafiają orzeczenia o:

  • potrzebie kształcenia specjalnego, wydawane dla uczniów z niepełnosprawnością, zagrożonych niedostosowaniem społecznymi i niedostosowanych społecznie (wydawane na etap edukacyjny),
  • potrzebie objęcia ucznia indywidualnym nauczaniem (wydawane na czas wskazany w zaświadczeniu lekarskim, nie dłużej jednak niż na rok szkolny).

Rozporządzenia MEN oraz Ustawa o Systemie Oświaty bardzo wyraźnie wskazują na zadania szkoły dotyczące respektowania wskazań w opiniach oraz zaleceń w orzeczeniach.

Opinia i orzeczenie – wskazówki

Kolejne kroki po odebraniu opinii z poradni - zadania dla rodzica i nauczyciela

  1. Przedstawienie dokumentu w szkole - najczęściej przekazuje się go wychowawcy, choć zdarza się, że może to być też pedagog szkolny (to prawo rodzica, może tego nie robić i zachować opinie dla siebie).
  2. Wychowawca lub pedagog szkolny zapoznaje się opinią, szczególnie ze wskazaniami dla nauczyciela dot. pracy z uczniem, a następnie przedstawia dokument wszystkim nauczycielom uczącym dane dziecko.
  3. Zespół ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej opracowuje arkusz z dostosowaniami wymagań do indywidulnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia wraz z zalecanymi formami pomocy.
  4. Opracowany arkusz jest przedstawiany rodzicowi lub prawnemu opiekunowi ucznia, który powinien się z nim zapoznać i podpisać, wyrażając w ten sposób zgodę na udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Co daje opinia?

  • Nauczyciele opierając się o wskazania zawarte w opinii mają za zadanie np.
  • zapewnić uczniowi wskazane formy pomocy np. zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, zajęcia logopedyczne, wyrównawcze, rozwijające umiejętności uczenia się, rozwijające kompetencje społeczno-emocjonalne,
  • dostosować wymagania z poszczególnych przedmiotów do indywidualnych możliwości ucznia,
  • dostosować warunki zdawania egzaminów i sprawdzianów kończących dany etap edukacyjny, zgodnie z wytycznymi CKE. 

Wszystko zależy od tego, co znalazło się w opinii wystawionej dla dziecka.

Kolejne kroki po odebraniu orzeczenia z poradni - zadania dla rodzica i nauczyciela

  1. Rodzic może (jest to jego decyzja) przedstawić orzeczenie w wydziale oświaty gminy lub miasta oraz w szkole.
  2. Wszyscy nauczyciele i specjaliści uczący ucznia mają obowiązek zapoznać się z diagnozą i zaleceniami z orzeczenia.
  3. Zespół nauczycieli i specjalistów uczących dziecko na podstawie orzeczenia oraz wcześniej przeprowadzanej WOPFU (wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia), opracowuje IPET, czyli Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny.
  4. Nauczyciele mają obowiązek uczestniczyć w spotkaniach zespołu nie rzadziej niż 2 razy w roku.
  5. Rodzice mają prawo uczestniczyć w opracowywaniu i modyfikacji IPET-u oraz WOPFU.
  6. Obowiązkiem dyrektora jest pisemne zawiadomienie rodzica o terminie każdego spotkania zespołu i umożliwienie rodzicowi uczestnictwa w nim.
  7. Dyrektor jest odpowiedzialny za przekazanie rodzicowi kopii IPET-U oraz WOPFU.

Co daje orzeczenie?

  • Prawo do specjalnej organizacji kształcenia w szkole z uwagi na niepełnosprawność.
  • Realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu - obligatoryjne zadanie dla szkoły.
  • Zapewnienie warunków do nauki np. sprzęt rehabilitacyjny, odpowiednie środki dydaktyczne z uwagi na niepełnosprawność ucznia.
  • Zajęcia specjalistyczne (rewalidacja, socjoterapia, zajęcia resocjalizacyjne).
  • Integrację niepełnosprawnego ucznia z pełnosprawnymi rówieśnikami.

Akty prawne

Rodzicu, w tych aktach prawnych znajdziesz informacje dotyczące wydawania opinii i orzeczeń.

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017, poz. 1591 ze zm).
  2. Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 roku w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, niedostosowanej społecznie i zagrożonej niedostosowaniem społecznym. (Dz. U. 2017, poz.1578)
  3. Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 roku w sprawie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. (Dz. U. 2019, poz. 373)
    § 2. wymagania edukacyjne, o których mowa w art. 44b. ust. 8. pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty(…), dostosowuje się do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychicznych ucznia:1) Posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego…2) Posiadającego orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.3) Posiadającego opinię poradni psych-ped., w tym poradni specjalistycznej, o specyficznych trudnościach w uczeniu się lub inną opinię poradni psych-ped. w tym poradni specjalistycznej, wskazującą na potrzebę takiego dostosowania - na podstawie tej opinii.
  4. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991. Tekst jednolity Dz.U. z 2015, poz. 2156, z póżn. zmian.
    Art. 44c. 1. nauczyciel jest obowiązany indywidualizować pracę z uczniem na zajęciach edukacyjnych odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychicznych ucznia.2. Nauczyciel jest obowiązany dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w art. 44b. ust. 8. pkt 1, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychicznych i fizycznych ucznia, w przypadkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 44zb

Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ustawa o Systemie Oświaty bardzo wyraźnie wskazują na zadania szkoły dot. respektowania wskazań w opiniach oraz zaleceń w orzeczeniach. 

Warto pamiętać, że szkoła ma obowiązek dokumentowania przebiegu organizacji udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej wraz z dokumentacją z badań i czynności uzupełniających prowadzonych przez poszczególnych nauczycieli i specjalistów.




Marzena Jasińska
Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: