Jaki okres pracy w szkole można wliczyć nauczycielowi do odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela? Jaki jest okres trwania stażu dla nauczyciela kontraktowego z dziesięcioletnim okresem pracy w szkole? Za jaki okres pracy należy ocenić nauczyciela mianowanego, który zmienił miejsce zatrudnienia?

Ogólne założenia dotyczące awansu zawodowego nauczycieli

Na podstawie:

• rozdział 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, 1586, 1672, 2005),
• art. 9-12 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1730 i z 2023 r. poz.1672).

Od dnia 1 września 2022 r. obowiązują nowe zasady awansu zawodowego nauczycieli, w które wpisane są również obowiązujące przez wiele ostatnich lat założenia realizacji stażu na kolejne stopnie awansu zawodowego. Regulacje na ten temat znajdują się w tzw. „przepisach przejściowych” zawartych w ww. ustawie z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Te „przepisy przejściowe” wskazują, w jaki sposób awans zawodowy ma być realizowany przez nauczycieli, których nowe zasady objęły w trakcie realizacji stażu zgodnie dotychczasowym, obowiązującym prawem do dnia 31 sierpnia 2022 r.

Od dnia 1 września 2022 r.
1) obowiązują dwa stopnie awansu zawodowego nauczycieli: nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany,
2) nauczyciel rozpoczynający pracę w szkole to nauczyciel początkujący,
3) nauczyciel początkujący ma obowiązek odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela, które będzie trwało 3 lata i 9 miesięcy – będzie to jeden z warunków do otrzymania stopnia nauczyciela mianowanego,
4) nauczyciel mianowany, który będzie chciał zdobyć stopień nauczyciela dyplomowanego, będzie musiał odbyć okres pracy w szkole trwający 5 lat i 9 miesięcy – będzie to jeden z warunków do otrzymania stopnia nauczyciela dyplomowanego.

Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskali stopnia nauczyciela kontraktowego

Na podstawie:

• art. 9 i art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1730 i z 2023 r. poz. 1672).

Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. pracowali w szkole, nawet kilka lat, i nie uzyskali stopnia nauczyciela kontraktowego, odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela zgodnie z nowymi przepisami, które obowiązują od dnia 1 września 2022 r. Do okresu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela wlicza się okres dotychczasowego zatrudnienia nauczyciela w szkole (czyli przed dniem 1 września 2022 r.), jeśli nauczyciel był zatrudniony w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, z wyłączeniem okresów nieobecności nauczyciela w pracy trwających nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego. W przypadku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, okres wliczany do tego przygotowania do zawodu nie może być dłuższy niż 3 lata.
Dla nauczycieli, dla których przygotowanie do zawodu trwa 2 lata i 9 miesięcy (nauczyciel posiada stopień naukowy, prowadził zajęcia w szkole za granicą, był nauczycielem akademickim i legitymował się co najmniej 3-letnim okresem pracy na uczelni, posiadał co najmniej 5-letni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy), okres wliczany do tego przygotowania do zawodu nie może być dłuższy niż 2 lata.

Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego

Na podstawie:

• art. 10 ust. 1-5, art.17 i art. 18 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1730 i z 2023 r. poz. 1672).

Nauczyciele kontraktowi, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych, ale nauczyciele ci mają skrócony okres stażu na stopień nauczyciela mianowanego. Dla tych nauczycieli istnieją trzy możliwości odbywania stażu na stopień nauczyciela mianowanego.

1) W przypadku nauczycieli kontraktowych, którzy przed dniem 1 września 2021 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego, wymiar stażu na stopień nauczyciela mianowanego skraca się o rok, czyli staż ten trwa 1 rok i 9 miesięcy. Długość trwania tego stażu, który jest skrócony o rok, dotyczy nauczycieli, którzy rozpoczęli staż od dnia 1 września 2021 r. lub od dnia 1 września 2022 r. lub rozpoczną staż od dnia 1 września kolejnych lat, ale nie dłużej niż od dnia 1 września 2025 r. Wskazania o rozpoczęciu stażu dla tych nauczycieli wynikają z faktu, że nauczyciele kontraktowi mogą ubiegać się w awansie o stopień nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych z długością trwania stażu wskazanego powyżej nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2027 r.

2) W przypadku nauczycieli, którzy odbyli staż na stopień nauczyciela kontraktowego w wymiarze 12 miesięcy (to nauczyciele, którzy rozpoczynali staż na stopień nauczyciela kontraktowego w roku szkolnym 2018/2019) i którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego przed dniem 1 września 2022 r., staż na stopień nauczyciela mianowanego odbywają w wymiarze 9 miesięcy.

3) Nauczyciele kontraktowi, którzy w dniu 1 września 2022 r. posiadali co najmniej dziesięcioletni okres pracy w szkole i którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego przed dniem 1 września 2022 r., mogą ubiegać się o uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego po odbyciu stażu trwającego 9 miesięcy.

Od dnia 1 stycznia 2023 r. nauczyciele urlopowani lub zwolnieni z obowiązku świadczenia z pracy na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, mogą złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego o awans na stopień nauczyciela mianowanego po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego, jeśli ich okres urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy trwa nieprzerwanie co najmniej 2 lata.

Nauczyciele kontraktowi mogą ubiegać się o stopień nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych z długością trwania stażu wskazanego powyżej nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2027 r.

Od dnia 1 września 2022 r. nauczyciel, który przed tym dniem uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego do celów płacowych, jest traktowany jak nauczyciel początkujący zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie.

Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela mianowanego

Na podstawie:

• art. 8 ust. 3, art. 1112 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1730 i z 2023 r. poz.1672).

Nauczyciele, którzy przed dniem 1 września 2022 r. rozpoczęli staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, lecz do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela dyplomowanego, stopień nauczyciela dyplomowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych.

Nauczyciele, którzy stopień nauczyciela mianowanego uzyskali według przepisów dotychczasowych i do dnia 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, realizację i nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego odbędą zgodnie z nowymi zasadami awansu zawodowego. Przepracowanie okresu pracy w szkole, który wynosi co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego i jest jednym z warunków do nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego, skraca się dla tych nauczycieli:
1) do 3 lat i 9 miesięcy, jeśli odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy,
2) do 4 lat i 9 miesięcy, jeśli odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy lub w wymiarze 9 miesięcy.

Ten skrócony okres pracy w szkole jest w tym przypadku zależny od długości trwania stażu, który nauczyciel odbywał na stopień nauczyciela mianowanego.

Jednym z warunków nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego jest posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Ocena ta jest dokonywana na wniosek zainteresowanego nauczyciela i obejmuje okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny, z tym że do okresu tego nie wlicza się okresów usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwającej dłużej niż 3 miesiące.

W przypadku, gdy nauczyciel mianowany zmienił przed dniem 1 września 2022 r. miejsce zatrudnienia w okresie 3 lat przed dokonaniem oceny pracy, ocena pracy tego nauczyciela może być dokonana za okres krótszy niż 3 lata pracy przed dokonaniem tej oceny, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy.
W ocenie tej nie uwzględnia się oceny pracy z poprzedniego miejsca zatrudnienia, w którym nauczyciel zakończył pracę przed dniem 1 września 2022 r., chyba że nauczyciel wystąpił do dyrektora szkoły z wnioskiem o uwzględnienie tej oceny.




Danuta Skrzypek
Edukator, menadżer oświaty, wieloletni dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły, zdobywczyni licencji na prowadzenie grantów kuratoryjnych w zakresie: dokumentacji pracy szkoły, bezpieczeństwa uczniów, planowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w świetle podstawy programowej kształcenia ogólnego, nauczyciel biologii i chemii w szkołach różnych typów. Laureatka licznych nagród kuratoryjnych i samorządowych; za szczególne zasługi dla oświaty odznaczona medalem KEN.

Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.