Ospa wietrzna, różyczka, świnka, grypa, zatrucia pokarmowe, WZW czy COVID-19  – chorób zakaźnych jest wiele. Wywoływane są one przez różnego rodzaju drobnoustroje chorobotwórcze m.in. wirusy, bakterie, grzyby czy priony. O czym warto pamiętać podczas pandemii, czyli epidemii obejmującej w tym samym czasie wiele obszarów? Jak chronić zdrowie swoje i najbliższych? Zapraszamy do przeczytania pierwszej części artykułu o zachowaniu zasad higieny podczas pandemii.

Najczęstsze sposoby zarażenia się chorobami zakaźnymi

Na początku warto przypomnieć, w jaki sposób patogeny (czynniki chorobotwórcze) dostają się do naszego organizmu. Do najczęstszych sposobów zarażenia się chorobą zakaźną zaliczyć można: 

• drogę kropelkową lub pokarmową,
• dotykanie przedmiotów, na których znajdują się drobnoustroje chorobotwórcze, 
• za pośrednictwem chorych zwierząt, 
• kontakt seksualny z osobą chorą.

Oczywiście nie wszystkie choroby przenoszą się taką samą drogą lub wszystkimi wymienionymi powyżej. Każdy patogen ma swoją specyfikę rozprzestrzeniania się.

Czasami ochrona przed chorobą zakaźną jest bardzo trudna. Przestrzegając jednak zasad higieny, w znacznym stopniu można zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się wirusów czy bakterii.

Zachowaj dystans fizyczny

Podczas pandemii odpowiednie instytucje (np. WHO) mogą zalecić zachowanie dystansu fizycznego, którego celem jest ograniczenie transmisji choroby. W dobie nowoczesnych technologii dystans fizyczny nie jest jednak jednoznaczny z dystansem społecznym. Smartfon czy komputer z dostępem do Internetu umożliwiają rozmawianie z przyjaciółmi, wykonywanie w sposób efektywny wielu obowiązków zawodowych, robienie zakupów czy załatwienie niejednej sprawy urzędowej. Jeśli więc w trosce o nasze zdrowie ogłoszono konieczność zachowania bezpiecznej odległości – warto zrezygnować z bezpośrednich spotkań towarzyskich i w miarę możliwości unikać skupisk ludzi (podczas jazdy komunikacją miejską, w sklepie, restauracji czy poradniach lekarskich).

Chroń okolice twarzy

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że nasza twarz jest główną bramą, przez którą do organizmu dostają się różnego rodzaju drobnoustroje. Bezwiednie dotykamy jej kilkadziesiąt, a nawet kilkaset razy w ciągu doby – podczas jedzenia, picia, drapania się, odgarniania włosów, zakładania szkieł kontaktowych czy obgryzania paznokci. Nasze dłonie sięgają w kierunku twarzy, kiedy jesteśmy zmęczeni, skoncentrowani, gdy odczuwamy stres. Chcąc skutecznie chronić się przed chorobami zakaźnymi, warto ograniczyć dotykanie okolic ust, oczu, nosa i uszu. Ważne jest, aby nasze ręce były umyte mydłem pod bieżącą, ciepłą wodą lub zdezynfekowane odpowiednimi środkami na bazie spirytusu. Jednym ze sposobów na ograniczenie dotykania twarzy rękami jest zajęcie ich np. piłeczką antystresową. Jednak w tym przypadku należy pamiętać o jej każdorazowej dezynfekcji. Ważne jest także, aby podczas kichania zakrywać usta jednorazową chusteczką, którą od razu wyrzucimy. Jeśli nie posiadamy chusteczki, należy zasłonić usta przedramieniem (nigdy dłonią!). Często nieświadomie wkładamy do ust różnego rodzaju przedmioty – ołówek czy długopis lub chcąc przewrócić kartkę w książce – oblizujemy czubki palców. Trudno zachować sterylność podczas takich ruchów, starajmy się więc je wychwycić i zminimalizować.

Jak poprawnie myć dłonie

Każde dotknięcie poręczy w autobusie lub tramwaju, a także klamki czy pieniędzy sprawia, że na nasze dłonie przedostaje się od 100 do aż 10 tysięcy komórek drobnoustrojów. W czasie zwiększonej zachorowalności (np. sezon grypowy) bardzo łatwo zatem o to, aby na naszych rękach pojawiły się nieproszone patogeny. Do najczęściej spotykanych chorób spowodowanych między innymi niedostateczną higieną rąk zaliczyć należy: rotawirusy, grypę, WZW A, salmonellę, a także koronawirusy. Chcąc zmniejszyć ryzyko zachorowania, warto zwrócić szczególną uwagę na czystość rąk. Mycie dłoni mydłem, minimum przez 30 sekund, powinno stać się dla nas rytuałem przede wszystkim:

• po każdym powrocie do domu,
• po przyjściu do szkoły lub pracy.

Należy pamiętać, że będąc na podwórku, używamy wielu przedmiotów, które wcześniej dotykane były przez inne osoby – domofon, przyciski w windzie, klamki, pieniądze czy sklepowe lady. Będąc z dziećmi na placu zabaw, korzystamy z ogólnodostępnych ławek, huśtawek, zjeżdżalni czy drabinek, na których mogą znajdować się niebezpieczne drobnoustroje. Dlatego po przekroczeniu progu domu pierwsze kroki powinniśmy skierować w stronę łazienki.

O myciu rąk pamiętamy również:

• gdy dotykaliśmy zwierząt,
• gdy sprzątaliśmy,
• po skorzystaniu z toalety,
• po wydmuchaniu nosa, kichaniu,
• zawsze gdy ręce są brudne, lepkie itp.,
• przed posiłkiem (i tym dużym, i tym małym). Tu warto mieć na uwadze, że chcąc zjeść jabłko, maliny, pomidor, czereśnie czy truskawki powinniśmy umyć nie tylko ręce, ale także zadbać o czystość owoców i warzyw.

Jak dezynfekować dłonie

Jeśli wiemy, że będziemy w miejscu, w którym umycie rąk jest trudne lub niemożliwe – w sklepie, tramwaju, w parku – powinniśmy zabrać ze sobą środek do dezynfekcji skóry, który zawiera minimum 60% alkoholu. Co ważne nie wystarczy niedbale nanieść środek do dezynfekcji na ręce, ponieważ drobnoustroje znajdować się mogą na zewnętrznej części dłoni, między palcami, a nawet pod paznokciem. Prawidłowa dezynfekcja dłoni pozwoli jednak pozbyć się niepożądanych patogenów. 

Opisane praktyki stanowią pierwszą część podstawowych zasad związanych z ostrożnością i higieną podczas pandemii. Dbałość o czystość naszych rąk powinna stać się codziennym nawykiem. O istotności częstego mycia dłoni świadczyć może również to, że kilkanaście lat temu ustanowiono Światowy Dzień Mycia Rąk. W kolejnej części pokażemy, m.in. w jaki sposób prawidłowo zakładać i ściągać maseczkę, zwrócimy także uwagę na czystość naszych smartfonów.





Źródło:

• http://www.wsse.gda.pl/
• https://www.gov.pl/
• https://gis.gov.pl/
• https://pacjent.gov.pl/
• https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2020/03/ulotka-dezynfekcja_ra%cc%a8k.pdf
• https://www.researchgate.net/publication/341480669_Dystans_fizyczny_czy_spoleczny_Jak_zachowac_sie_w_czasie_pandemii
• https://www.rp.pl/Covid-19/200429064-Dystans-fizyczny-czy-spoleczny-Jak-zachowac-sie-w-czasach-pandemii.html