Librus

Oficjalna aplikacja Librus

W zdrowym ciele zdrowy duch, czyli wychowanie przez sport

Nie od dziś wiadomo, że sport to zdrowie. Dzieci regularnie uprawiające sport cieszą się lepszą formą i witalnością niż te, które wolny czas spędzają przed telewizorem czy komputerem. Sport pomaga nie tylko w rozwoju fizycznym dziecka, ale ma pozytywny wpływ także na kształtowanie się jego charakteru. Słowem – sport jest skutecznym narzędziem wychowawczym.

O ogromnym znaczeniu aktywności fizycznej w procesie wychowania mówili już wielcy filozofowie greccy, m.in. Arystoteles i Platon, którzy podkreślali, że sport wpływa nie tylko na ciało, ale ma także kluczowe znaczenie w kształtowaniu charakteru i moralności. Aktywność fizyczną na przełomie wieków traktowano z różną atencją, niemniej jednak dzisiejszy termin "wychowanie fizyczne" stosowany jako określenie przedmiotu szkolnego dobrze odzwierciedla współczesne podejście do aktywności fizycznej. Bo nie tylko o sferę physis się rozchodzi...

Czym skorupka za młodu nasiąknie...

Styczność ze sportem od najwcześniejszych lat jest kluczowa w kontekście formowania prawidłowych nawyków i postaw związanych z ciałem, a także dyscypliny, wytrwałości i zasadami współżycia społecznego. Niestety im później dziecko rozpoczyna przygodę z aktywnością fizyczną, tym trudniej wytrwać mu w postanowieniu regularności i trenować nieprzyzwyczajone do wysiłku ciało. Jeżeli jednak w aktywnym trybie życia rozkochamy małe dziecko, jest duża szansa, że dobre nawyki pozostaną mu również w wieku dorosłym.

Hartowanie ciała

Dla dzieci od 6 do 17 roku życia Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje przynajmniej 60 minut dziennie aktywności o średnim lub intensywnym natężeniu, przy czym większość powinna mieć charakter aerobowy. Badania przeprowadzone w polskich szkołach w roku szkolnym 2012/2013 pokazują, że jedynie 74% uczniów uczestniczyło we wszystkich lub prawie wszystkich lekcjach WF, a aż 11% brało udział jedynie w połowie zajęć. 70% uczniów skorzystało ze zwolnienia wypisanego przez rodziców. Uniemożliwia to osiągnięcie przez dzieci zalecanego poziomu aktywności fizycznej. Warto zauważyć, że podstawa programowa i tak nie odpowiada zaleceniom WHO. A ruch, w szkole czy poza nią, jest niezbędny do prawidłowego rozwoju.

grafika_artykul_wychowanie_sport.jpg


Regularne podejmowanie aktywności fizycznej przynosi ewidentne zdrowotne korzyści takie jak zachowanie prawidłowej wagi, wykształcenie nienagannej postawy ciała czy zmniejszenie szans na pojawienie się chorób cywilizacyjnych (cukrzyca). Dzięki uprawianiu sportu dziecko uczy się także, jak dbać o własne ciało, co zdecydowanie procentuje w późniejszych latach życia. W końcu prawidłowa dieta czy umiejętność odpoczynku i regeneracji wynikają pośrednio ze styczności ze sportem.

Aktywność fizyczna sprzyja również rozładowaniu napięcia spowodowanego stresem, który jest poważnym problemem, szczególnie wśród młodzieży. WHO podkreśla pozytywny wpływ sportu w procesie redukowania symptomów niepokoju i depresji. Regularne ćwiczenia fizyczne przyczyniają się też do poprawy wydolności układu oddechowego i układu krążenia, a to ma znaczenie w poprawie koncentracji i pamięci, czyli wpływa bezpośrednio na wyniki w szkole.

I tu pojawia się pytanie – kiedy zacząć wprowadzać regularną aktywność do życia dziecka? "Na rozbudzenie w dziecku miłości do sportu nie warto czekać. Szczególnie ważne, żeby w wieku tak zwanego "złotego rozwoju" (3-7 lat), kiedy w ciele kształtują się wszystkie cechy sprawnościowe: następuje wzmocnienie mięśni i kośćca, dojrzewają wyższe ośrodki układu nerwowego, zapewnić małemu człowiekowi jak najwięcej ruchu. Takie przygotowanie ogólnorozwojowe przyda się potem w każdej dyscyplinie." – mówi Katarzyna Selwant, psycholog olimpijski i sportsmenka, która na co dzień pracuje z małymi sportowcami.

Kuźnia charakteru

Aktywność uprawiana regularnie ma ogromny wpływ na to, jakim człowiekiem w przyszłości stanie się nasze dziecko. Dzieje się tak dlatego, że poprzez sport wyrażają się wartości, które dorośli nie zawsze potrafią przekazać dzieciom werbalnie. Mały miłośnik aktywności fizycznej w naturalny sposób uczy się wytrwałości, dokładności, systematyczności, a także zasad współżycia społecznego i fair play. Uprawianie sportu sprzyja także wszechstronnemu rozwojowi dziecka, jednocześnie niwelując skrajny indywidualizm i egoizm.

Sport ma też niebagatelny wpływ, jeśli chodzi o kształtowanie poczucia pewności siebie, świadomości samodecydowania o sobie i asertywności. Ma to ogromne znaczenie szczególnie dla nastolatków – dorastające dziecko, które poprzez sport wypracowało asertywną postawę, ma mniejsze szanse na ugięcie się pod presją rówieśników i sięgnięcie np. po używki, aby przypodobać się grupie.

Do całej palety korzyści wynikających z uprawiania sportów należy zaliczyć też umiejętność obiektywnej oceny swoich zdolności i godnego radzenia sobie z porażkami, które w sporcie są nieuniknione. Kształtuje to w dziecku większą odporność na krytykę, a tak przystosowany młody człowiek staje się bardziej zaradny życiowo i zahartowany na przeciwności losu

Przyjemność, a nie przymus

Choć korzyści z uprawiania sportu od najmłodszych lat są bezdyskusyjne, rodzice nie powinni zmuszać dziecka do podejmowania aktywności fizycznej, ale umiejętnie je do niej zachęcać. Ważne, aby dziecko czerpało jak największą przyjemność i radość z ruchu. Jeśli więc proponowana przez rodziców dziedzina dodatkowych zajęć sportowych nie interesuje dziecka, można spróbować pokazać mu kilka innych dyscyplin.

"Zawsze warto zainteresować dziecko jakimś sportem, pokazać wiele możliwości – tenis, taniec towarzyski, pływanie – ale rozsądnie wszystko dawkować. Sześcio-, siedmio- i ośmiolatkowi wystarczy 2-3 razy w tygodniu np. tenis" – uważa Paweł Bojarski, były trener reprezentacji narodowej Polski i Finlandii, instruktor dzieci i młodzieży w Akademii Tenisowej Klubu Tenisowego Legia w Warszawie. Zakładając, że dziecko przynajmniej godzinę dziennie ma spędzać, ruszając się, oprócz zajęć sportowych możemy zaplanować dziecku aktywność w formie rekreacji i zabawy, np. gry w piłkę z kolegami lub zabawy na placu zabaw.

Przykład idzie z góry

Najlepszą metodą na wprowadzenie dziecka w świat aktywności fizycznej jest uprawianie sportu razem z nim. Nawet najciekawsze sportowe zajęcia pozalekcyjne i najmodniejsze sportowe gadżety nie zachęcą dziecka do sportu tak, jak wspólny czas spędzony aktywnie w gronie najbliższych. W poszukiwaniu familijnych aktywności warto wziąć pod lupę jazdę na rowerze, nartach czy rolkach, górskie wycieczki, ping-pong albo po prostu długie spacery. Do aktywnego spędzania czasu nie potrzeba wielkich nakładów finansowych ani specjalnej infrastruktury – ewentualne braki można spokojnie nadrobić entuzjazmem i pomysłowością. Efekty uprawiania sportu w rodzinnym gronie z pewnością przełożą się na wzrost formy wszystkich członków rodziny, a także zbliżą ich do siebie i wzmocnią poczucie team spirit, czyli ducha drużyny.



Źródła:
  1. Mazur P., "Wychowanie poprzez sport. Wielość spojrzeń i doświadczeń", Chełm 2014
  2. PNS Pentor na zlecenie Procter&Gamble, "Postawy Polaków wobec sportu", Warszawa 2012
  3. „Global Recommendations on Physical Activity for Health”, World Health Organization 2010
  4. Woynarowska B., Mazur J., Oblacińska A., „Uczestnictwo uczniów w lekcjach wychowania fizycznego w szkołach w Polsce”, Hygeia Public Health, 50(1) , Poznań 2015
  5. http://www.junior.sport.pl/junior/1,143109,17389314,7_powodow__dla_ktorych_dzieci_powinny_uprawiac_sport.html
  6. http://www.junior.sport.pl/junior/1,143113,14828890,Psychologia_sportu_dzieci__Krok_po_kroku_do_mistrzostwa.html


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: