Rozbudzanie zainteresowań dzieci – jak wspierać rodziców

Rodzice chcą widzieć w swoim dziecku talenty, możliwości i zainteresowanie różną aktywnością. Podsuwają dzieciom oferty kół przedmiotowych, zajęć pozalekcyjnych, dodatkowych, pozaszkolnych, w szkołach artystycznych, klubach sportowych, domach kultury czy świetlicach środowiskowych. Dzieci mają potrzebę rozwoju i aktywności, jednak warunkiem, aby udział w konkretnych zajęciach przynosił spodziewane efekty, jest dobrowolność udziału, która warunkuje przyjemność z podejmowanych działań.

Przykładowy przebieg spotkania z rodzicami

Cele: Po zakończonym spotkaniu rodzic:
  • wie, że rozwijanie zainteresowań dziecka zwiększa jego szansę na osiągnięcie sukcesu w życiu,
  • rozumie, co to znaczy tworzyć przestrzeń do rozwijania zainteresowań,
  • wie, jak można zdiagnozować preferencje rozwojowe dziecka.

Materiały do pobrania

Prezentacja

a_wywiadowka4_LS_graf_1.jpg

Karta „Literatura”

a_wywiadowka4_LS_graf_2.jpg

  1. Początek: Powitanie, rozmowy o sukcesach dzieci, plakaty z informacją o różnych formach zajęć pozalekcyjnych, kół przedmiotowych i zajęć dodatkowych. Można także zamieścić oferty domu kultury czy świetlicy środowiskowej z naszej okolicy.
  2. Wstęp: Rozmowa o rozwijaniu zainteresowań dzieci z akcentem na potrzebę tworzenia przestrzeni do działania i na wzorce rodzicielskie w tym zakresie, a na zakończenie rozmowy na temat oferty szkoły.
  3. Prezentacja na temat narzędzi do diagnozowania zainteresowań. Można skorzystać z załączonej prezentacji o preferowanych kanałach sensorycznych i rodzajach inteligencji.
  4. Zachęcenie rodziców do obejrzenia filmu o rozwijaniu zainteresowańtutaj (trwa 11 minut 50 sekund). Można go zaprezentować w całości lub fragment albo przesłać rodzicom do obejrzenia w domu. Zachęcenie do korzystania  z literatury tematu. (Można skorzystać z listy dostępnej powyżej).
  5. Pożegnanie, rozmowy indywidualne.

Po co rozbudzać zainteresowania?

Rozbudzanie zainteresowań, zgodnie z intencją dorosłych, ma pozwolić dziecku na rozeznanie w swoich możliwościach, talentach, a także pomóc w rozwoju umiejętności, które zaowocują sukcesami w dorosłym życiu. Rozwinięte zainteresowania w wielu dziedzinach dają szansę na lepsze rozumienie świata i ludzi oraz umiejętne wykorzystywanie swoich szans w życiu (w karierze zawodowej). To także zwiększanie zasobów, które wzmacniają samoocenę. Ponadto dzięki nim nasze dzieci jako dorośli obywatele skuteczniej będą pełnić swoje role społeczne.

Czy zajęcia pozalekcyjne, pozaszkolne i dodatkowe rozbudzają zainteresowania

Wydawać by się mogło, że im szersza oferta zajęć, tym korzystniej z punktu widzenia dzieci i ich rodziców. Jednak nie o ilość tutaj chodzi, ale o dopasowanie aktywności do potrzeb i pragnień dziecka. Wielu rodziców wręcz naciska na swoje pociechy, aby zapisywały się na różne zajęcia i kiedy te – po kilku spotkaniach – odmawiają uczestnictwa, czynią im wyrzuty, że oni dbają, a dziecko ciągle zmienia zdania. Bywa, że zapisanie młodego człowieka na zajęcia jest sposobem na zapewnienie mu opieki i zwolnienie rodzica z konieczności znalezienia dziecku zajęcia. Tacy rodzice, często nie znając oferty szkoły, narzekają na brak odpowiednich kół zainteresowań w placówce. Oferta zajęć, aby rzeczywiście mogła spełniać potrzeby dzieci, powinna być z nimi (i z ich rodzicami) uzgadniana, a także modyfikowana zgodnie ze zmieniającymi się warunkami.

Dobrowolność i przyjemność warunkiem prawdziwego rozwijania zainteresowań

Jeśli dziecko samodzielnie podjęło decyzję, że chce uczestniczyć w określonych zajęciach, jest szansa, że rzeczywiście rozwinie swój potencjał, bo będzie chodzić na nie z przyjemnością, z własnej woli. Im młodsze dziecko, tym częściej się zdarza, że chce zmiany rodzaju zajęć po kilku tygodniach czy miesiącach. To naturalne. Młody człowiek zdobywa wiedzę o świecie. Jego zainteresowania nie są jeszcze sprecyzowane, szuka najlepszego dla siebie obszaru rozwoju. Może więc zamiast na pierwsze zajęcia na lodowisku inwestować w drogie łyżwy, korzystniej będzie wypożyczyć sprzęt. Podobnie ze strojami do sztuk walki, rękawicami bokserskimi, markowymi butami do siatkówki czy instrumentem na lekcje gry. Jeśli dziecko zmieni obszar zainteresowań, nie będzie kłopotu z nieużytecznym drogim sprzętem, a więc i presji dla dziecka i rodzica. Ważne, by nadal działała zasada dobrowolności, współgrająca z radością działania.

Lęk o przyszłość jest częstym powodem, dla którego rodzice naciskają na swoje dzieci, aby brały udział w wielu różnych formach rozwijających zainteresowania. Jednak zamiast nacisku, lepsze będzie pokazanie dziecku przyjemności, jaką może sprawić określona aktywność. Gdy dziecko zostaje przymuszone do chodzenia na określone zajęcia, efektów zwykle nie ma, a rodzic nieustannie musi walczyć z niechęcią dziecka, co przekłada się na osłabienie zaufania ze strony dziecka, poluzowania więzi i zmniejszenia poczucia bezpieczeństwa: Liczą się potrzeby rodzica, nie moje…

Wpływ rodzica na rozwój zainteresowań swojego dziecka

Rodzice mają wpływ na rozwijanie zainteresowań dzieci, jeśli dobrze poznają ich potencjał, zainteresowania i talenty. Dzieci – szczególnie młodsze – uczą się przez naśladowanie. Jeśli rodzicowi zależy na aktywności dziecka, sam będzie zarażał taką aktywnością, zapraszał do udziału w swoich pasjach, zainteresowaniach. Dzieci lubią działać z rodzicami, więc chętnie (i dobrowolnie) wezmą udział w wyjazdach na narty, basen, do teatru czy filharmonii, pod okiem rodzica podejmą próby gry na instrumencie, ale także z radością zagrają w scrabble lub będą wspólnie majsterkować. Także grupa rówieśnicza może zapewnić dziecku (a właściwie sobie nawzajem) możliwość rzeczywistego rozwijania zasobów. Pozwalając na zapraszanie kolegów i koleżanek do domu, inicjowanie wspólnie z nimi różnych działań, będziemy nie tylko wspierać relacje dziecka z rówieśnikami, ale także zyskamy możliwość obserwacji dziecka w działaniu i lepszego poznania jego możliwości. Taka przestrzeń do działania to przede wszystkim radość z podejmowania swobodnych decyzji, nabywanie nowych umiejętności i dostrzeganie nowych możliwości, przyjemność z budowania relacji z tymi, którzy działają podobnie, a wreszcie wyższa samoocena. 

Narzędzia do poznawania zainteresowań i talentów dziecka

Literatura podsuwa wiele narzędzi do badania talentów, rodzajów inteligencji, preferowanych kanałów sensorycznych. To ważne narzędzia, jednak najistotniejszą wydaje się być obserwacja dziecka podczas wspólnych działań. Jeśli podejmuje się nowych zadań z radością, ciekawością i chętnie do nich wraca, możemy zaufać, że rozwija swój potencjał. Jeśli uczestniczy niechętnie, nieustannie wymaga zachęcania i zaciekawiania, lepiej podjąć rozmowę o rzeczywistych zainteresowaniach dziecka.

Obserwując młodego człowieka, rozmawiając, a nade wszystko słuchając jego opowieści o tym, co wzbudziło entuzjazm, zachwyt, można wnioskować o obszarze jego zainteresować. Wtedy otwiera się możliwość stymulowania poprzez zadawanie pytań, poszerzanie kontekstu. Np.

- Mamo, widziałaś już tę super żaglówkę, jaką Piotrek (syn sąsiadów) zbudował ze swoim tatą?
- Nie widziałam, ale musi być imponująca, sądząc z Twojego zachwytu.
- No! Jest super! To już drugi model, który razem zbudowali. Ale tamten był mniejszy. Mamo! A czy ja też mógłbym takie żaglówki budować?
- Może kupimy puzzle przestrzenne? Zobaczysz, czy to Ci się spodoba.

Syn dostał komunikat, że mama będzie wspierać jego zainteresowania. Mama dowiedziała się, że dziecko znalazło obszar, w którym chciałoby się rozwijać. Nie jest pewne, że ten zachwyt się utrzyma. Być może po spróbowaniu okaże się, że modelarstwo nie jest tak interesujące, jak mu się wydawało. Ale teraz ma poczucie, że został zrozumiany i rodzic go wspiera.



Czytaj również:
Wywiadówka na 6 – Rozwijamy współpracę z rodzicami
Wywiadówka na 6 – Jak rozmawiać z rodzicami o motywowaniu dzieci?
Wywiadówka na 6 – Jak wzmacniać poczucie wartości u dzieci?






Maria Tuchowska

Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: