Wyobraźcie sobie taką sytuację: wpadacie na pomysł ciekawego cyklu lekcji bądź jednorazowej akcji, która będzie realizowana metodą projektu. Wspólnie z uczniami ustalacie cele waszych działań i ich przebieg oraz formę prezentacji wyników w waszej społeczności szkolnej. Ponieważ takie przedsięwzięcia są raczej czasochłonne, decydujecie się na nie raz w roku szkolnym. Podczas prezentacji wszyscy chwalą, projekt się udał, cele zostały osiągnięte. Pełen sukces!

A teraz wyobraźcie sobie, że moglibyście się tym projektem podzielić z dużo większą publicznością, a co więcej – realizować zadania projektowe we współpracy lub równolegle z innymi szkołami, a potem oglądać rezultaty działań tych innych grup. Grup ze szkół w Polsce, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Turcji czy Ukrainy. Brzmi nieprawdopodobnie? Może tak. Ale w rzeczywistości jest prostsze niż myślisz. Wszystko to dzięki programowi eTwinning.

Czym jest eTwinnig

eTwinning to nazwa jednego z programów Unii Europejskiej, którego celem jest umożliwienie zdalnego – czyli po prostu internetowego – kontaktu między szkołami i przedszkolami z wielu państw europejskich (także spoza UE), aby nauczyciele i uczniowie realizowali międzynarodowe i wewnątrzkrajowe projekty międzyszkolnych. Do nawiązania kontaktu niepotrzebna jest tzw. papierologia, czyli druki, zgody i pieczątki, bo eTwinning to także nazwa portalu internetowego, w którym nauczyciel zakłada konto sobie i swojej szkole. Po zalogowaniu znajduje się w serwisie eTwinning Live, w którym należy uzupełnić swój profil i przejść do wyszukiwania istniejących projektów, założenia nowego projektu lub szukania innych nauczycieli, których możemy zapraszać do kontaktów i umawiać się z nimi na realizację projektów. To wszystko bez pisania wniosków i wypełniania wielu tabelek.

Dzieje się tak dlatego, że portal eTwinning umożliwia jedynie kontakt, sparowanie nauczycieli, szkół i klas zainteresowanych wspólnym projektem. Placówki realizujące działanie nie otrzymują z tego tytułu żadnych środków finansowych, choć na końcu projektu nauczycielowi przesyłany jest certyfikat jego ukończenia, czasem też – po wypełnieniu odpowiedniego sprawozdania online i spełnieniu określonych warunków – odznaka jakości.

Brzmi ciekawie, ale…

Ale czy moje umiejętności internetowe okażą się wystarczające? Boję się, że sobie z tym całym portalem, logowaniem i szukaniem nie poradzę. Co robić? Takie pytania może zadawać sobie nauczyciel, który chce spróbować, ale jednocześnie na początek potrzebuje pomocy, przykładu lub mentora. Okazuje się, że pomocy początkującemu eTwinnerowi udzieli sam program eTwinning.

Cyklicznie na stronie eTwinnig.pl w zakładce „Szkolenia” pojawia się oferta szkoleń stacjonarnych i kursów internetowych dla nauczycieli chcących poszerzać swoje kompetencje cyfrowe. Jeśli chcesz zacząć przygodę z projektami międzynarodowymi lub krajowymi, zacznij od szkolenia „Jak uczestniczyć w programie eTwinning?”. Trwa miesiąc, odbywa się online, jest skierowane do nauczycieli, którzy chcieliby zacząć przygodę z projektami, ale potrzebują do tego konkretnych wskazówek. Zamiast takiego szkolenia możesz ze strony ściągnąć przewodnik, który krok po kroku przeprowadzi cię przez rejestrację, logowanie i szukanie projektów.

Przez portal możesz zapisać się także na szkolenia tygodniowe, na których dowiesz się, jak korzystać z narzędzi TIK używanych np. do prezentacji efektów projektu eTwinning. Równolegle da się uczestniczyć w kilku takich szkoleniach. Co ważne, wszystkie kursy są darmowe. Wiedza, przekazywana w kolejnych modułach, jest podawana w małych dawkach, wskazówki są proste, a zadania możliwe do zrealizowania w niedługim czasie. Mentor kursu odpowiada rzeczowo na zadane pytania i rozwiewa ewentualne wątpliwości. Żaden kurs eTwinning, w którym brałam udział jako nauczycielka, nie zawiódł moich oczekiwań. Wyniosłam z nich konkretne umiejętności, które wykorzystywałam potem w swojej pracy dydaktycznej. Po ukończeniu kursu mailowo otrzymuje się certyfikat jego ukończenia. 

Na początek coś małego

Partnera do projektu możemy znaleźć przez platformę eTwinning Live, ale równie dobrze możemy poszukać go w jednej z wielu grup nauczycielskich na Facebooku lub umówić się na „spotkanie” na eTwinning ze znaną nam osobiście koleżanką lub kolegą z innego miasta. Cyklicznie organizowane są też krajowe i międzynarodowe seminaria kontaktowe, na których można poznać potencjalnych partnerów w realizacji projektu.

Twój pierwszy projekt nie musi być od razu wielkim międzynarodowym przedsięwzięciem. Zwłaszcza, jeśli jeszcze nie ufasz swoim umiejętnościom komunikacyjnym w języku obcym. Do projektu potrzeba dwójki nauczycieli i dwóch grup uczniów (nawet nie całej klasy!). Działania podejmowane w projekcie nie muszą odznaczać się dużym skomplikowaniem i przerostem formy nad treścią. Przede wszystkim mają służyć temu, by uczniowie wynieśli z niego wiedzę i umiejętności oraz współpracowali z rówieśnikami z innej szkoły. Wymiana doświadczeń, możliwość porównania się z innymi i czerpania z ich zasobów to kilka z korzyści eTwinningu zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli.

Wytłumaczę na przykładach

Pierwszym projektem eTwinning, w którym wzięłam udział, był polski projekt Stworzeni z Wyobraźni napisany przez Joannę Krzemińską, polonistę prowadzącą blog Zakręcony Belfer. Był to projekt całoroczny, realizowany przez dziesięć grup z dziesięciu szkół w całej Polsce. Zadanie uczniów było proste – co miesiąc pisali kolejny odcinek jednego z dziesięciu opowiadań, który ukazywał się na projektowym blogu. Moi uczniowie we wrześniu napisali pierwszy odcinek powieści detektywistycznej, w październiku drugą część powieści fantasy, której część pierwszą stworzyli ich rówieśnicy z Białegostoku, w listopadzie pisali odcinek romansu. W czerwcu mieliśmy dziesięć opowiadań stworzonych w różnych konwencjach oraz komiksy na ich podstawie. Poza tym każda grupa projektowa wykonała prezentację o sobie, dzięki której uczniowie ze wszystkich szkół trochę się poznali. Blog projektowy z opowiadaniami do dziś można znaleźć w sieci. Opis projektu można oczywiście wyszukać na eTwinning Live.

Ten projekt może się Wam wydać czasochłonny i skomplikowany, dlatego na zachętę napiszę kilka słów o projekcie Kartka dla Polski, w którym wzięło udział około dwustu nauczycieli z różnych krajów Europy. Zadanie było proste – z okazji Dnia Niepodległości uczniowie wykonywali kartkę papierową lub cyfrową z życzeniami dla Polski. Działanie mogło zamknąć się w ramach jednej lub dwóch godzin lekcyjnych. Po umieszczeniu wszystkich kartek w galeriach na platformie projektu (tzw. TwinSpace) mogliśmy z uczniami przeglądać prace innych uczniów, rozmawiać o złożonych przez nich życzeniach oraz o współczesnym patriotyzmie. W wielu szkołach urządzono wystawy kartek. Jedna z nauczycielek napisała też historyczny quiz multimedialny, który udostępniła szkołom biorącym udział w projekcie. Była to nieplanowana i nieobowiązkowa atrakcja zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli.

Opisy wymienionych przeze mnie projektów można łatwo znaleźć po zalogowaniu się do eTwinnig i na ich podstawie stworzyć swój projekt, a nawet – powtórzyć projekty już zrealizowane. Ponadto na stronie, nawet bez rejestracji, można znaleźć przykłady bardziej interesujących projektów i skorzystać z tego, co wypracowali inni nauczyciele. A może nawet nawiązać z nimi kontakt? Jak widać nie muszą to być długoterminowe i skomplikowane działania. Liczy się to, by uczyć się od siebie nawzajem oraz współpracować.

Korzyści z eTwinnigu dla uczniów i nauczycieli

Pisałam tutaj o projektach prowadzonych w języku polskim, ponieważ sama jestem polonistką. Jeśli jednak zdecydujemy się na projekt międzynarodowy, będziemy musieli komunikować się w języku obcym. I to jest jeden z pożytków płynąc z eTwinningu – doskonalenie komunikowania się np. po angielsku. I to zarówno w piśmie, jak i w mowie! Za pomocą platformy dostępnej w portalu możemy umówić się na wideokonferencję z naszymi partnerem lub partnerami.

Inne korzyści dla mnie jako nauczycielki to podniesienie swoich umiejętności wykorzystania TIK w edukacji, zmiana podejścia do metody projektu, którą dotychczas postrzegałam jako czasochłonną i dość uciążliwą, nawiązanie kontaktu z innymi zaangażowanymi i kreatywnymi nauczycielami, uczenie się od nich. Oczywiście realizowałam takie projekty, które umożliwiały rozwój nie tylko kompetencji miękkich moich i uczniów, ale także zapisy z podstawy programowej. Ukończone na eTwinning kursy internetowe oraz zrealizowane projekty wykazałam także w sprawozdaniu podsumowującym awans na nauczyciela dyplomowanego.

Nie byłoby ciekawych projektów eTwinning, gdyby nie nasi uczniowie. To przecież efekty ich pracy będą prezentowane na zakończenie projektu. Oni także mogą kontaktować się z rówieśnikami z innych szkół, doskonaląc swoje umiejętności komunikacyjne. Poza tym, jeśli projekt zakłada, że każda z grup wykona część jakieś pracy, uczniowie poczują ciężar odpowiedzialności za całość projektu – muszą dołożyć swoją cegiełkę, by projekt się udał. Realizacja dobrze przemyślanego i dobranego do grupy projektu zwiększa motywację uczniów do nauki, umożliwia im rozwijanie zainteresowań, poznanie nowych narzędzi cyfrowych oraz uczenie się przez działanie i zabawę. Nasi uczniowie mają okazję nawiązać kontakt z rówieśnikami, ale także poznać ich styl pracy, porównać się z nimi i uczyć się od siebie nawzajem. W przypadku projektu międzynarodowego dzieci i młodzież sami, bez pośredników w postaci innych osób oraz mediów, poznają inną kulturę, co pomaga w rozprawieniu się z różnymi stereotypami na temat innych narodów oraz podkreśleniu wartości samodzielnego i krytycznego myślenia.





Karolina Starnawska (de domo Jędrych)
Doktor literaturoznawstwa, pracownik Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Szkoły Społecznej (ZOSS STO) w Bytomiu. Zaangażowana w uczenie tego, jak nauczać języka polskiego. W swojej pracy dydaktycznej – zarówno ze studentami jak i z młodzieżą – sięga po różne metody, które opisuje na swoim nauczycielskim blogu (lekcjepolskiego.com). Autorka książki „Portret dziewczynki, dziewczyny i kobiety w powieściach Marii Krüger. Interesuje ją związek wychowania i rozwoju dzieci z naturą, literatura dla młodego czytelnika, w szczególności dla dziewcząt oraz podróże. Marzy o wyprawie na Wyspę Księcia Edwarda.