Librus

Oficjalna aplikacja Librus

Pozytywne aspekty cyfrowych dobrodziejstw

Na przestrzeni wieków homo sapiens okazał się być doskonałym wynalazcą. Wynalazek pisma, świadome używanie ognia, koncepcja koła, wytwarzanie papieru, papirusów, pergaminu, wymyślenie czcionki drukarskiej czy elektryczności to tylko niektóre z ważnych odkryć, jakie na zawsze zmieniły życie człowieka. Wydaje się jednak, że wynalazkiem, który zmienia ludzi w sposób najszybszy i najbardziej dogłębny, jest Internet. Może jeszcze nie w roku jego pierwszego użycia (1969), ale bardziej w czasach jego szerokiego umasowienia (w Polsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku).  Najbardziej jednak, kiedy stał się Internetem mobilnym, dostępnym w smartfonach (początek XXI wieku).
Najnowszy raport przygotowany przez NASK pt. „Nastolatki wobec Internetu 3.0” opublikowany w 2017 roku już na pierwszych swoich stronach wskazuje, że z Internetu korzystają prawie wszyscy młodzi ludzie. Z deklaracji osób badanych wynika, że w populacji młodego pokolenia jedynie 0,7% osób nie korzysta z Internetu, najczęściej używany jest on w domu (80%), w szkole (39,2%), u znajomych (32,4%) i w miejscach publicznych, w których dostępna jest sieć WI-FI (29,7%). Badania prowadzone przez zespół NASK dowodzą ponadto, że dziewczęta częściej niż chłopcy korzystają z Internetu, a wraz z wiekiem długość czasu, jaki młodzi ludzie poświęcają na używanie sieci, wzrasta (Kamieniecki, Bochenek, Tanaś, Wrońska, Lange, Fila, Loba, Konopczyński, 2017).

wykres_pozytywny_internet_1.png


*opracowanie własne na podstawie wyników badań realizowanych przez Uniwersytet Gdański i Fundację Dbam o Mój Z@sięg w roku 2017-2018 w ramach naukowego projektu pt. „Młodzi Cyfrowi – Cyfrowi Rodzice”. Proces gromadzenia danych trwa do końca lutego 2019 roku. Więcej o projekcie na https://dbamomojzasieg.com/mlodzi-cyfrowi/

Dobrze, że jest Internet

Trudno sobie wyobrazić, że można w świecie cyfrowym nie korzystać z urządzeń cyfrowych podłączonych do Internetu. Pamiętając o tym, że Internet nie jest dobry ani zły, lecz właściwe bądź niewłaściwe może być jego używanie, zastanówmy się, jakie korzyści mogą dawać nam cyfrowe dobrodziejstwa.

  • Szeroki dostęp do wiedzy: Od darmowych e-booków, poprzez blogi prowadzone przez specjalistów, aż po sprawdzone przepisy kulinarne. Jednym słowem – zasoby Internetu stanowią skarbnicę wiedzy na każdy temat. Z szerokim dostępem do wiedzy wiąże się również szybkość tego dostępu: mając do dyspozycji smartfon czy tablet podłączony do Internetu, mamy możliwość zdobywania informacji bardzo szybko, tu i teraz. Warto  wykorzystywać ciekawe aplikacje dla dzieci i młodzieży.

  • Zaoszczędzony czas, zaoszczędzone pieniądze: Paradoksalnie największy pożeracz czasu (tak często zwykło mówić się o niekontrolowanym używaniu Internetu) może nam go sporo oszczędzić. Zakupy przez Internet, dostęp do elektronicznych usług pocztowych, bankowych czy urzędowych sprawia, że możemy więcej czasu poświecić na naprawdę ważne czynności domowe czy zawodowe. Dzięki stosowaniu wybranych aplikacji możemy nie tylko zaoszczędzić czas, ale również i pieniądze. Zanim dokonamy zakupu, zawsze możemy porównać ze sobą ceny tego samego produktu znajdującego się w różnych sklepach.

  • Zwiększone poczucie bezpieczeństwa: Cyfrowe urządzenia mobilne włączone do sieci Internetu powodują wśród ich użytkowników realny wzrost poczucia bezpieczeństwa. Spowodowane jest to przede wszystkim nieograniczonym dostępem do wiedzy, również tej, która w sytuacjach nagłych może uratować komuś życie. Wezwanie policji czy pogotowia w przypadku niespodziewanych interwencji, zebranie dowodów w postaci zdjęcia czy filmu w sytuacjach tego wymagających, możliwość komunikacji z osobami bliskimi w każdym momencie dnia i nocy to jedne z wybranych aspektów, które powodują, że czujemy się bardziej bezpieczni, mając większy wpływ na dziejące się wokół nas wydarzenia. 

  • Rozwijanie pasji, hobby, zainteresowań: YouTube to nie tylko platforma zawierająca komiczne filmy oglądane przez odbiorców treści internetowych, ale również miejsce dające możliwość autorskiego tworzenia. Blogi i vlogi prowadzone przez pasjonatów, darmowe lekcje gry na instrumentach, programy kulinarne czy tutoriale ręcznie robionych ozdób na choinkę, hobbystyczne grupy dyskusyjne, a także możliwość zamówienia specjalistycznego sprzętu sprawiają, że realizowanie swoich zainteresowań przy użyciu zasobów Internetu staje się bardziej dostępne. 

  • Możliwość komunikacji z najbliższymi na odległość: Urządzenia mobilne włączone w sieć Internetu są doskonałymi narzędziami do komunikacji z innymi w sytuacjach, kiedy osoba nam bliska znajduje się od nas w znacznej odległości. Dzięki takim aplikacjom jak Skype, FaceTime czy WhatsApp możemy uczestniczyć „na żywo” w codzienności osób nam bliskich. Pamiętać oczywiście należy, że kontakt internetowy nigdy nie zastąpi relacji bezpośrednich, jednakże w sytuacjach fizycznego oddalenia osób od siebie może przyczyniać się do redukcji takich stanów jak samotność czy osamotnienie.

  • Pomoc innym: Z telefonem przy sobie czujemy się bardziej bezpieczni. W każdej chwili możemy wezwać pomoc, nagrać film, zrobić zdjęcie, będąc świadkiem jakiegoś ważnego wydarzenia. Dobrze wykorzystywane urządzenia mobilne są doskonałymi narzędziami w sytuacjach interwencyjnych, pozwalają zareagować tu i teraz. Pomoc innym przy wykorzystaniu mediów cyfrowych może być rozumiana również w innym znaczeniu: portale crowdfoundingowe1, fora dyskusyjne, internetowe poradniki – podają nam na bieżąco ważne dla nas informacje, rozwiązując nasze problemy czy wątpliwości.

wykres_pozytywny_internet_2.png


*opracowanie własne na podstawie wyników badań realizowanych przez Uniwersytet Gdański i Fundację Dbam o Mój Z@sięg w roku 2017-2018 w ramach naukowego projektu pt. „Młodzi Cyfrowi – Cyfrowi Rodzice”. Proces gromadzenia danych trwa do końca lutego 2019 roku. Więcej o projekcie na https://dbamomojzasieg.com/mlodzi-cyfrowi/

  • Możliwość poznania ciekawych ludzi: Przestrzeń Internetu oraz różnego rodzaju aplikacje i programy to doskonała okazja do tego, aby poznać ciekawe osoby, które podobnie jak my myślą, odczuwają, mają podobne pasje i zainteresowania. Wiedząc, że prawdziwe relacje między ludźmi tworzą się jedynie poprzez fizyczną obecność, wartościową znajomość zawartą w Internecie można kontynuować podczas realnego spotkania. Warto zauważyć, że poznawanie ludzi przez Internet może być jedyną drogą kontaktu z innymi. W szczególności dotyczy to osób z ograniczoną sprawnością, osób o zaniżonym poczuciu własnej wartości czy osób wstydliwych lub samotnych.

  • Możliwość innowacji w edukacji: Stosowanie nowych technologii w procesie edukacji jest czymś coraz bardziej powszechnym. To naturalna konsekwencja życia w społeczeństwie sieci oraz powszechnego używania mediów cyfrowych. Można powiedzieć, że technologie informacyjno-komunikacyjne dobrze wdrożone w życie szkoły czy przedszkola to jedna z form szeroko rozumianej profilaktyki e-uzależnień. Używanie platform edukacyjnych, aplikacji edukacyjnych, programów wspierających naukę języków obcych czy przedmiotów ścisłych może przyczynić się do realnego wzrostu zainteresowania określonymi przedmiotami. 

  • Możliwość bycia nie tylko odbiorcą treści, ale również autorem treści internetowych: Potencjalnym skutkiem promowania konstruktywnego i społecznie zaangażowanego korzystania z mediów cyfrowych i urządzeń mobilnych może być powolne przechodzenie użytkowników sieci z typu ODBIORCY treści cyfrowych w kierunku bycia ich aktorem. Aktor samodzielnie inicjuje naukę osób, pełniąc rolę np. administratora lub twórcy jakiegoś kanału.

  • Możliwość szybkiej organizacji społecznej: Za pomocą Internetu oraz aplikacji społecznościowych możemy bardzo szybko zorganizować się wokół ważnej dla nas idei, wartości czy wydarzenia. Uczestniczenie w różnego rodzaju akcjach społecznych bardzo często zapoczątkowane zostaje w przestrzeni Internetu, a dopiero w dalszej fazie przeniesione zostaje do świata rzeczywistego.  

  • Pozytywny wpływ na zdrowie człowieka i długość jego życia: Rozwój nowych technologii dotyczy większości obszarów życia człowieka, w szczególności widoczny jest w przypadku zastosowań innowacji technologicznych w medycynie. Aplikacje monitorujące stan naszego zdrowia, aplikacje dbające o bezpieczeństwo osób starszych i chorych, rozwój transplantacji opartej na wydrukowanych organach ludzkich bądź w oparciu o innowacyjne metodyhodowania narządów ludzkich niewątpliwie przyczyniają się i przyczyniać się będą do poprawy naszej kondycji psychofizycznej

  • Większy dostęp do kultury: W szczególności w tych wszystkich sytuacjach, w których poszczególnych osób nie stać ze względów finansowych na udział w szeroko rozumianej kulturze (np. pójście do kina, kupienie biletu do teatru).

Podsumowanie

Życie w świecie cyfrowym wymaga podłączenia do sieci. I pomimo tego, że Internetu nie można nazwać ani dobrym, ani złym, bez wątpienia można powiedzieć, że jest on naturalnym środowiskiem wzrostu dzieci, w szczególności tych urodzonych po 2005 roku. Miejmy jednak świadomość, że jakiekolwiek nadużywanie Internetu i cyfrowych dobrodziejstw zawsze jest niewłaściwe i nigdy nie prowadzi do pozytywnych skutków. Używajmy Internetu racjonalnie, z korzyścią dla siebie, pamiętając, iż każde zachowanie dokonane w sieci ma realne skutki w świecie rzeczywistym. Dzieciom w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym warto udostępniać Internet w sposób kontrolowany, w oparciu o wspólnie wypracowane i przestrzegane domowe zasady.

1Crowdfunding to połączenie dwóch słów – crowd – tłum i funding – finansowanie. Można przełożyć je jako finansowanie społecznościowe, czyli sytuację, w której twórca jakiegoś projektu prosi internautów o wsparcie, oferując im w zamian pewne korzyści, jak np. gotowy produkt czy zniżkę na jego zakup. Są to rzeczy ogólnie niedostępne lub limitowane, w innych przypadkach  fundatorzy mogą otrzymać je dużo wcześniej, nim wejdą do powszechnej produkcji. Można starać się o finansowanie niemal wszystkiego, co jest zgodne z prawem. Projekty, które najczęściej fundowane są w taki sposób to gry, gadżety elektroniczne, akcesoria dla podróżników, a czasem także rzeczy niematerialne. Przykładem są zespoły, które w ten sposób zbierały od fanów pieniądze na wydanie albumu lub zorganizowanie trasy koncertowej, oraz producenci, którzy poszukiwali środków na realizację filmu. https://pl.kruk.eu/klienci/poradnik/porady/crowdfunding-co-to-jest-i-jak-dziala

LITERATURA
Kamieniecki W. Bochenek, M. Tanaś, M. Wrońska, A. Lange, R. Fila, M. Loba, B. Konopczyński, F. (2017). Raport z badania Nastolatki 3.0. Nastolatki 3.0 NASK - Instytut Badawczy, Warszawa. Dostępne na https://www.nask.pl/pl/aktualnosci/wydarzenia/wydarzenia-2017/684,Pokolenie-30-w-swiecie-wirtualnym-i-realnym-raport-z-badan-NASK.html



dr Maciej Dębski
założyciel i lider Fundacji, socjolog problemów społecznych, wykładowca akademicki, edukator społeczny, ekspert w realizacji badań naukowych, ekspert Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Fundator i Prezes Fundacji DBAM O MÓJ Z@SIĘG, autor/współautor publikacji na naukowych z zakresu problemów społecznych (bezdomność, przemoc w rodzinie, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, uzależnienia behawioralne), autor/współautor dokumentów strategicznych, programów lokalnych, pomysłodawca ogólnopolskich badań z zakresu fonoholizmu i problemu cyberprzemocy zrealizowanych wśród 22 000 uczniów oraz 4 000 nauczycieli. W roku 2016 wdrożył pierwszy w Europie eksperyment społeczny odcięcia 100 osób na 72 godziny od wszelkich urządzeń elektronicznych (telefonów komórkowych, tabletów, internetu, gier on-line playstation, telewizji), który zakończył się sukcesem badawczym.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: