Czego dotyczą nowe uprawnienia emerytalne dla nauczycieli? Jakie warunki musi spełnić nauczyciel, aby uzyskać nowe uprawnienia emerytalne? Czy można zatrudnić nauczyciela, który przeszedł na emeryturę zgodnie z nowymi uprawnieniami emerytalnymi?

Zmiana w ustawie Karta Nauczyciela – nowelizacja obowiązująca od roku szkolnego 2023/24 – uprawnienia emerytalne

Na podstawie:

• art. 88a ust. 1-4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.),
• art.1 pkt 8 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2023 r. poz. 1672).

Nauczyciele, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy, mogą przejść na emeryturę w wieku niższym niż co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn – dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
1) rozpoczęli przed dniem 1 stycznia 1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 ustawy Karta Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku,

2) mają okres składkowy, o którym mowa w ustawie o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą, w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć,

3) nie przysługuje im prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a ustawy Karta Nauczyciela – a wysokość obliczonej emerytury nie jest niższa niż kwota najniższej emerytury, o której mowa w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Nauczyciele spełniający ww. warunki mogą przejść na emeryturę również w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach, które są związane z całkowitą likwidacją szkoły, częściową likwidacją szkoły lub ze zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, przeniesieniem nauczyciela w stan nieczynny oraz przywróceniem nauczyciela do pracy pozostającego w stanie nieczynnym.

Do okresu 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, o którym mowa powyżej, zalicza się także okres skierowania do pracy za granicą na podstawie przepisów wydanych odpowiednio na podstawie ustawy – Prawo oświatowe lub ustawy o systemie oświaty.

Jeżeli ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, środki zgromadzone w tym funduszu przekazuje się jednorazowo na rachunek funduszu emerytalnego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ewidencjonuje na odpowiednim subkoncie.

Warunki zatrudnienia nauczyciela, który przeszedł na emeryturę na podstawie art. 88a ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela

Na podstawie:

• art. 10 ust. 10a -10c i ust. 16 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.),
• art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2023 r. poz. 1672).

Nauczyciela, który:
1) przeszedł na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela, i prawo do tej emerytury nie uległo zawieszeniu,
oraz
2) nie osiągnął wieku emerytalnego, czyli co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn – dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r. – można zatrudnić wyłącznie za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny. 
W przypadku, o którym mowa w art. 10 ust. 7. Zapis ten dotyczy tych przypadków zatrudnienia nauczyciela, które wynikają z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się wtedy na podstawie umowy o pracę na czas określony.  Wymiar zatrudnienia nauczyciela w szkole, o którym mowa powyżej, nie może być wyższy niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. W przypadku zatrudnienia nauczyciela w więcej niż jednej szkole łączny wymiar zatrudnienia nie może być wyższy niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć.

Nauczyciel, który:

1) przeszedł na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1
oraz
2) nie osiągnął wieku emerytalnego, czyli co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn – dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r. – przed nawiązaniem stosunku pracy składa do dyrektora szkoły oświadczenie o zawieszeniu albo niezawieszeniu prawa do emerytury, a jeżeli prawo do tej emerytury nie uległo zawieszeniu, również o niezatrudnieniu w innej szkole lub innych szkołach albo o zatrudnieniu w innej szkole lub innych szkołach i wymiarze zatrudnienia w tej szkole lub tych szkołach.

Umowy o pracę na czas określony zawarte z ww. nauczycielami nie podlegają przepisom ustawy Karta Nauczyciela, które dotyczą łącznego okresu zatrudnienia nauczycieli na podstawie tych umów między tymi samymi stronami stosunku pracy, który nie może przekroczyć 36 miesięcy.




Danuta Skrzypek Edukator, menadżer oświaty, wieloletni dyrektor szkoły, specjalista organizacji procesu kształcenia i zarządzania jakością pracy szkoły, zdobywczyni licencji na prowadzenie grantów kuratoryjnych w zakresie: dokumentacji pracy szkoły, bezpieczeństwa uczniów, planowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w świetle podstawy programowej kształcenia ogólnego, nauczyciel biologii i chemii w szkołach różnych typów. Laureatka licznych nagród kuratoryjnych i samorządowych; za szczególne zasługi dla oświaty odznaczona medalem KEN.

Dokładamy wszelkich starań w celu umieszczania prawdziwych i pełnych informacji. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone w artykule informacje lub ewentualne błędy czy braki w artykule.