Librus

Oficjalna aplikacja Librus

Kulinarny przekrój Polski. Czy znasz tradycyjne dania wigilijne swojego regionu?

Jak Polska długa i szeroka, tak odmienna i różnorodna jest w regionalnych tradycjach, smakach i zwyczajach. W Wigilię, czy to na Kaszubach, Podkarpaciu czy Śląsku, większość z nas zasiądzie przy stole do uroczystej kolacji. W zależności od pochodzenia gospodarzy, smaki i aromaty mogą zaskakiwać. Zapraszamy do krótkiej podróży po bogactwie różnorodności wigilijnych dań.

Czym pachnie na Śląsku?

W rodzimym regionie Librusa królują ryby, a szczególnie karpie i śledzie. Pachnie również piernikową zupą moczką
Ten bożonarodzeniowy rarytas został już w 2006 r. wpisany do rejestru produktów tradycyjnych prowadzonych przez Ministerstwo Rolnictwa i Wsi.  Dziś zupę przyrządza się z dodatkiem ciemnego piwa z przyprawami korzennymi, a jej nazwy są zróżnicowane – moczka bywa nazywana również mołcką, moucką lub bryją. Na Śląsku skosztujemy również siemieniotki, czyli zupy z nasion konopi i zupy grzybowej z gałuszkami. Popularne są tu również gołąbki postne z kaszy perłowej i grzybów. Pod nakryciem śląskiego stołu każdy biesiadnik powinien znaleźć pieniążek, który ma zapewnić pomyślność na kolejny rok.

Śledź po kaszubsku i słodkości

Wśród tradycyjnych potraw kaszubskich znajdziemy niejeden smakołyk. Skosztujemy brzada, czyli zupy z suszonych owoców pachnącej śliwkami, gruszkami i morelami, zabielonej śmietanką i podawanej ze startymi ziemniakami. Na deser dostaniemy miodny kuch – ciasto z dodatkiem miodu, tartej bułki i orzechów z bakaliami wraz z polewą czekoladową lub marmoladą. Obok sztandarowego śledzia po kaszubsku, na wigilijnym stole pojawi się również zupa brukwiowa, gotowana z włoszczyzny, żółtej brukwi, ziemniaków oraz przypraw.

grafika_artykul_wigilia.jpg

Do uszek wkłada się tu pieniążek. Kto go znajdzie w potrawie, ten będzie miał szczęście w kolejnym roku. Zgodnie ze zwyczajem kaszubska gospodyni nie może wstawać od wigilijnego stołu, a podawać potrawy powinien pan domu.  

Co do żurku w Małopolsce?

Małopolska wieczerza ma aromat kutii, czyli gotowanej pszenicy z makiem i rodzynkami. Przy stole rozchodzi się tu również zapach czerwonego barszczu, klusek z makiem i karpia podawanego z chałką tj. drożdżową bułką przypominającą warkocz. Smakołykiem regionu jest przekładaniec krakowski, czyli ciasto drożdżowe dzielone na cztery części i przekładane konfiturami oraz masą orzechową. Uwagę zwraca również wyjątkowa zupa – pamuła, czyli słodko-słony barszcz ze śliwek. Do zupy ze śliwek węgierek dodaje się delikatne lane kluseczki albo słodką śmietankę. W Małopolsce na słodko przebiega również łamanie się opłatkiem, który w tym regionie jest smarowany miodem.

Mazowieckie kłosy

Mazowieckie rwaki to bożonarodzeniowe kluski ziemniaczane w kształcie wrzeciona (kiedyś zwane kłosami), które bazują na tłuczonych lub mielonych ziemniakach wymieszanych z mąką pszenną i jajkiem. Kluski podaje się z masłem wymieszanym z makiem. Tradycyjną potrawą jest tu również biały barszcz na zakwasie z kapusty z grzybami. Można skosztować także panierowanych kapeluszy prawdziwków lub podgrzybków.

Podhalańskie menu

Oprócz obowiązkowej kwaśnicy, na podhalańskich stołach serwowane są moskale, czyli placki ziemniaczane pieczone na blasze podawane z roztopionym masłem. Tradycyjnie znajdują się tam również bukty, czyli ziemniaczane kopytka i kołatanka, czyli danie z ugotowanej kaszy jęczmiennej wymieszanej z brukwią i miodem. Skosztować możemy również kłóty – gotowanej kapusty z ziemniakami. Podhale obfituje w gesty, obyczaje i smaki. Kolacja jadana jest przy stole opasanym łańcuchem, co ma gwarantować, że żaden z biesiadników nie opuści w nowym roku rodziny, a trzoda będzie trzymać się zagrody. Dla górali niezwykle ważna jest również liczba łyżek przy stole, np. ich nadmiar zwiastuje narodziny w rodzinie.

Podkarpacie najbardziej fit!

Podkarpackie potrawy świąteczne bazują na różnych odmianach kasz. Tradycyjnym daniem regionu jest postnica, czyli zupa na bazie kaszy pęczak, suszonych owoców i rodzynek. Regionalną potrawą wigilijną jest również podkarpacki pieróg, nadziewany kapustą i tartymi ziemniakami. Spotkamy tu również zwyczaj pozostawiania pustych nakryć dla zmarłych. 

Wschodnie wpływy na Podlasiu

Wyczujemy je w nutach aromatów podlaskich potraw, kosztując kutii czy wareników tj. pierożków o twarogowym lub kapuścianym nadzieniu w kształcie półksiężyców. Są one specjałem popularnym również u naszych sąsiadów w rosyjskich i ukraińskich kuchniach. Regionalnym wypiekiem wigilijnym są racuchy z ciasta drożdżowego z cukrem pudrem smażone na oleju lnianym. W najbardziej tradycyjnych domach znajdziemy także kisiel owsiany. Na Podlasiu do świątecznego stołu powinno się zasiadać według wieku. Ściśle przestrzega się tu kolejności spożywania potraw wigilijnych, a po kolacji nie sprząta się od razu, a pozostawia pokarm krążącym po domu duszom.

grafika_artykul_wigilia_pierogi.jpg 

Zagadkowe śliszki ze Śląska Opolskiego

Bułeczki czy kluski? Podawane wraz z mlekiem, upieczone na ciemnobrązowy kolor miękkie i wilgotne bułeczki z nadzieniem makowym to jedna z potraw, która nazywana jest śliszkami. Drugą są słodkie kluski na bazie twarogu posypywane cynamonem lub startym piernikiem. Oba dania nazywane są na Śląsku Opolskim – śliszkami.

Wielkopolskie gotowanie

W kulinarnej podróży trafiamy również na makiełki – potrawę z maku i bakalii. Masę przyrządza się z masła, miodu, cukru i różnych gatunków orzechów i suszonych owoców. Makiełki można jeść z lekkim pieczywem, kluskami lub makaronem, przekładając je warstwowo. Potrawę możemy zalać schłodzonym mlekiem. Serwujemy ją na zimno, czasem z dodatkiem wiórek kokosowych bądź rumu. Wśród wielkopolskich dań wigilijnych królują zupa z konopi, groch z kapustą i smażone suszone grzyby. W pyrowym zagłębiu do wigilijnych dań często serwowane są ziemniaki. Na listę słodyczy wpisujemy tu szyszki z kaszy z bakaliami, ale pozostaje dylemat, gdzie wpisać niegdyś popularnego tu karpia w sosie piernikowym.

Piękne różne zwyczaje

W Wigilię łączą nas makiem i miodem płynące stoły, a każdy z nich tego dnia jest w swoim odświętnym wydaniu. W zależności od regionu zestaw wigilijnych potraw bywa unikatowy, bo różne jest pochodzenie jego biesiadników. Zróżnicowanie wynika z wigilijnych tradycji wyniesionych z rodzinnych domów gospodarzy i gości, które spotykają się przy jednym stole. Niezależnie od odmiennych zwyczajów kulinarnych – w menu króluje prostota dań, a samych potraw powinno być dwanaście. Przygotowuje się ich dużo, aby zaznać w kolejnym roku dobrobytu – aby to jednak  zadziałało, trzeba spróbować każdej z nich. Wspólnym mianownikiem wszystkich wieczerzy są ryby, grzyby i kluski, które popijamy niemal we wszystkich regionach kompotem z suszu. 24 grudnia zasiądziemy ponownie przy wigilijnych stołach w różnych konfiguracjach. Danie śląskie spotka się kaszubskim, a mazowieckie z podlaskim. W Wigilię będziemy dzielić rodzinne chwile, ale także kulinarne tradycje i regionalne bogactwo smaków i aromatów.



Źródła:
  • http://jedzjedz.pl/news/show/616/wigiliaregionow
  • http://potrawyregionalne.pl/229,Wigilia_i_Boze_Narodzenie.htm
  • https://blaber.pl/lifestyle/12-potraw-wigilijnych/


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: