TUS, czyli Trening Umiejętności Społecznych jest rodzajem terapii dla dzieci, którą prowadzi się w grupie rówieśniczej. Do jednej grupy treningowej należy najczęściej od 4 do 7 osób. Zajęcia mogą być realizowane tylko przez wykwalifikowanego specjalistę, posiadającego certyfikat trenera TUS. Głównym celem zajęć jest wypracowywanie relacji społecznych, zachowań akceptowanych społecznie, a także kształtowanie umiejętności odczytywania gestów i mowy ciała.

Trening społeczny a rozwój dziecka

W życiu każdego człowieka przyswojenie i opanowanie umiejętności społecznych jest niezbędne. To na ich podstawie i z ich pomocą nawiązujemy relacje, przyjaźnie i związki. Co więcej, rozwój kompetencji społecznych wpływa na możliwości poznawcze. Istotne w tym procesie jest uczenie się wzorów zachowania. Pierwszymi nauczycielami dziecka są rodzice, opiekunowie, a potem rówieśnicy i wychowawcy. W tych początkowych latach życia dziecko, widząc i powtarzając sposób zachowania opiekunów, przyswaja ich sposób komunikacji i schemat reakcji emocjonalnych. Wraz z wiekiem najbliższe otoczenie dziecka poszerza się. Relacje z rówieśnikami, sytuacje konfliktowe, konieczność komunikowania swoich potrzeb i oczekiwań sprzyjają nabywaniu kolejnych kompetencji.

Trening Umiejętności Społecznych powstał z myślą o dzieciach, które mają trudności w nawiązywaniu relacji i potrzebują wsparcia w zakresie rozwoju społecznego. Jest przydatny u osób, u których ta strefa jest zaburzona.

Trening Umiejętności Społecznych – dla kogo

Treningi Umiejętności Społecznych są prowadzone przede wszystkim z myślą o dzieciach z:

• diagnozą całościowych zaburzeń rozwoju (zespół Aspergera, autyzm),
• podejrzeniem występowania zaburzeń rozwoju,
• trudnościami w sferze społecznej,
• diagnozą nadpobudliwości psychoruchowej,
• problemami z akceptacją norm i zasad społecznych.

To także wsparcie dla osób:

• przejawiających agresję, impulsywność,
• wycofanych,
• nieśmiałych,
• doświadczających problemów adaptacyjnych do nowych sytuacji.

Zajęcia są również organizowane jako wsparcie dla dzieci doświadczających barier w nawiązywaniu oraz podtrzymywaniu relacji i kontaktów społecznych.

Na czym polega Trening Umiejętności Społecznych

Głównym założeniem Treningu Umiejętności Społecznych jest osiągnięcie poprawy funkcjonowania dziecka w codziennych sytuacjach wymagających kontaktu z ludźmi, co odbywa się przede wszystkim poprzez zmianę zachowań. Podczas zajęć TUS specjaliści skupiają się na:

• trenowaniu umiejętności społecznych oraz komunikacyjnych,
• niwelowaniu zachowań niepożądanych,
• pracy nad przestrzeganiem norm i zasad,
• modyfikowaniu przejawianych zachowań na bardziej pożądane, a także aprobowane społecznie,
• rozwijaniu sfery komunikacyjnej, wzbogacaniu i poszerzeniu zasobu słownictwa,
• wyposażaniu w umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, z porażkami i niepowodzeniami,
• kształtowaniu umiejętności wyrażania własnych odczuć i emocji, jak również rozpoznawania potrzeb i znaczenia gestów.

Powyższe umiejętności i sprawności są kształtowane oraz wypracowywane w drodze ćwiczeń i zabaw. Dzięki temu dzieci i młodzież chętnie w nich uczestniczy, a cele są osiągane w sposób im najbliższy. Co ważne i cenne, terapeuci TUS zwracają dużą uwagę na to, aby zachowania przyswajane na zajęciach miały przełożenie na codzienne funkcjonowanie w życiu społecznym.

Dzieci uczą się tego, co maksymalnie poprawi ich samopoczucie i relacje międzyludzkie, m.in.:

• zasad prawidłowej komunikacji,
• współpracy,
• kontrolowania emocji.

Ponadto uczestnicy Treningu Umiejętności Społecznych poprzez rozwój w sferze społecznej wzmacniają i utrwalają pozytywny obraz siebie i poczucie własnej wartości oraz możliwości. Co ciekawe, praca terapeutów TUS nie ogranicza się do murów placówki, ale także odbywa się w miejscach publicznych, na przykład w kawiarni, kinie czy na świeżym powietrzu.

O atrakcyjności zajęć dla ich uczestników decyduje także wielość i różnorodność stosowanych metod i technik pracy. Ćwiczenia odbywają się:

• w parach i w grupach,
• z zastosowaniem dyskusji i „burzy mózgów”,
• z zapisywaniem pojawiających się myśli,
• z użyciem zabaw tematycznych i edukacyjnych.

Równie ważne jest koncentrowanie się na „tu i teraz”, ćwiczenie uważności, samoregulacja i oddychanie relaksacyjne.

Trening Umiejętności Społecznych – korzyści dla dzieci

Dzieci na zajęciach TUS niejednokrotnie czują ulgę. Dzięki ćwiczeniom prowadzonym w bezpiecznych dla siebie warunkach mogą zmierzać się z tym, z czym w życiu codziennym mają trudność. Doświadczają zrozumienia i czują, że metody pracy zostały dostosowane do ich możliwości psychofizycznych. Terapeuci pomagają rozwiązywać wiele problemów z którymi dzieci mierzą się w sferze społecznej. Bardzo często osoba biorąca udział w treningu nie wie, dlaczego jej zachowanie wywołuje negatywną reakcję otoczenia, a ona sama odczuwa, że nie jest obdarzana sympatią. Efektem zajęć TUS jest przepracowywanie w bezpiecznych dla siebie warunkach sytuacji społecznych i sposobów reagowania na nie.





Anna Chmielewska
Nauczyciel dyplomowany, pedagog, terapeuta pedagogiczny, surdopedagog, terapeuta ręki. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą, w tym z różnego typu zaburzeniami. Stosuje elementy Dialogu Motywującego i mediacji. Specjalizuje się w terapii pedagogicznej, technikach szybkiego zapamiętywania i uczenia się oraz w kinezjologii edukacyjnej.