W okresie zakupowego szaleństwa, kiedy sklepy szykują promocje z okazji Black Friday, Cyber Monday, świąt i posezonowych wyprzedaży, zdarza nam się kupować mnóstwo rzeczy, które później zalegają w naszych domach. Jednak czy są nam one niezbędne? A może wszystkie rzeczy, których potrzebujemy, już mamy lub mają je inni i chętnie nam je odstąpią? 

Mania kupowania

Żyjemy w czasach, kiedy wiele zakupowych potrzeb jest kreowanych przez firmy, które chcą nam sprzedać produkowane przez siebie dobra. Rzeczy są tanie, w sklepach jest ich pod dostatkiem (lub nawet w nadmiarze). Wielu z nas ma więcej przedmiotów niż potrzebuje – dotyczy to ubrań, dodatków, sprzętu elektronicznego, narzędzi, akcesoriów kuchennych i wielu innych rzeczy, którymi wypełnione są nasze mieszkania, piwnice i garaże. Często, aby kupić nową rzecz, poprzedniej się pozbywamy. Jednak ilu z nas wie lub zastanawia się nad tym, co dzieje się z przedmiotami, które wyrzucamy? Znaczna część z nich zalega na wysypiskach śmieci lub zalewa kraje trzeciego świata. Dlatego zawsze przed zakupem nowej rzeczy lub pozbyciem się pozornie niepotrzebnej, warto zastanowić się, jak można wykorzystać to, co już mamy.

Specjaliści od naprawy

Wiele statystyk mówi, że sprzęt elektroniczny i elektryczny po okresie gwarancji zaczyna się psuć. Buty często już po jednym sezonie mają zdartą podeszwę, pęknięcia lub inne uszkodzenia. Ubrania z sieciówek po kilku praniach się rozciągają, a nawet jeśli są dobrej jakości, to po prostu się nam nudzą. Jednak nie musi to być powód do kupowania nowych rzeczy. Czasem wystarczy udać się do specjalisty, który naprawi lub przerobi nasze rzeczy, aby dłużej nam służyły. Dobry szewc potrafi odnowić najbardziej zniszczone buty, a krawcowa  z nieużywanych spodni zrobi modne szorty. Zegarmistrz wymieni pasek zegarka, który się nam znudził, zastąpi starą baterię nową oraz naprawi uszkodzony mechanizm.  Sprzęt elektroniczny, który przestał nam służyć, również warto dać do oględzin specjalisty – być może uda się go naprawić lub przynajmniej użyć części do naprawy urządzeń innych osób – dzięki temu zaoszczędzimy pieniądze i nie wyprodukujemy nowych elektrośmieci. 

Recykling i upcycling

Pod pojęciem recykling kryje się zwykle downcycling, czyli przetwarzanie odpadów na rzeczy gorszej jakości i mniejszej wartości np. papier toaletowy z książek i czasopism, worki na śmieci z reklamówek i woreczków foliowych lub czyściwo przemysłowe z ubrań. Na wartości nie traci szkło, ponieważ można je przetwarzać w nieskończoność, bez utraty jego jakości. Czym innym jest upcycling, czyli ponowne wykorzystanie rzeczy z podniesieniem ich wartości. O ile w warunkach domowych nie możemy przerabiać na nowo szkła lub papieru na dużą skalę, to upcycling może stać się naszym hobby. Jeśli rozejrzymy się wokół, okaże się, że ta idea jest popularnie wykorzystywana od wielu lat. Najbardziej transparentnym przykładem upcyclingu jest wykorzystanie europalet. Od kilku lat obserwujemy niesłabnącą popularność tego produktu do tworzenia ławek, stolików, półek, a nawet łóżek. Niektóre restauracje i puby budują całe letnie ogródki z tego surowca. W domowym zaciszu również możemy dać nieprzydatnym rzeczom drugie życie. Poniżej przykłady:

• Puszki po konserwach można oczyścić z etykiet, pomalować farbą albo okleić materiałem lub resztkami tapety – powstaną wówczas pojemniki do przechowywania pędzli do makijażu, sztućców,  przyrządów biurowych oraz innych drobiazgów. Takie puszki mogą również posłużyć jako osłonka do plastikowej doniczki. Jeżeli puszki mają pokrywkę (np. puszki po kawie), po ozdobieniu można je wykorzystać do przechowywania sypkich artykułów spożywczych, jak kasze, makarony czy ziarna. Puszki mogą również zamienić się w piękne lampiony – wystarczy za pomocą młotka i gwoździa zrobić w nich dziury, które będą układały się np. w kształt serca i pomalować sprejem. Po tym pozostaje włożenie do środka świeczki i zamocowanie uchwytu, jeśli chcemy przenosić lampion.

• Talerze – jeśli chcemy ponownie wykorzystać pojedyncze talerze, które nie pasują do reszty serwisu, można zrobić z nich paterę – wystarczy skleić dwa talerze np. za pomocą ozdobnego świecznika, wąskiego wazonu lub innego ozdobnego przedmiotu, którego już nie używamy – takie naczynie stanie się nietypowym elementem naszej zastawy. Innym sposobem na upcyckling talerza jest zamontowanie do niego mechanizmu zegarowego, dzięki czemu zyskamy ozdobny i oryginalny zegar ścienny. Talerze z grubego plastiku, którym chcemy nadać elegancki wygląd, wystarczy okleić kawałkami połamanych płyt CD – wówczas będzie można na nich podawać np. słodycze lub owoce. 

• Butelki i słoiki – szklane przedmioty można bardzo łatwo ozdobić, dlatego jeśli kupimy produkty w ładnym szklanym pojemniku, warto go zachować i ponownie wykorzystać.  Słoik wystarczy okleić kawałkami koronkowych firanek i sznurkiem lub wstążką – uzyskamy wówczas rustykalne świeczniki. Butelki i słoiki, udekorowane materiałem lub pomalowane, mogą służyć jako wazon. W szklanych pojemnikach,  które własnoręcznie ozdobimy, możemy również przechowywać sypkie produkty spożywcze. Pozostałe słoiki można wykorzystać do przechowywania domowych przetworów.

• Opony – ze zużytych opon łatwo zrobić huśtawkę – wystarczy przymocować oponę na drzewie lub specjalnym stelażu. Dla nieco młodszych dzieci można zrobić bujak – po przecięciu opony na pół dwie krawędzie należy połączyć deseczką, która będzie pełniła rolę siedziska. Obydwie wersje huśtawek warto pomalować, choć i bez tego dzieci zapewne chętnie skorzystają z przydomowego placu zabaw. Opona może również pełnić rolę kwietnika, a nawet pufa lub stolika. Te dwa ostatnie wyglądają szczególnie imponująco. Oponę wystarczy wypełnić poduszkami i okleić np. grubym sznurem lub po prostu pomalować, a otrzymamy oryginalne siedzisko.  Aby zrobić stolik, należy z płyty pilśniowej wyciąć okrąg o szerokości opony i z obydwu stron przytwierdzić płytę. Następnie całość wystarczy okleić materiałem – dzięki temu otrzymamy efektowny mebel za niewielką cenę. 

• Rolki po papierze toaletowym – te łatwo zgromadzić w każdym domu. Można skleić ze sobą kilka i wykorzystać jako pojemnik do przechowywania kabli. Nieco bardziej twórczy sposób wykorzystania tych surowców można zaproponować dzieciom – zwykła rolka po papierze toaletowym, po pokolorowaniu i doklejeniu papierowych elementów, może stać się papierowym zwierzątkiem lub bohaterem domowego spektaklu teatralnego. Nieco starsi mogą pociąć papierową rolkę na okręgi i skleić je ze sobą, tworząc w ten sposób ozdobny wieniec świąteczny lub nawet ramę lustra.

Recycling jest ważny ze względu na ochronę środowiska – dzięki temu wykorzystujemy to, co już mamy, więc nie zaśmiecamy Ziemi i nie marnujemy zasobów już wyprodukowanych. W Internecie znajdziemy mnóstwo inspiracji do wykorzystania rzeczy pozornie nieprzydatnych. Rosnąca popularność DIY (ang. Do it yourself – zrób to sam) powoduje, że blogerzy proponują coraz to nowe i bardziej oryginalne pomysły na upcycling.

Sharing is caring

Hasło popularyzuje ideę, że dzielenie się jest troszczeniem się (ang. sharing is caring) – jednak krótki slogan mieści w sobie bardzo wiele znaczeń. Nie dotyczy jedynie oddawania uboższym rzeczy, które nie są nam potrzebne i chcemy się ich pozbyć, ale również pożyczania oraz wymieniania się rzeczami, których nie używamy. Taka postawa jest wyrazem dbałości zarówno o innych ludzi, jak i o naszą planetę – dzięki dzieleniu się oszczędzamy zasoby naturalne i zawartość portfeli jej mieszkańców. Jeśli znudzą się nam ubrania i dodatki lub zmieni się nasz styl, a rzeczy, które posiadamy, są w dobrym stanie, nie musimy ich wyrzucać – wystarczy wybrać się z nimi na osiedlową wymianę lub samodzielnie zorganizować takie przedsięwzięcie. Rzeczy można również sprzedać za niewielką cenę lub oddać za pomocą portali internetowych – dzięki temu posłużą one innym. Książki, które już przeczytaliśmy i nie będziemy z nich korzystać oraz gry planszowe, które się nam znudziły, chętnie przyjmą biblioteki publiczne. Kiedy planujemy remont, nie musimy kupować nowego sprzętu jak wiertarka lub inne tego typu narzędzia. Wystarczy zapytać wśród znajomych – być może ktoś dysponuje potrzebnym nam sprzętem i mógłby go nam pożyczyć. Podobnie jest z innymi przedmiotami, których potrzebujemy okazjonalnie – czasem nie trzeba koniecznie wydawać pieniędzy i zajmować miejsca w domu. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy jakaś rzecz jest dla nas odpowiednia i czy będziemy jej używać, wypożyczenie jej wcześniej pozwoli nam ocenić, czy powinniśmy ją kupić.

W Polsce coraz popularniejsze stają się wyprzedaże garażowe – znane nam z amerykańskich filmów. Na takich wyprzedażach można znaleźć wiele skarbów za niewielkie pieniądze.

Dawanie drugiej szansy rzeczom, które na pierwszy rzut oka nadają się do wyrzucenia, może przynieść nam sporo zabawy i zaoszczędzić pieniądze. Będziemy też postępować proekologicznie i… w końcu może to stać się naszym nowym hobby. Zatem zanim wyrzucimy jakąś rzecz, spróbujmy dać jej drugą szansę – nic nie tracimy, a możemy wiele zyskać. 



Źródła:

• https://www.ograniczamsie.com/
• http://www.nanowosmieci.pl/
• https://dompelenpomyslow.pl/
• https://www.newsweek.pl/swiat/i-ty-tez-zasmiecasz-afryke/erdfggs