Według niektórych opinii rosnąca liczba stanów lękowych lub depresyjnych u dzieci i młodzieży jest skutkiem ubocznym życia w dostatku. Nigdy wcześniej młodzi ludzie nie mieli tak szerokiego dostępu do dóbr materialnych, rozrywek, edukacji. W takim komfortowym świecie łatwo utracić z pola widzenia podstawowe uczucia i wartości – szacunek do tego, co nas otacza, pozytywne myślenie, akceptację tego, co mamy. Jak w takim razie o nie dbać i nie dopuścić do ich zatracenia?

Na czym polega praktyka wdzięczności

Wdzięczność to umiejętność cieszenia się z małych, zwykłych spraw. Osoby, które potrafią być wdzięczne, czerpią większą satysfakcję z życia, szybciej radzą sobie z przeciwnościami, są optymistami, łatwiej nawiązują relacje, są pewniejsze siebie i odporniejsze na stres. A pamiętajmy, że nasze nastawienie jest głównym składnikiem dobrostanu i poczucia szczęścia.

Wdzięczność składa się z czterech elementów:

• dostrzegania rzeczy, z których się cieszymy,
• myślenia o tym, dlaczego te rzeczy zostały nam dane,
• odczuwania emocji w sytuacji, gdy ktoś nam coś daje,
• sposobu wyrażania naszej radości.

Poczucie wdzięczności daje wiele korzyści: uczy pozytywnego myślenia, buduje spokój wewnętrzny, poprawia samopoczucie, zmniejsza lęki, pomaga w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami, eliminuje negatywne skutki stresu.

Czy umiesz odczuwać wdzięczność?

Czy potrafisz powiedzieć, za co odczuwasz wdzięczność? Czy doceniasz to, co masz i cieszysz się małymi rzeczami? A może nieustannie na wszystko narzekasz, wciąż czujesz niezadowolenie? Chcesz, aby Twoje dziecko doceniało to, co ma? Najpierw zacznij od siebie. Ucząc dziecko wdzięczności, ucz się jej samodzielnie. Wykonaj proste ćwiczenie na wdzięczność inspirowane książką „Częstotliwość serca. Jak żyć w zgodzie z samym sobą i ze światem” autorstwa I. Ramirez Rangal. Usiądź przez chwilę w ciszy i pomyśl o dobrych rzeczach, które spotkały Cię w życiu. Za co jesteś wdzięczny(-a)? Za rodzinę, zwierzęta, bezpieczny dom, przyjaciół? Pomyśl o świecie, który Cię otacza, o pięknie przyrody. Pomyśl też o sobie. Podziękuj za to, co dobrego Cię spotkało, w sposób, który uważasz za słuszny.

Praktykowanie wdzięczności przez dzieci

Wdzięczności można się uczyć od najmłodszych lat. Dlatego warto zachęcać dzieci, np. w sytuacji kiedy otrzymały prezent/drobiazg/upominek, do udzielania odpowiedzi na poniższe pytania – pomogą im doświadczyć wcześniej wymienionych składników wdzięczności:

• Za co możesz być wdzięczny(-a)?
• Czy jesteś wdzięczny(-a) za obecność ludzi w swoim życiu?
• Co sądzisz o prezencie, który otrzymałeś(-aś)?
• Czy czujesz się szczęśliwy(-a), że dostałeś(-aś) ten prezent?
• Co w tym prezencie sprawia, że czujesz się szczęśliwy(-a)?

Pamiętaj, że dzieci uczą się wdzięczności przez naśladownictwo, systematyczną i przyjemną zabawę, która odbywa się na zasadzie dobrowolności. Codzienne praktykowanie jest kluczem do zakotwiczenia nawyku. Dlatego skorzystaj z poniższych ćwiczeń, pamiętając. by dostosować je do indywidualnych potrzeb Twojego dziecka.

Ćwiczenie 1: Słoik wdzięczności

Przygotuj z dzieckiem specjalnie ozdobiony słoik. Ćwiczenie polega na tym, aby codziennie wrzucać do słoika karteczki z opisanymi sytuacjami, za które jesteśmy wdzięczni. Celem zabawy jest pomoc w nawiązaniu głębszych relacji i nauka pozytywnego myślenia.

Ćwiczenie 2: Dziennik wdzięczności

Załóż dziecku zeszyt, w którym codziennie będzie zapisywać trzy rzeczy, za które jest wdzięczne. Jeśli dziecko nie potrafi jeszcze pisać, może te rzeczy narysować lub wyciąć ze starych kolorowych gazet i wkleić do dziennika. Celem ćwiczenia jest stworzenie przestrzeni do rozmowy z dzieckiem na temat tego, co jest w życiu ważne.

Ćwiczenia 3: Magiczne słowa

Przygotuj duże kartki papieru z magicznymi słowami: „dziękuję”, „cieszę się”, „czuję wdzięczność”, „uśmiecham się”. W ćwiczeniu chodzi o to, aby jak najczęściej w ciągu dnia używać tych słów.

Ćwiczenie 4: Pozytywne podsumowanie dnia

Wymyśl wraz z dzieckiem rodzinną formę podsumowania dnia. Może być to rysunek, który wspólnie wykona cała rodzina przy kolacji. Zadanie polega na tym, aby każdy członek rodziny miał okazję podziękować za wszystko to, co dobrego spotkało go w tym dniu. Celem ćwiczenia jest tworzenie nawyku wyszukiwania i zapamiętywania dobrych rzeczy.

Od czasu do czasu wraz dzieckiem napiszcie wspólny list do bliskiej osoby z podziękowaniem za to, że jest. Razem czytajcie książki na temat wdzięczności, uważności i szacunku do tego, co posiadacie. Rozmawiajcie z dzieckiem o tym, co myślicie, czujecie i jak reagujecie na ludzi i prezenty, za które jesteście wdzięczni.




Dr Marta Majorczyk
Pedagog, psycholog, psychoterapeuta systemowy, doradca rodzinny, trener, animator rozwoju (coach, mentor, tutor), badacz i wieloletni nauczyciel akademicki. Od stycznia 2015 roku współpracuje z Niepubliczną Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną przy Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. Kierownik studiów podyplomowych dla nauczycieli z zakresu: edukacji elementarnej, terapii pedagogicznej, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, wychowania do życia w rodzinie. Współtwórca nowatorskich kierunków kształcenia: edukacja prorozwojowa oraz mediaworking. Autorka sześciu monografii i wielu tekstów popularno-naukowych, analiz oraz opracowań o tematyce rodzinnej, rozwoju dziecka, wychowania i opieki, a także neurodydaktyki.