Zatrudnienie specjalistów od roku szkolnego 2022/2023

Jakie są standardy zatrudnienia specjalistów w szkole od roku szkolnego 2022/2023? Jakie są zadania pedagoga specjalnego? Jakie kwalifikacje są wymagane od osoby do zajmowania stanowiska pedagoga specjalnego?

Standardy zatrudnienia łącznej liczby specjalistów w szkole

Na podstawie:

  • art. 42 ust. 7 pkt 3 lit b, art. 42d ust. 1, 3, 6, 11 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 17a62, oraz 2022 r. poz. 939 i 1116);
  • art. 29 ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1116);
  • §4 ust. 2 rozp. MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1280 i z 2022 r. poz. 1594).
W przedszkolu, w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia, niebędących szkołami specjalnymi, w szkole artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz w zespole, w skład którego wchodzi to przedszkole lub ta szkoła, zatrudnia się nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych.

Od dnia 1 września 2022 r. katalog specjalistów zatrudnionych w szkole został poszerzony o stanowisko pedagoga specjalnego.

Organ prowadzący szkołę określa tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych, doradców zawodowych, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, z tym że wymiar ten nie może przekroczyć 22 godziny.

Zostały też określone standardy zatrudnienia łącznej liczby specjalistów w szkole. Liczba ta nie może być niższa niż:

  1. 2 etaty – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100 (etaty te powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów);

  2. 1,5 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;

  3. 1 etat – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;

  4. 0,8 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;

  5. 0,6 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;

  6. 0,4 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;

  7. 0,25 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.
Do łącznej liczby etatów nie wlicza się nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnionych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

W przypadku przedszkola, szkoły lub zespołu, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli:

  1. pedagogów specjalnych nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów nauczycieli z ogólnego standardu, który obowiązuje w szkole;

  2. psychologów nie może być niższa niż 25 % łącznej liczby etatów nauczycieli z ogólnego standardu, który obowiązuje w szkole.
Powyższe standardy stosuje się począwszy od roku szkolnego 2022/2023, z tym że w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024 łączna liczba etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych nie może być niższa niż:

  1.  1,5 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100 (etaty te powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów);

  2. 1 etat – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;

  3. 0,5 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 50;

  4. 0,25 etatu – jeśli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 30.

Przykład/założenie

Do szkoły uczęszcza 160 dzieci, czyli w tej szkole mają być zaplanowane na rok 2022/2023 1,5 etatu dla specjalistów. Jeśli jeden etat specjalisty w danej gminie wynosi 20 godzin, to 1,5 etatu wynosi do zatrudnienia przez specjalistów 30 godzin.

W przypadku przedszkola, szkoły lub zespołu, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli:

  1. pedagogów specjalnych nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów nauczycieli z ogólnego standardu, czyli z 1,5 etatu (wynosi do zatrudnienia 7,5 godziny);

  2. psychologów nie może być niższa niż 25 % łącznej liczby etatów nauczycieli z ogólnego standardu, czyli z 1,5 etatu (wynosi do zatrudnienia 7,5 godziny).
1/4 + 1/4 = 1/2, czyli połowa etatów specjalistów zatrudnionych w szkole musi przypadać na pedagoga specjalnego i na psychologa, ale nie mniej niż 1/4 dla każdego z nich.

Przeliczenie tych etatów godzinowo:

  • połowa, czyli 1/2 etatów z 30 godzin, to 15 godzin,
  • a połowa z 15 godzin, to 7,5 godziny, czyli 1/4,
  • dla pedagoga specjalnego i psychologa – dla każdego z nich nie mniej niż po 7,5 godziny.
Dla pozostałych specjalistów, czyli pedagoga, logopedy, terapeuty pedagogicznego i doradcy zawodowego pozostaje do zatrudnienia nie niższa liczba godzin niż 15 dla danego specjalisty, którą wskazują potrzeby uczniów, a określa je w arkuszu organizacji szkoły dyrektor szkoły.

Zadania pedagoga specjalnego

Na podstawie:

  • §24a rozp. MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1280 oraz 2022 r. poz. 1594);
  • rozp. MEiN z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1610).
Zadania pedagoga specjalnego zostały określone w dwóch ww. rozporządzeniach.
Na uwagę zasługują zadania pedagoga specjalnego w przedszkolu, szkole i placówce do których między innymi należą:

  1. współpraca z zespołem, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem w zakresie opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego ucznia, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym zapewnienie temu uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

  2. dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym;

  3. prowadzenie zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych;

  4. udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, rodzicom uczniów i nauczycielom;

  5. współpraca, w zależności od potrzeb, z innymi określonymi w rozporządzeniu podmiotami, między innymi z: rodzicami uczniów, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi przedszkolami, szkołami i placówkami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;

  6. przedstawienie radzie pedagogicznej propozycji w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli przedszkola, szkoły lub placówki w zakresie zadań określonych w rozporządzeniu w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

  7. określenie niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia.
Uwaga!
Zasadnym jest, aby rada pedagogiczna danej szkoły uzupełniła zapisy w statucie szkoły o zadania pedagoga specjalnego i zapisy dotyczące standardów pracy specjalistów w szkole.

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego w szkołach

Na podstawie:

  • §19a i §30a rozp. MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 1289 oraz z 2022 r. poz. 1769).
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego w przedszkolach i szkołach posiada osoba, która ukończyła:

  1. jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

  2. jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego lub drugiego stopnia w zakresie pedagogiki specjalnej oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub

  3. jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia w zakresie pedagogiki oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny w zakresie pedagogiki specjalnej albo studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej.
Do dnia 31 sierpnia 2026 r. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego:

  1. w przedszkolach, o których mowa w §4 – posiada osoba, która ma kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej, określone w §4, a ponadto ukończyła studia podyplomowe w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;

  2. w szkołach i przedszkolach, o których mowa w §3 ust. 1 i §4 – posiada również osoba, która ma kwalifikacje określone w §3 ust. 1 i §4, a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej.
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach określone w §3 ust. 1 rozporządzenia odwołują się do osoby, która ukończyła:

  1. studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

  2. studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku, którego efekty uczenia się, o których mowa w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, wskazane w podstawie programowej dla tego przedmiotu na odpowiednim etapie edukacyjnym oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub

  3. studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w pkt 1i 2 i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych określone w §4 rozporządzenia odwołują się do osoby, która:

  1. ma kwalifikacje określone w §3 ust. 1 lub

  2. ukończyła:

    • studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub

    • studia pierwszego stopnia na kierunku, którego efekty uczenia się, o których mowa w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, wskazane w podstawie programowej dla tego przedmiotu na odpowiednim etapie edukacyjnym oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub

    • studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w lit. a i lit. b oraz studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub

    • zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiadającej nauczanemu przedmiotowi lub prowadzonym zajęciom, lub

    • zakład kształcenia nauczycieli w specjalności innej niż wymieniona w lit. d oraz kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć.




Danuta Skrzypek
Edukator, menadżer oświaty, wieloletni dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły, zdobywczyni licencji na prowadzenie grantów kuratoryjnych w zakresie: dokumentacji pracy szkoły, bezpieczeństwa uczniów, planowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w świetle podstawy programowej kształcenia ogólnego, nauczyciel biologii i chemii w szkołach różnych typów. Laureatka licznych nagród kuratoryjnych i samorządowych; za szczególne zasługi dla oświaty odznaczona medalem KEN.


Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.


Interesuje Cię ta tematyka? Przeczytaj również:

Najbardziej aktualne artykuły: