Ponad 7100 nauczycielek i nauczycieli dołączyło do ogólnopolskiego badania ich dobrostanu zawodowego przeprowadzonego przez firmę Librus we współpracy z dr. Mateuszem Paligą z Insytytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego. To temat ważny także dla rodziców i dla uczniów. Poczucie sensu pracy i wysokie zaangażowanie w nią z jednej strony, ale również wypalenie zawodowe i problem z odczuwaną skutecznością dot. motywowania uczniów i dopasowania programu nauczania. To obraz grupy zawodowej, która bierze czynny udział w kształtowaniu młodego pokolenia. Zapraszamy do zapoznania się z raportem!

Nauczyciele są bardzo wysoko zaangażowani w pracę. To osoby wręcz pochłonięte swoim zajęciem zawodowym. Jednocześnie ich zasoby słabną - towarzyszą im negatywne emocje, wyczerpanie, niskie poczucie skuteczności i wysokie poczucie braku sensu w pracy. Potrzebują wsparcia, zaangażowania przełożonych w podniesienie ich dobrostanu zawodowego, możliwości zadbania o siebie i swoich kolegów oraz koleżanki z pracy.

To pierwsze takie ogólnopolskie badanie dobrostanu zawodowego nauczycieli. Zostało przeprowadzone w lutym i marcu 2023 r. na grupie 7100 nauczycielek i nauczycieli. Opiekę merytoryczną nad badaniem i raportem z niego objął dr Mateusz Paliga z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego.

Zaangażowani u progu wypalenia

Dużo mówi się o różnych aspektach edukacji, ale jeden z jej najważniejszych czynników - kondycja nauczycieli, zarówno fizyczna, psychiczna i społeczna - jest pomijany. Jaką cenę ma zaangażowanie nauczycieli? Co otrzymują w zamian? Co z siebie dają?

Ciekawym wnioskiem z badania jest również to, że charakterystyki socjodemograficzne, jak wiek, doświadczenie zawodowe, miejsce zamieszkania wieś/miasto czy stopień awansu zawodowego nie wpływają na poczucie dobrostanu zawodowego nauczycieli. Zaprzecza to obiegowej opinii na temat zupełnie różnego podejścia do swojego zawodu przez nauczycieli z dłuższym stażem od tych młodszych czy pedagogów nauczających na wsi i w miastach.

Cichy alarm

Już umiarkowany poziom stresu, odczuwany przez dłuższy czas grozi zaburzeniami psychicznymi i fizycznymi. To tzw. dystres, który powoduje reakcję obronną organizmu. Jego efekty, czyli konsekwencje zdrowotne, zmęczenie, objawy chronicznego napięcia czy wypalenie zawodowe są codziennością wielu nauczycieli.

Choć ponad 63% nauczycieli odczuwa wysoki i bardzo wysoki sens pracy, nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że aby czerpać korzyści z tego, co nas motywuje i przynosi radość, stosunek emocji pozytywnych do negatywnych musi wynosić 3:1. W przypadku zbadanych nauczycieli stosunek ten wynosi w przybliżeniu 1:1, co nie jest sytuacją sprzyjającą ich dobrostanowi, samopoczuciu i rozwojowi.

Współpraca jest ważna

Dobra współpraca i szeroko rozumiana komunikacja na linii szkoła-dom to element obowiązkowy, jeśli chcemy mówić o skutecznych działaniach dydaktycznych i wychowawczych nauczycieli. Kontakt rodziców z nauczycielami powinien być partnerski, regularny, stosunkowo częsty, z obustronnym dobrym nastawieniem i chęcią pozytywnego wkładu w rozwój dziecka.

Stres, wzajemna niechęć, kłótnie i stałe napięcie będą jedynie potęgować negatywne emocje, co z pewnością odbije się na uczniu.

Warto zadbać o dobrostan swój i drugiej strony w rozmowie - zarówno rodzice, jak i nauczyciele, dyrektor szkoły, wychowawcy - wszyscy mają wspólny cel: dobro, rozwój i wychowanie ucznia.