Jak rozpocząć przygodę z gamifikacją? Boisz się, że jest to skomplikowana metoda pracy nie dla Ciebie? Przeczytaj tekst Karoliny Szostak-Lubomskiej i przekonaj się, jakie to łatwe! Dowiedz się, dlaczego zaczęła stosować gamifikację w szkole oraz jak przeprowadziła swoje pierwsze zajęcia z jej zastosowaniem. W tekście zdradzi Ci gotowy scenariusz na lekcję!

Jak sprawić, żeby uczniom chciało się chcieć?

Całkiem niedawno odkryłam gamifikację, choć jest to metoda pracy stosowana już od dawna. Moją inspiracją stał się dr Wojciech Glac z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, który na bazie gamifikacji tworzy kursy dla swoich studentów. Miałam okazję brać udział w spotkaniu z nim podczas Tygodnia Mózgu organizowanego przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu i otrzymałam wiele praktycznych wskazówek związanych z tworzeniem gamifikacji.

Na czym polega gamifikacja?

Najprościej rzecz ujmując, na wykorzystaniu schematów i mechanizmów gier w sytuacjach edukacyjnych. Działania takie nie tylko zwiększają motywację uczniów, ich zaangażowanie, ale również pozwalają w ciekawy, intrygujący sposób przedstawiać poszczególne zagadnienia z podstawy programowej.

W związku z tym, że pracuję w szkole podstawowej, postanowiłam zgamifikować lekturę omawianą w klasie siódmej. Wybrałam tekst Agaty Christie „I nie było już nikogo”. Pierwszy pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Stworzyłam dla uczniów kurs detektywistyczny.

Gamifikacja krok po kroku

Po pierwsze przygotowałam szczegółowe wytyczne, dzięki którym uczniowie znali reguły obowiązujące w naszej „grze”. Wiedzieli, jakie zadania na nich czekają oraz ile mogą zdobyć punktów za każde z nich. Mieli świadomość, że mogą zdobywać bonusy za podjęcie dodatkowych aktywności. Tym samym mogli już na samym początku obrać właściwą dla siebie strategię, by uzyskać jak najwyższą licencję. Zobacz, jak wyglądała wiadomość przesłana do uczniów, która rozpoczynała zabawę!

Po drugie ważny był również element rywalizacji – jak to w każdej grze. Uczestnicy mieli wymyślić dla siebie pseudonimy kursowe (znane tylko nauczycielowi i im samym), które zamieszczone zostały w tabeli. Na bieżąco wpisywałam obok nich liczbę uzyskanych punktów. Dzięki temu każdy uczestnik wiedział, na jakim poziomie się znajduje i mógł „starać się” zwiększyć swoją pulę, podejmując dodatkowe aktywności.

Jakie były zadania uczniów?

Dawno nie widziałam takiego zaangażowania ze strony młodzieży w wykonywanie zadań. Dodam, że lekcje odbywały się w systemie hybrydowym i wcale nie tak łatwo było motywować uczniów do pracy.

Kursanci musieli zaliczyć 4 moduły podporządkowane tematom lekcji. Nazwałam je w następujący sposób:

Moduł 1 – Obserwacja osób i miejsc – maks. 20 punktów.

Moduł 2 – Wykrywanie urządzeń podsłuchowych – maks. 20 punktów.

Moduł 3 – Praca i obowiązki detektywa – maks. 20 punktów.

Moduł 4a – Psychologia z elementami socjotechniki – maks. 20 punktów.

Moduł 4b – Informatyka śledcza – maks. 20 punktów.

Dodatkowo każdy chętny mógł zaliczyć Moduł 3a – Być jak Sherlock Holmes – maks. 10 punktów (chęć zaliczenia modułu opisana została w odrębnej instrukcji).

W Module 1 uczniowie odpowiadali na proste pytania dotyczące treści utworu z wykorzystaniem aplikacji testportal, zatem od razu mieli informację zwrotną o sumie uzyskanych punktów.

W Module 2 przygotowałam im nagranie (wykorzystałam modulator głosu) zgłoszenia przestępstwa, w którym zamieściłam 10 tytułów książek Agaty Christie (zadanie zostało opublikowane po lekcji poświęconej twórczości tej pisarki). Uczniowie musieli odkryć te tytuły.

Realizacja Modułu 3 przypadła na zajęcia stacjonarne. Kursanci tym razem rozwiązywali krzyżówkę (przygotowana w aplikacji www.krzyzowki.edu.pl ) związaną z wiedzą na temat kryminału jako gatunku literackiego.

Rozwikłania zadań z Modułu 3a podejmowały się tylko chętne osoby. Należało w nich rozszyfrować wiadomość. Znowu pomocne okazały się zasoby sieciowe.

Najbardziej atrakcyjnym zadaniem dla uczniów okazało się rozwikłanie zagadki kryminalnej. Informacja przesłana kursantom na teamsach brzmiała następująco:


„Kursantko, Kursancie!

Kolejne moduły przed Tobą. Uważnie wykonuj polecenia.

Twoim zadaniem jest rozwiązanie zagadki kryminalnej. Musisz przesłuchać świadków, znaleźć dowody, rozpoznać motywy.

By jednak zebrać wszystkie informacje, musisz najpierw zwrócić się do odpowiednich osób, które udzielą Ci wskazówek.

Zwracasz się do rozszyfrowanych przez Ciebie osób na czacie na teamsach.

Rozmowę rozpocznij odpowiednią formułą. Oto ona:

„Dzień dobry. Jestem uczestnikiem/uczestniczką kursu detektywistycznego. Wiem, że Pan/Pani ma dla mnie ważne informacje. Proszę o ich udostępnienie.

(podpis – Twój pseudonimem kursowym)”



Dopiero po zebraniu wszystkich wskazówek, odeślij rozwiązanie zagadki do Szefowej przez zakładkę zadania (Teams). Do dzieła!

Zatem moduły 4a i 4b były ze sobą powiązane. „Odpowiednimi osobami” były nauczycielki, które przesyłały uczniom kolejne fragmenty zadania. Jednakże by do nich dotrzeć, uczniowie musieli odpowiednio rozszyfrować wskazówki związane z ich nazwiskami. Na przykład do mnie prowadziła wskazówka: „W nazwisku tej osoby ukryty jest spójnik współrzędności, stosowany w zdaniach złożonych współrzędnie rozłącznych.” (Lubomska). Wszyscy uczniowie świetnie poradzili sobie z tym zadaniem. Wyzwoliło ono w nich naprawdę wiele emocji!

Zakończenie kursu

Na zakończenie pracy z książką – tym samym na zakończenie kursu – wszyscy uczniowie otrzymali, w zależności od liczby zdobytych punktów, odpowiedni dyplom/licencję.

Taki sposób pracy bardzo spodobał się uczniom. Byli zaangażowani, towarzyszyły im pozytywne emocje – wykazały to ankiety, które przeprowadzałam na podsumowanie pracy w klasie siódmej. Te zajęcia zostały najlepiej zapamiętane przez młodzież! Pod płaszczykiem zabawy uczniowie rozwijali swoje kluczowe kompetencje. Dlatego też planuję pracę z innymi lekturami taką właśnie metodą.



Karolina Szostak-Lubomska
Nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 35 im. Polskich Olimpijczyków w Toruniu oraz doradca metodyczny ds. języka polskiego w szkołach podstawowych.