Cyberprzemoc, agresja elektroniczna, szkodliwe treści, nadużywanie internetu – czy jako rodzic wiesz, jakie niebezpieczeństwa czyhają na Twoje dziecko w sieci? O tym, jak świadomie chronić swoje dziecko w cyberprzestrzeni, dowiesz się z materiałów Cyberprofilaktyki NASK.

Obecnie jednym z dużych wyzwań rodzicielstwa jest cyfrowa rzeczywistość i bezpieczeństwo dzieci. Niezależnie od tego, czy wychowaliśmy się w erze bez internetu czy należymy do pokolenia, dla którego  technologie cyfrowe były już naturalnym środowiskiem. Odpowiedzialność cyfrowa stała się integralną częścią opieki rodzicielskiej.

Dla dzieci i młodzieży internet to miejsce eksploracji, nauki, rozrywki, aktywności twórczej, wyrażania emocji, nawiązywania i budowania relacji społecznych, kreowania wizerunku. Z jednej strony sieć daje ogromne możliwości, z drugiej jednak – korzystanie z niej wiąże się czasem z zagrożeniami, które mogą mieć konsekwencje, niestety często negatywne, w różnych sferach życia…

Najczęstsze zagrożenia dla dzieci i młodzieży w internecie

Cyberprzemoc i agresja elektroniczna to zjawiska, które mogą spotkać każdego. Niemal w każdej polskiej szkole występują przypadki nękania dzieci przez ich rówieśników. Mogą przybierać różne formy: od ataków słownych, obraźliwych komentarzy, przez rozpowszechnianie niechcianych zdjęć, filmów czy informacji o kimś bez jego zgody, po celowe wykluczanie i ignorowanie. Konsekwencje bycia ofiarą prześladowania w sieci mogą być różne, w zależności od powagi aktu agresji. Dzieci, które doświadczają hejtu, mierzą się z bardzo trudnymi emocjami. Czasem mogą się czuć osamotnione i bezsilne, przeżywać upokorzenie, smutek i lęk. Mogą także doświadczać problemów psychosomatycznych. Skutki doświadczania cyberprzemocy zostają z dziećmi na długo.

Regulaminy większości platform społecznościowych umożliwiają założenie w nich konta osobom, które ukończyły 13 r.ż. Ograniczenia te mają na celu ochronę prywatności i bezpieczeństwa dzieci. Media społecznościowe często gromadzą dane osobowe, a minimalny wiek ma ograniczyć zbieranie danych dzieci. Starsze dzieci, w założeniu, lepiej zrozumieją zagrożenia i mają większą świadomość, jak bezpiecznie korzystać z internetu.

Kolejnym zagrożeniem, na które mogą być narażeni młodzi ludzie, są treści szkodliwe. Są to materiały, które mogą wywołać negatywne emocje u odbiorcy, destrukcyjnie wpływać na rozwój emocjonalny, poznawczy i społeczny. Treści te mogą promować niebezpieczne zachowania. Należą do nich m.in. treści obrazujące przemoc, nawołujące do samookaleczeń, samobójstw, zachowań szkodliwych dla zdrowia, ale też treści propagujące fałszywe wiadomości (tzw. fake news), patostreamy czy treści pornograficzne dostępne bez żadnego ostrzeżenia, a także materiały prezentujące seksualne wykorzystywanie dzieci.

Kontakt z negatywnymi informacjami, których młody człowiek nie potrafi odpowiednio zinterpretować i którym bezgranicznie wierzy, może prowadzić u niego do trwałego pogorszenia nastroju, obniżenia poczucia bezpieczeństwa, a w efekcie do wypaczenia obrazu rzeczywistości.

Nadużywanie internetu to problem, na który narażone są szczególnie nastolatki. Bycie na bieżąco z tym, co w danej chwili robią ich przyjaciele i znajomi, pozwala poczuć im, że są ważną częścią grupy. Smartfony są dla nich często „oknem na świat” i narzędziem, za pomocą którego najczęściej kontaktują się z przyjaciółmi. Dzieci i nastolatki, które mają problem z kontrolowaniem czasu online, często prezentują całe spektrum niepokojących objawów, np.: pogorszenie wyników w nauce, chroniczne zmęczenie, nagłe zmiany nastrojów, zachowania lękowe, depresyjne.

Jak być rodzicem świadomym zagrożeń w sieci?

Rodzice nadają kierunek procesowi wychowania. Do naszych zadań należy zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, fizycznych, psychicznych i społecznych u dzieci. Naszą rolą jest także przekazywanie systemu wartości i norm oraz dostarczanie modeli zachowań. Musi to oznaczać także ochronę dziecka w cyberprzestrzeni.

Jednym z najważniejszych kroków, jakie rodzic może podjąć, jest zadbanie o dobrą relację i otwartość w kontaktach z dzieckiem. Ogromnie ważna jest też edukacja – przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, możliwych konsekwencji oraz zasad zachowania w sieci stanowi fundament ochrony dziecka.

Skąd zatem czerpać wiedzę, gdzie szukać wskazówek i podpowiedzi? Zapraszamy do korzystania z programów oraz materiałów edukacyjnych NASK. NASK jest państwowym instytutem badawczym, którego misją jest poszukiwanie i wdrażanie rozwiązań, służących rozwojowi sieci teleinformatycznych w Polsce oraz poprawie ich efektywności i bezpieczeństwa. Instytut prowadzi badania naukowe, prace rozwojowe, a także działalność operacyjną na rzecz bezpieczeństwa polskiej cywilnej cyberprzestrzeni. Ważnym elementem działalności NASK jest też edukacja użytkowników oraz promowanie cyfrowego obywatelstwa.

W Cyberprofilaktyka NASK (Cyberprofilaktyka NASK) zajmujemy się działalnością edukacyjną,  popularyzatorską oraz szkoleniową w zakresie bezpiecznego użytkowania nowych technologii. Naszą misją jest zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpiecznych doświadczeń cyfrowych poprzez ochronę przed zagrożeniami, wzmocnienie ich kompetencji niezbędnych do dokonywania właściwych wyborów i wyrażania opinii w środowisku internetowym w sposób bezpieczny i odpowiedzialny oraz zapewnianie im aktywnego uczestnictwa w kształtowaniu środowiska cyfrowego. Na naszych stronach i mediach społecznościowych zamieszczamy materiały edukacyjne, a także informacje o organizowanych przez nas wydarzeniach edukacyjnych.

Webinary i materiały edukacyjne Cyberprofilaktyki NASK

• „Cyfrowe wieczory dla rodziców”
  W listopadzie rozpoczęliśmy serię spotkań online (Nowy cykl webinarów - Cyfrowe wieczory dla rodziców | Cyberprofilaktyka NASK) przeznaczoną dla rodziców, opiekunów, pedagogów i wszystkich dorosłych, chętnych zaangażować się w rozmowy o bezpieczeństwie dzieci i młodzieży w internecie. Eksperci NASK oraz specjaliści z różnych dziedzin poruszają bieżące wątki, omawiają nurtujące zagadnienia i dzielą się swoją wiedzą.
  
  
• Blog Cyberprofilaktyka NASK (Cyberprofilaktyka NASK)
  Na naszym blogu dzielimy się dzielimy się wiedzą dot. różnorodnych zjawisk internetowych, a także przedstawiamy wyniki badań naukowych.
  
  
• Baza wiedzy – poradniki dla rodziców (Biblioteka - Poradniki i publikacje | Cyberprofilaktyka NASK)
  Znajdziesz tutaj m.in. poradniki opracowane specjalnie dla rodziców, a także najnowsze raporty z badań społecznych prowadzonych przez NASK.
  
  
• Webinary dla uczniów (Webinary dla uczniów - zarejestruj swoją klasę już dziś! | Cyberprofilaktyka NASK)
  Od października prowadzimy cykliczne wtorkowe lekcje online dla uczniów dot. bezpiecznego korzystania z internetu.
  
  
• Cyberprofilaktyka NASK na Facebooku
  Na profilu zamieszczamy informacje o organizowanych przez nas wydarzeniach, publikujemy także porady i wskazówki dot. bezpieczeństwa dzieci online.

Zapraszamy do subskrybowania naszego newslettera i zaobserwowania profilu Facebook, aby zyskać dostęp do wiedzy i bardziej świadomie zadbać o bezpieczeństwo Twojego dziecka w cyberprzestrzeni.

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Cyfryzacji.