Każdy egzamin to stres. Ten stres jest dużo mniejszy, gdy jest się przygotowanym. Jak zaplanować efektywną powtórkę, gdy do ważnego egzaminu zostało mało czasu? Warto skorzystać z łatwo przyswajalnych źródeł wiedzy, takich jak darmowe lekcje na YouTube.

Czasami wiedza z książki wolno wchodzi, prawda? Zapamiętujemy dużo lepiej, gdy materiał wyjaśni nam swoimi słowami kolega czy koleżanka. A gdy dodatkowo pokaże nam na własnym przykładzie, jak rozwiązać zadanie – jest jeszcze łatwiej. Niejeden uczeń zasnął z głową na książce, gdy wysiłek go przerósł. To dlatego, że słowo pisane cechuje się dużym obciążeniem poznawczym – jest stosunkowo trudno przyswajalne.

Znane chińskie przysłowie mówi, że jeden obraz jest wart więcej niż tysiąc słów. I jest to prawda również w kontekście edukacyjnym. Wyobraźmy sobie, jak trudno byłoby wyjaśnić komuś, co to jest kwadrat, używając do tego wyłącznie mowy lub pisma. O ileż prościej to pokazać! Dobrze wykonany materiał wizualny cechuje się dużo mniejszym obciążeniem poznawczym niż tekst. Dlatego w mediach do prezentowania informacji często używa się infografik. A w domu, piekąc nowe ciasto coraz częściej wolimy obejrzeć samouczek na YouTube, niż wczytywać się w przepis w książce kucharskiej. To oszczędność czasu, wysiłku i mniejsze ryzyko błędu. Film nie jest żywym nauczycielem, ale w wielu sytuacjach może go zastąpić – i to za darmo.

W darmowej edukacyjnej ofercie YouTube można dziś znaleźć nie tylko pokazy naprawy pralki czy instrukcje, jak zbudować farmę mobów w Minecrafcie (kto nie wie, o co chodzi, niech zapyta swoje dziecko), ale także pokaźną ilość dobrej jakości filmów pomagających w zrozumieniu szkolnej matematyki czy fizyki. Gdy czasu jest mało, warto poszukać takich filmów, które pokazują dokładnie to, co może być na egzaminie. Wpisując „egzamin ósmoklasisty” można znaleźć ponadgodzinne nagrania omawiające wszystkie zadania z egzaminu próbnego. Można też poszukać krótkich filmów na bardzo konkretne tematy, np. „jakim procentem jednej liczby jest druga liczba”.

Takie darmowe filmy są dostępne na przykład na kanale pistacjamatematyka, który zawiera komplet materiałów zgodnych z programem nowej szkoły podstawowej. Pi-stację wyróżnia to, że wszystkie filmy zostały przygotowane przez korepetytorów we współpracy z nauczycielami, a następnie zweryfikowane, co daje gwarancję merytorycznej poprawności. Filmy Pi-stacji zaprojektowano z myślą o zminimalizowaniu obciążenia poznawczego – na czarnej tablicy jest tylko „palec korepetytora” w postaci kursora, pokazujący widzowi, na co zwrócić uwagę w trakcie wyjaśniania. W zwykłym wideo nie da się bardziej zbliżyć do pełnej skupienia sytuacji z korepetycji.

Online na żywo

Nowością na rynku są korepetycje na żywo przez internet. Korepetytor łączy się z klientem (uczniem) za pośrednictwem komputera, tak że uczeń widzi jego twarz i współdzieloną wirtualną tablicę, na której rozwiązywane są zadania. Zaletą tej metody jest kontakt z żywym człowiekiem, który mobilizuje do pracy. Wady to ograniczenia techniczne i cena. Mimo że odpada konieczność dojazdu, koszt korepetycji online jest zwykle taki sam jak tych tradycyjnych, zaś wirtualna tablica jest niepraktyczna, jeśli uczeń nie posiada ekranu dotykowego w komputerze i w związku z tym nie może precyzyjnie pisać ani rysować.

Ciekawym kompromisem są tak zwane webinary. To zajęcia odbywające się w internecie na żywo, do których dołączyć może jednocześnie wiele osób. Kontakt z prowadzącym nie jest tak dobry jak w przypadku sesji 1:1, ale widzowie mogą zadawać pytania wpisując je w oknie czatu; można to porównać do powtórkowej lekcji w szkole. Również cena jest niższa. Grupowe zajęcia online oferuje jednak niewielu korepetytorów, bo wymaga to większej wiedzy technicznej.

Portal Pi-stacja ma zamiar zorganizować darmowy webinar przed nadchodzącymi egzaminami. Wieczorem 2 kwietnia 2019 roku, w ciągu dwugodzinnej sesji prowadzący przerobią najważniejsze typy zadań, jakie mogą pojawić się na egzaminie ósmoklasisty i na egzaminie gimnazjalnym. Dodatkowe webinary odbędą się wieczorem w dniach egzaminów z matematyki (ósmoklasisty 11 kwietnia i gimnazjalnego 16 kwietnia), aby na gorąco omówić rozwiązania wszystkich zadań. Jeśli jesteś zainteresowana/zainteresowany udziałem, śledź profil PistacjaMatematyka na Facebooku, gdzie zostanie opublikowany link do webinaru. Możesz też zasubskrybować kanał pistacjamatematyka na YouTube, dzięki czemu otrzymasz powiadomienie o rozpoczęciu webinaru.

Pamiętaj jednak: do egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu gimnazjalnego nie można przygotować się w kilka godzin. Webinar nie wystarczy. Będzie świetnym podsumowaniem, lecz większe braki trzeba uzupełnić samodzielnie. Dlatego najlepiej już teraz zajrzeć na YouTube lub bezpośrednio na pistacja.tv i pouczyć się z dostępnymi tam filmami (lista sugerowanych playlist poniżej). Nie warto zostawiać wszystkiego na ostatnią chwilę. Szczęście znacznie częściej sprzyja tym, którzy mu pomagają!

Prawdziwe last minute

Co jednak, gdy zostały tylko godziny? Zakładając, że zostawimy sobie dość czasu, aby porządnie się wyspać – to podstawowa rada, o skuteczności udowodnionej naukowo – lepiej poświęcić je na dogłębne przeanalizowanie kilku złożonych zadań, niż na rozwiązanie kilkudziesięciu prostych. Zadania z egzaminu ósmoklasisty z matematyki są bowiem łatwe na poziomie obliczeń, lecz dość wymagające na poziomie koncepcyjnym. Zaprojektowano je tak, aby sprawdzały przede wszystkim wymagania ogólne podstawy programowej, które w podręcznikach szkolnych i na lekcjach nierzadko są pomijane, bo brakuje na nie czasu. Chodzi o takie wymagania, jak „(I.2) weryfikowanie i interpretowanie otrzymanych wyników oraz ocena sensowności rozwiązania”, czy „(III.2) dobieranie modelu matematycznego do prostej sytuacji”. Dogłębne analizowanie złożonych zadań pomaga wzmocnić te kompetencje. Uczy również uważnego czytania ich treści – rzecz niezwykle ważna, bo obliczenie nie tego, co było trzeba, należy do najczęstszych błędów na egzaminach.

Czternaście „pewniaków” na kwietniowe egzaminy:

1. Obliczenia praktyczne - prędkość, droga i czas
2. Ostrosłupy 
3. Procenty - zastosowanie
4. Równania - zadania
5. Zadania dowodowe - geometria
6. Twierdzenie Pitagorasa
7. Sumy algebraiczne - działania
8. Działania na pierwiastkach
9. Prawdopodobieństwo
10. Układ współrzędnych 
11. Własności funkcji 
12. Symetria 
13. Średnia i mediana
14. Proporcje

Źródła:

• Podstawa programowa obowiązująca dla egzaminu ósmoklasisty: https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/podstawa-programowa/
• Podstawa programowa obowiązująca dla egzaminu gimnazjalnego: https://cke.gov.pl/egzamin-gimnazjalny/podstawa-programowa/