Empatyczny gołąb – człowiek, który nie lubi konfliktów, jest przyjazny i współczujący. Buduje głębokie więzi emocjonalne z innymi, oparte na lojalności i wsparciu. Cechuje go rozważność, odpowiedzialność i skrupulatność. Uważnie słucha innych, nie ocenia, panuje nad swoimi emocjami. Najbardziej obawia się utraty poczucia bezpieczeństwa przez zmiany czy brak stabilizacji.
Zrozumienie zachowań ludzkich – uczniów, rodziców czy innych pracowników oświaty, to pierwszy krok do zbudowania relacji opartych na właściwej komunikacji.

Artykuł jest trzecią częścią cyklu poświęconego modelowi DISC #ptasie radio.

Model DISC zakłada, że istnieją cztery główne style zachowania ludzi, które można ustalić. Układają się one w cztery dominujące typy: D – dominujący (ang. dominant), I – interaktywny/inspirujący (ang. influencing), S – wspierający/stabilny (ang. steady) oraz C – skrupulatny/ostrożny (ang. cautious). Zachowania te są dla siebie przeciwstawnymi parami względem dwóch osi. Pierwsza oś to postawy otwarte na innych ludzi (ekstrawertyczne) i powściągliwe (introwertyczne). Drugą parą są postawy zorientowane na ludzi (people oriented) albo na zadania (task oriented). Każdy z tych stylów przyporządkowany został do jednego z czterech kolorów: czerwony (D), żółty (I), zielony (S), niebieski (C).

Empatyczny Gołąb, czyli dominujący styl S w szkole

Osoby reprezentujące styl S nie lubią konfliktów – często je gaszą, tworząc spokojne, bezpieczne otoczenie. Są z natury przyjazne i współczujące. Słuchają z empatią, budują głębokie więzi oparte na lojalności i są niezawodnymi przyjaciółmi. Takie osoby lubią sprawdzone procedury, stabilizację. Najczęściej są bohaterami drugiego planu, wolą wspierać niż przewodzić.

Takie osoby są rozważne, odpowiedzialne, planują i postępują zgodnie z planem. Ich systematyczność i skrupulatność są podstawą postępu prac i ciągłości wykonywania stałych zadań. Zielony typ osobowości jest dobrym słuchaczem, sprawdza się tam, gdzie trzeba planować, ale i dbać o innych. Uważnie słucha, nie ocenia, kontroluje emocje. Nie dba o rozgłos, ale potrzebuje nagradzania. Największa obawa to utrata poczucia bezpieczeństwa, a najskuteczniejsza motywacja – utrzymanie status quo, brak zmian, poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa.

Poniżej wymieniono wskaźniki behawioralne, po których można rozpoznać osobę preferująca styl S:

• ma łagodne i szczere usposobienie,
• cechuje ją spokój i rozwaga,
• słucha uważnie,
• jest cierpliwa,
• dobrze zorganizowana,
• wzbudza zaufanie,
• przytakuje i łatwo akceptuje,
• ma swoją opinię, której nie wyraża publiczne,
• trzyma swoje emocje na wodzy.

Dyrektor szkoły o stylu zachowania S świetnie rozumie innych. Ma skłonność do pomagania, lubi konsultować swoje decyzje z innymi. Dobrze sprawdza się w roli dyplomaty i mediatora. Nie lubi jednak nagłych zmian ani konfrontacji z innymi. Lubi pracę zespołową, a zespół staje się dla niego najlepszym motywatorem.

Nauczyciel reprezentujący ten styl może wymagać zbyt mało i nie zachęcać uczniów, by ci wychodzili poza swoje ograniczenia. Nauczyciel może nie być dostatecznym wyzwaniem dla uczniów o stylu D, a uczniom o stylu I może wydawać się zbyt powolny.

Uczeń reprezentujący omawiany styl jest jak Empatyczny Gołąb w bajce „Rozwiń skrzydła” autorstwa M. Rosenberg i D. Silverta, czyli:

• porusza się wolno,
• czerpie radość z pomagania innym,
• stosuje zasady wymyślone przez innych,
• tworzy silne relacje z kilkoma dziećmi,
• pozwala innym dzieciom na liderowanie,
• wolno adaptuje się do nowych aktywności i unika ryzyka,
• dzieli się swoimi rzeczami z innymi, gdy jest taka potrzeba,
• grzecznie bawi się z innymi dziećmi,
• może być nieśmiały i introwertyczny.

W komunikacji z rodzicem z typem osobowości stałym:

wyraź szczere zainteresowanie nim jako osobą,

• bądź cierpliwy,
• przedstawiaj pomysły lub alternatywy do obecnych praktyk w łagodny sposób, daj mu czas na zaadaptowanie się do zmiany,
• definiuj cele, procedury oraz jego rolę w zrozumiały sposób,
• zapewnij go, że otrzyma wsparcie w realizacji zadań,
• nie bądź natarczywy, agresywny ani wymagający,
• nie zmuszaj go do konfrontacji.

Nauczanie z uwzględnieniem DISC

Zrozumienie i zastosowanie modelu może wyeliminować pewne niepotrzebne sytuacje. Wystarczy tylko zastosować Platynową Zasadę: „Traktuj innych tak, jak chcą być traktowani”. W pierwszej kolejności należy poznać własny styl zachowania, bo jest to podstawa nauczania innych.

Lekcje powinny być prowadzone z uwzględnieniem stylów uczestniczących w nich uczniów. Czynniki, które trzeba uwzględnić podczas pracy z uczniami, zgodnie z modelem DISC, to: tempo i powtórzenia, okazje do pracy indywidualnej i grupowej, ilość przekazywanych informacji, metodyka prowadzenia zajęć. W przypadku Empatycznych Gołębi w klasie nauczyciel powinien powiązać temat z osobistymi doświadczeniami uczniów, sprawić, aby lekcje miały dla nich emocjonalne znaczenie. Pedagog powinien być wrażliwy na powściągliwość tego stylu, nie stawiać ucznia w centrum zainteresowania.

Zapamiętaj

Osoby o dominującym stylu S powinny panować nad potrzebą harmonii, stałością, asertywnością, samowystarczalnością, wygodnictwem, zachowawczością. Taka osoba ma skłonność do pracy w ramach ustalonych procedur. Takie metodyczne podejście może powodować trudności w radzeniu sobie z niespodziewanymi sytuacjami.






Źródła:

• https://effectiveness.pl/typy-osobowosci-disc/
• https://bossblog.pl/model-disc-w-biznesie-twoj-styl-zachowania/
• M. Rosenberg, D. Silvert, Rozwiń skrzydła. „Poznaj i zastosuj model DISC, aby doskonalić relacje w życiu zawodowym i osobistym”, wyd. Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2013

Dr Marta Majorczyk
Pedagog, psycholog, psychoterapeuta systemowy, doradca rodzinny, trener, animator rozwoju (coach, mentor, tutor), badacz i wieloletni nauczyciel akademicki. Od stycznia 2015 roku współpracuje z Niepubliczną Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną przy Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. Kierownik studiów podyplomowych dla nauczycieli z zakresu: edukacji elementarnej, terapii pedagogicznej, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, wychowania do życia w rodzinie. Współtwórca nowatorskich kierunków kształcenia: edukacja prorozwojowa oraz mediaworking. Autorka sześciu monografii i wielu tekstów popularno-naukowych, analiz oraz opracowań o tematyce rodzinnej, rozwoju dziecka, wychowania i opieki, a także neurodydaktyki.