Za co nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej, kto może być członkiem komisji dyscyplinarnej, jakie są kary dyscyplinarne dla nauczycieli i co to jest rejestr orzeczeń dyscyplinarnych? Jakie działania podejmuje dyrektor szkoły, jeśli nauczyciel popełni czyn naruszający prawa i dobro dziecka? 

Odpowiedzialność dyscyplinarna

Na podstawie:
art. 6, art. 75 ust. 1, art. 76 ust. 2, art. 77 ust. 1, art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.)

Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej. Nauczyciela można ukarać dyscyplinarnie:

• za uchybienie godności zawodu nauczyciela
  lub
• za nierzetelne realizowanie obowiązków, które są związane z wykonywaniem zadań na stanowisku nauczyciela oraz zadań związanych z podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą,  w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Kary dyscyplinarne wymierza komisja dyscyplinarna.

• Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji to komisja przy wojewodzie, właściwa dla nauczycieli wszystkich szkół funkcjonujących na terenie województwa. 
• Komisja dyscyplinarna drugiej instancji, to odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw oświaty i wychowania.

Komisję dyscyplinarną powołuje się na okres czteroletniej kadencji.

Organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna powołuje rzecznika dyscyplinarnego i co najmniej dwóch jego zastępców, spośród pracowników, którzy obsługują ten organ.

Skład komisji dyscyplinarnej

Na podstawie:
art. 78 ust. 1, ust. 6, art. 79 ust. 4-6, art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.)

Członkiem komisji dyscyplinarnej może być nauczyciel: 

1. który posiada stopień nauczyciela mianowanego albo dyplomowanego; 
2. który posiada co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej w przedszkolu, szkole lub placówce, publicznej lub niepublicznej, lub innych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1; 
3. który ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych; 
4. który nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; 
5. który nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną; 
6. wobec którego nie toczy się postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne; 
7. który posiada nieposzlakowaną opinię. 

Obowiązków członka komisji dyscyplinarnej nie można pełnić dłużej niż przez dwie pełne następujące po sobie kadencje (jedna kadencja komisji dyscyplinarnej trwa cztery lata).

Wykonywanie zadań w komisji dyscyplinarnej przez jej członków jest traktowane na równi z wykonywaniem obowiązków pracowniczych. 

Szkoła lub organ zatrudniający nauczyciela powołanego na członka komisji dyscyplinarnej udziela mu zwolnienia od pracy na czas niezbędny do pełnienia funkcji w komisji. 

Członek komisji dyscyplinarnej przechodzący w czasie trwania kadencji komisji na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne pełni swoje obowiązki do końca kadencji komisji. 

Organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna, powołuje spośród członków komisji dyscyplinarnej przewodniczącego komisji oraz co najmniej dwóch jego zastępców.

Kary dyscyplinarne dla nauczycieli i rejestr orzeczeń dyscyplinarnych.

Na podstawie:
art. 10 ust. 8b, art. 76 ust. 1, ust. 5, art. 85s ust. 1-2 i ust. 5 art. 80w ust. 1, art. 85x ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.)

Karami dyscyplinarnymi dla nauczycieli są: 

1. nagana z ostrzeżeniem; 
2. zwolnienie z pracy; 
3. zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania; 
4. wydalenie z zawodu nauczyciela. 

Odpis prawomocnego orzeczenia o ukaraniu karą dyscyplinarną wraz z uzasadnieniem włącza się do akt osobowych nauczyciela.

Kary dyscyplinarne, z wyjątkiem kary wydalenia z zawodu nauczyciela, podlegają zatarciu po upływie 3 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu, a kara dyscyplinarna, która jest związana ze zwolnieniem nauczyciela z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania – po upływie 6 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu. 

Z chwilą zatarcia kary dyscyplinarnej uważa się ją za niebyłą.

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania prowadzi centralny rejestr orzeczeń dyscyplinarnych, w którym gromadzi się informacje o nauczycielach prawomocnie ukaranych karami dyscyplinarnym:

• zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania, albo karą dyscyplinarną wydalenia z zawodu nauczyciela oraz
• informacje o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków. 

W celu potwierdzenia spełniania warunku, że nauczyciel nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania albo karą dyscyplinarną wydalenia z zawodu nauczyciela, dyrektor szkoły, przed nawiązaniem stosunku pracy z nauczycielem, jest obowiązany zasięgnąć informacji z rejestru orzeczeń dyscyplinarnych. 

Dyrektor szkoły ustala, za pomocą narzędzia informatycznego udostępnionego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, że numer PESEL nauczyciela  nie znajduje się w omawianym rejestrze.

Kary porządkowe, a popełnienie czynu przez nauczyciela naruszającego prawa i dobro dziecka

Na podstawie:

• art. 75 ust. 2 i ust. 2a, art.85t ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.);
• art. 108 i art. 110 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.) 

Za uchybienia przeciwko porządkowi pracy, w rozumieniu art. 108 Kodeksu pracy, wymierza się nauczycielom kary porządkowe zgodnie z Kodeksem pracy.

Do kar porządkowych, które dyrektor szkoły może zastosować względem nauczyciela, należy: 

1. kara upomnienia, 
2. kara nagany.

Dyrektor szkoły może również zastosować karę pieniężną.

O zastosowanej karze porządkowej dyrektor szkoły zawiadamia nauczyciela na piśmie. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych nauczyciela.

Kar porządkowych nie wymierza się nauczycielowi za popełnienie czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. O popełnieniu przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka dyrektor szkoły, a w przypadku popełnienia takiego czynu przez dyrektora szkoły – organ prowadzący szkołę, zawiadamia rzecznika dyscyplinarnego nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o popełnieniu czynu.

Dyrektor szkoły zawiesza w pełnieniu obowiązków nauczyciela, a organ prowadzący szkołę – nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły, jeżeli złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka.

Zawieszenie w pełnieniu obowiązków nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy, chyba że przeciwko nauczycielowi lub nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora szkoły toczy się jeszcze postępowanie karne lub postępowanie dyscyplinarne, w związku z którym nastąpiło zawieszenie.





Danuta Skrzypek
Edukator, menadżer oświaty, wieloletni Dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły.



Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.