Wywiadówka na 6 – rozwijamy współpracę z rodzicami

Nauczyciel – z racji funkcji – jest odpowiedzialny za budowanie dobrych relacji z rodzicami uczniów. Dobre relacje to fundament udanej współpracy, a dobrze zorganizowane spotkania z rodzicami budują zaufanie do kompetencji nauczyciela i wpływają na jakość tej współpracy. Tym tekstem zaczynamy cykl 6 artykułów, w których zaproponujemy sposoby organizacji tematycznych spotkań wspierających rodziców, które nastawione są na długofalową współpracę. W dzisiejszym artykule o tym, jak zaplanować i przeprowadzić pierwsze spotkanie z rodzicami w nowym roku szkolnym.

Przygotowanie do spotkania z rodzicami

Pierwsze działania dobrze podjąć już na początku roku szkolnego, kiedy planujemy kalendarz działań. Ustalamy terminy spotkań z rodzicami na cały rok. Dobrze, żeby to był ten sam dzień tygodnia i ta sama godzina. Ułatwi to zapamiętanie i planowanie rodzicom. W tym samym kalendarzu powinny się znaleźć terminy i godziny tzw. konsultacji nauczycieli.  Kiedy zbliża się termin wywiadówki, można wysłać rodzicom wiadomość, informując o szczegółach zbliżającej  się wywiadówki.  To przygotuje dobry grunt do zbudowania atmosfery spotkania.

Szanowni Państwo!

Zapraszam na spotkanie rodziców uczniów klasy V a, które odbędzie się w dniu 21 września 2019 roku o godz. 17.00 w sali 215. Podczas spotkania przedstawię Państwu plan pracy szkoły, krótko przypomnę dokumenty, które regulują pracę szkoły, zaproszę Państwa do udziału w pracach trójki klasowej, zaprezentuję wstępne zapisy programu wychowawczego klasy. Podczas prezentacji tego programu bardzo liczę na Państwa propozycje dot. pracy wychowawczej w tym roku. Spotkanie zakończy się ok. godziny 18.30. Po spotkaniu ogólnym będzie możliwość  rozmów indywidualnych. Pozostanę do Państwa dyspozycji do godziny 19.30. Jeśli z przyczyn losowych nie będą Państwo mogli uczestniczyć w spotkaniu, bardzo proszę o informację.                                                             

Małgorzata Kowalska wychowawca klasy V a


Dla  nauczycieli szkoła to oswojona przestrzeń, w której nic nie zaskakuje. Dla rodziców szkoła jest przestrzenią wywołującą różne skojarzenia, niekoniecznie przyjemne. Ważne więc będzie przygotowanie sali, w której odbędzie się wywiadówka, w taki sposób, aby uczestnicy spotkania dobrze się w niej czuli. Decydują zwykle drobiazgi: czystość, kwiaty,  liczba miejsc, potrzebny sprzęt, wystawa prac, wytworów dzieci, gazetki ścienne, ekspozycja książek dla rodziców itd. Aranżacja wnętrza musi być przemyślana. „Szkolny” układ stolików i krzeseł nie sprzyja otwartości, ale ustawienie samych krzeseł w krąg spowoduje, że rodzice mogą poczuć się niekomfortowo, nie mając żadnej „osłony” gwarantującej poczucie bezpieczeństwa. Korzystny będzie układ stolików i krzeseł w podkowę. Wtedy wszyscy uczestnicy widzą się nawzajem, a równocześnie każdy ma swoją bezpieczną przestrzeń. Wszelkie potrzebne materiały powinny być przygotowane  i łatwe do natychmiastowego zaprezentowania.

a_wywiadowka1_LS_graf.jpg

Sporym wyzwaniem dla nauczyciela jest rozpoznawanie rodziców, szczególnie na początku współpracy. Poza tym na spotkaniach bywają zamiennie matki i ojcowie. Rozwiązaniem może być przygotowanie przy drzwiach stolika z wyłożoną listą obecności z imionami i nazwiskami dzieci. Witając się z kolejnymi wchodzącymi, prosimy o podpis i dyskretnie zerkamy, czyj to rodzic. Rozwiązaniem mogą być także wizytówki przygotowane przez dzieci – z rysunkiem lub jakimś żartobliwym komentarzem - liścikiem dla swojego rodzica (Mamo, będzie ok!).

Podczas spotkania

To nauczyciel jest organizatorem, sam zaplanował czas i program, przestrzeganie  planu i kontrolowanie czasu to jego rola. O czym koniecznie trzeba pamiętać podczas wywiadówki?

1. Pierwsze wrażenie
Dwadzieścia sekund, dwadzieścia słów, dwadzieścia gestów. To reguła, która tłumaczy znaczenie pierwszego wrażenia. Ważną rolę odgrywają także tzw. sądy migawkowe – automatyczne, sztywne i pełne emocji. Mogą bardzo mocno wpływać na relacje między ludźmi. Pamiętając o tym, trzeba przemyśleć strój (elegancko, ale nie nazbyt elegancko), zadbać o włosy i paznokcie, czyste buty. A najważniejsze – przygotować uśmiech i entuzjazm.

2. Sposób mówienia
Ton głosu, entuzjazm i płynność mówienia to czynniki, które powodują, że słuchacz chętniej skupia uwagę na mówiącym. Leniwy, monotonny mówca zniechęca, nuży słuchaczy i nie wzbudza zaufania. Podobny skutek ma używanie trudnych terminów.  Dla nauczyciela pojęcia typu: podstawa programowa, dostosowanie wymagań edukacyjnych czy organizacja procesów edukacyjnych, to terminy bliskie, oswojone, codzienne. Dla wielu rodziców mogą być trudne do zrozumienia.

3. Komunikacja werbalna i niewerbalna
Specjaliści twierdzą, że z całości komunikatu odbiorca zapamiętuje najwięcej szczegółów dotyczących wyglądu i zachowania nadawcy, potem sposób mówienia, a niewielki procent zapamiętanych informacji dotyczy treści komunikatu. Dbając o komunikację niewerbalną, nie należy zapominać o werbalnej: komunikat JA, jasno formułowane zdania, unikanie barier komunikacyjnych (osądzania, decydowania za innych, unikanie cudzych problemów) i zniekształceń (wieloznaczne określenia typu: drogie, dokładne, chwila).

4. Asertywne relacje
Każdy człowiek ma własną przestrzeń psychologiczną. Podczas wywiadówek lub rozmów indywidualnych poszanowanie dla przestrzeni psychologicznej rodziców jest niezmiernie ważne, jednak równie ważne jest, aby szanować własną przestrzeń. W kontaktach z rodzicami asertywność zapewni poczucie bezpieczeństwa zarówno rodzicowi, jak i nauczycielowi. Ustalenie na początku roku terminarza spotkań i konsultacji, z wyznaczoną  godziną i salą, pozwoli zaplanować rodzicom czas dla szkoły. Krótka autoprezentacja nauczyciela na pierwszym spotkaniu może być okazją do podjęcia tematu kontaktów: Szanuję Państwa czas, dlatego przygotowałam terminarz  spotkań i konsultacji. Zapisany jest tam także numer telefonu do szkoły, pod którym Państwo możecie zgłaszać nieobecność dziecka. Ze mną można się kontaktować osobiście w czasie konsultacji lub codziennie przez dziennik elektroniczny. Ja także będę kontaktować się przez dziennik. Numery telefonów, o które Państwa prosiłam, są potrzebne tylko w razie wypadku bądź choroby dziecka, a  także na czas wycieczek.

5. Plan (scenariusz) spotkania
Może być napisany na kartce, którą prowadzący ma przed sobą na stoliku (jeśli rodzice dostali go w korespondencji przez zebraniem), może być przygotowany na tablicy lub plakacie albo wyświetlony na ekranie. Taki plan porządkuje spotkanie, jest wyrazem szacunku dla czasu rodziców i oznaką profesjonalizmu. Zapewnia uczestnikom poczucie bezpieczeństwa (bez niespodzianek typu dwugodzinna pogadanka z psychologiem, o której rodzice nie wiedzieli i nie wyrazili na nią zgody.)

6. Jasność oczekiwań i otwartość na zmiany
Plan jest ważny, ale życie pisze różne scenariusze. Sztywne trzymanie się scenariusza w sytuacji, gdy pojawia się istotna sprawa do omówienia, nie jest dobrą metodą. Raczej obniży zaufanie do kompetencji nauczyciela. Dlatego elastyczność w reagowaniu na potrzeby uczestników wywiadówki będzie równie ważna, jak sztywne realizowanie kolejnych punktów. Może lepiej z czegoś zrezygnować na rzecz pilnej dyskusji zainicjowanej przez rodzica? Ale nawet wtedy zasada, że to nauczyciel jest reżyserem tego spotkania, nadal obowiązuje.    

Tytułem podsumowania

Ks. Prof. Józef Tischner mówiąc kiedyś o wystąpieniach publicznych, powiedział: Dobre wystąpienie publiczne to mocny początek, mocny koniec i jedno bliskie drugiego. Czas stał się dzisiaj dobrem deficytowym. Planując zebranie z rodzicami, nie tylko dobrze jest poinformować o dokładnym czasie trwania, ale także pomyśleć, jak skrócić ten czas do niezbędnego minimum. Z korzyścią dla wszystkich uczestników spotkania będzie przygotowanie dla nich informatora. Np. zamiast prezentować dokumenty szkolne (nauczyciel ma obowiązek poinformować rodziców o zapisach prawa, które stanowią podstawę pracy szkoły), wręczyć rodzicom kartkę, gdzie wydrukowane są informacje konieczne do odszukania tych dokumentów (adres strony internetowej szkoły, wykaz dokumentów i procedur obowiązujących w placówce). Przy okazji można tam zamieścić terminy zebrań, konsultacji indywidualnych, dyżury specjalistów czy linki do przydatnych stron (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej czy specjalistycznej). Tak zaplanowane spotkanie to na początku omówienie (krótkie!) najważniejszych zagadnień, wręczenie informatorów z zachętą do wyrażenia opinii i propozycji na następnym spotkaniu, a na koniec powtórzenie najważniejszych informacji z początku, co wzmocni ich zapamiętanie.

W kolejnych artykułach zajmiemy się organizacją spotkań, podczas których rodzice dowiedzą się więcej na temat tego, jak:
  • motywować swoje dziecko do nauki,
  • wzmacniać jego poczucie wartości,
  • rozbudzać zainteresowania,
  • rozwijać umiejętność koncentracji i zapamiętywania.
Tematy dobrze jest zapowiedzieć na pierwszym spotkaniu (można uzgodnić z rodzicami, które z proponowanych przez nas tematów są dla nich interesujące), a czas przeznaczony na omówienie i prezentację praktycznych narzędzi dla rodziców nie powinien być zbyt długi (np. 15 – 20 minut). Kolejne części cyklu będą ukazywać się w najbliższych tygodniach. Każdy temat będzie zawierał narzędzia przydatne na spotkaniach: filmy, prezentacje, karty pracy itd.




Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: